Eργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και oi επιπτώσεις στο εκπαιδευτικό έργο τους

ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επιπτώσεις στο εκπαιδευτικό έργο»

Δευτέρα, 22 Μαρτίου 2004 Συνεδριακό Κέντρο Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Αίθουσα «Γ. Κορδάτος» Βόλος

Προεδρείο: Δημήτρης Μπράτης, Πολυζώης Μπαμπούρας, Απόστολος Μούσιος, Θανάσης Γκεσούλης, Βασίλης Παληγιάννης

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Ευχαριστούμε κατ' αρχήν για την ανταπόκρισή σας στο κάλεσμα της Ομοσπονδίας. Πριν προχωρήσουμε στη διαδικασία της ημερίδας, θα πρέπει να ευχαριστήσουμε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ιδιαίτερα το Παιδαγωγικό Τμήμα Βόλου, που με τη μεσολάβηση του αντιπρύτανή του Ναπολέοντα, Μήτση, μας παραχωρήθηκε δωρεάν η αίθουσα αυτή.
Ευχαριστούμε για την παρουσία τους τον Περιφερειακό διευθυντή εκπαίδευσης Θεσσαλίας, τους εκπροσώπους της ΟΛΜΕ, της ΑΔΕΔΥ και φυσικά δεν πρέπει να παραλείψω να ευχαριστήσω, εκτός από όλους εσάς δασκάλους, νηπιαγωγούς, συναδέλφους ειδικοτήτων που παρευρίσκεστε σήμερα εδώ πέρα, τους φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος, όσοι είναι σήμερα εδώ κι ενδιαφέρονται, μιας και θα έχουν σε λίγο καιρό την ιδιότητα του συναδέλφου μας.
Είναι γνωστό ότι ως χώρα και ως εκ τούτο ως εργαζόμενοι, βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή. Στο πέρασμά μας από το χαρακτηρισμό ως αναπτυσσόμενης οικονομίας σε μια οικονομία αντίστοιχη των ισχυρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πέρασμα αυτό, η εύκολη λύση, όπως όλοι γνωρίζουμε σε μια καπιταλιστική οικονομική ανάπτυξη, είναι σχεδόν δεδομένη η πίεση, δηλαδή, των εργαζομένων και των κατακτήσεών τους, αλλά και η πίεση των αιτημάτων τους, προς όφελος των οικονομικά ισχυρών. Αυτό αναγκαστικά αντανακλάται στις πολιτικές, οικονομικές και εργατικές που ασκούνται, με εμφανές παράδειγμα την πίεση των κοινωνικών δαπανών, μέσα στις οποίες συγκαταλέγονται και οι δαπάνες για την παιδεία. Υπό αυτό το πρίσμα είναι δεδομένο ότι και υφιστάμενες εργασιακές σχέσεις τίθενται «εν αμφιβόλω». Μοναδικό στήριγμα και ανάχωμα αντίστασης αποτελούν τα συνδικάτα.
Έχοντας υπ' όψη όλα αυτά και ελπίζοντας ότι εγώ δε θα σας έχω κουράσει ήδη, η ΔΟΕ διοργανώνει τη σημερινή ημερίδα, από τη οποία ελπίζουμε να βγουν ασφαλή και χρήσιμα συμπεράσματα.
Θ' ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται από το πρόγραμμα με ελάχιστες, ευτυχώς, αλλαγές. Θα ανοίξει την ημερίδα ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, ο συνάδελφος Δημήτρης Μπράτης και θ' ακολουθήσουν χαιρετισμοί από τον πρόεδρο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Μαγνησίας, ο οποίος μας φιλοξενεί σήμερα στην όμορφη πόλη του Βόλου και είμαι υποχρεωμένος εκ μέρους του προεδρείου της ΔΟΕ να τον ευχαριστήσω για όλη την προσπάθεια, την οποία έχει καταβάλει, για την άρτια διοργάνωση αυτής της ημερίδας. Θα ακολουθήσουν χαιρετισμοί από εκπροσώπους της ΑΔΕΔΥ, της ΟΛΜΕ, από τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Θεσσαλίας και αμέσως μετά θα συνεχίσουμε με το πρόγραμμα, πλην της εισήγησης του Αλέξη Μητρόπουλου, ο οποίος τελευταία στιγμή ειδοποίησε ότι λόγω κολλήματος δεν μπορεί να παρευρίσκεται σήμερα στην ημερίδα μας.
Γνωρίζετε και από το πρόγραμμα ότι στο τέλος των εισηγήσεων του πρώτου μέρους θα υπάρχει αρκετός χρόνος για ερωτήσεις και ενδεχομένως και τοποθετήσεις και πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να διεξαγάγουμε μια ημερίδα ανάλογη του κύρους της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας.
Ευχαριστώ πολύ. Πρόεδρε, ο λόγος σε σας.

Δημήτρης Μπράτης (Πρόεδρος ΔΟΕ)
Κύριε Περ. Δ/ντή Θεσσαλίας, κατ' αρχήν θέλω να σας ευχαριστήσω για την άδεια που δώσατε σε έναν συνάδελφο από κάθε σχολείο, για να παρακολουθήσει αυτή την τόσο σημαντική για μας ημερίδα για το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων. Κύριε εκπρόσωπε της ΑΔΕΔΥ, αγαπητέ αιρετέ εκπρόσωπε του κλάδου στο ΚΥΣΠΕ, αγαπητοί συνάδελφοι από την ΟΛΜΕ, αγαπητοί συνάδελφοι αιρετοί του ΑΠΥΣΠΕ και των ΠΥΣΠΕ, συνάδελφοι πρόεδροι, κύριοι Δ/ντές εκπαίδευσης, προϊστάμενοι, Σχολ. Σύμβουλοι, αγαπητοί συνάδελφοι.
Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ο.Ε. σας καλωσορίζω στη σημερινή μας ημερίδα, που έχει ως θέμα της τις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και τις επιπτώσεις που έχουν αυτές στο εκπαιδευτικό έργο.
Η Ομοσπονδία μας θεωρεί το ζήτημα αυτό ως πρώτης προτεραιότητας για δράση της, λόγω της συνεχιζόμενης έντασης με την οποία εφαρμόζονται πολιτικές στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα αλλά και ιδιαίτερα, φέτος, στην εκπαίδευση, οι οποίες κατακερματίζουν τη μόνιμη και σταθερή εργασιακή σχέση με σοβαρές συνέπειες, τόσο για τους εργαζόμενους στην εκπαίδευση, όσο και για την εκπαιδευτική διαδικασία, το εκπαιδευτικό έργο, δηλαδή.
Η ημερίδα αυτή, συνάδελφοι, πραγματοποιείται στο πλαίσιο μιας σειράς ημερίδων και εκδηλώσεων, ενόψει της 73ης Γενικής Συνέλευσης του κλάδου. Ήδη σας ανακοινώνω ότι στην προχθεσινή του συνεδρίαση το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΟΕ οριστικοποίησε και απέστειλε στους συλλόγους την προσωρινή ημερήσια διάταξη και τις εισηγήσεις του για τα θέματά της. Μεταξύ των θεμάτων πρώτο θέμα είναι το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων. Θα υπενθυμίσω, απλά, ότι πραγματοποιήθηκε, με ανάλογη επιτυχία, και στη Θεσσαλονίκη στις 22 Νοέμβρη ημερίδα που είχε ως θέμα της τα προβλήματα των συναδέλφων των ειδικοτήτων, τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στο χώρο μας Έχει, επίσης, προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί από το ΙΠΕΜ της ΔΟΕ μια σημαντική ημερίδα με θέμα: «Το παρόν και το μέλλον των παιδαγωγικών τμημάτων στη χώρα μας», για τον προσεχή Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη. Και το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων, όπως προείπα, αλλά και τα ζητήματα των ειδικοτήτων θα αποτελέσουν θέματα στη Συνέλευση του Ιουνίου. Τα δε πρακτικά και της σημερινής ημερίδας και της Θεσσαλονίκης θα αποσταλούν στους συλλόγους, έτσι ώστε να είναι ένα υλικό χρήσιμο για τη συζήτηση που θ' ακολουθήσει στις Γενικές Συνελεύσεις των Συλλόγων.
Η μαζική συμμετοχή σας στη σημερινή ημερίδα δείχνει, πιστεύω, και το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει για το θέμα στο χώρο μας και πιστεύω ότι και οι εκλεκτοί μας εισηγητές, τους οποίους θέλω, να ευχαριστήσω θα βοηθήσουν να διερευνήσουμε το θέμα στο βάθος που πρέπει, έτσι ώστε να έχουμε τα πορίσματα της ημερίδας μας ως χρήσιμο εργαλείο για το μέλλον του συνδικαλιστικού μας κινήματος.
Αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι
Θα προσπαθήσω να κάνω μια σύντομη αναφορά στην εξέλιξη της απασχόλησης και των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα και ιδιαίτερα στην εκπαίδευση.
Είναι αλήθεια, συνάδελφοι, ότι οι αλλαγές που συντελούνται στο πεδίο της απασχόλησης και των εργασιακών σχέσεων με κατεύθυνση την ενίσχυση της ευελιξίας της εργασίας αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό των εξελίξεων που διέπουν την ευρωπαϊκή και την ελληνική αγορά εργασίας. Η υποχώρηση του θεσμού της σταθερής και πλήρους απασχόλησης και η αλλοίωση του παραδοσιακού εργασιακού προτύπου, από την ανάπτυξη μορφών ευελιξίας του μεγέθους και του περιεχομένου της απασχόλησης, του εργάσιμου χρόνου και των αμοιβών, είναι σημεία που πρέπει να μας απασχολήσουν ιδιαίτερα.
Την τελευταία δεκαετία τόσο στον Ευρωπαϊκό, όσο και στο διεθνή χώρο η «διευθέτηση», όπως λέγεται η ελαστικοποίηση του συνολικού χρόνου εργασίας, αποτελεί μια ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική που αναπτύσσεται με έντονους ρυθμούς. Πρόκειται για μια νέα πολιτική, αναφορικά με τη διαχείριση του χρόνου εργασίας. Το ενδιαφέρον των εργοδοτών απέναντι στο θεσμό της διευθέτησης, της ευελιξίας δηλαδή, είναι έντονο, γεγονός που οδηγεί την εργοδοτική πλευρά στην άσκηση πιέσεων για την εφαρμογή του. Η μείωση του εργασιακού κόστους που επιτυγχάνεται και η αύξηση της κερδοφορίας που συνεπάγεται, καθιστά την ευέλικτη αυτή διαχείριση του εργάσιμου χρόνου, θεσμό με ιδιαίτερα ελκυστικό περιεχόμενο για τους εργοδότες.
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ, που έγινε το 1997, εκτιμήθηκε ότι η ετήσια εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας σε μια βιομηχανική μονάδα, αυξάνει την κερδοφορία της κατά 10% περίπου.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 επιχειρείται η ανάπτυξη της ευελιξίας της εργασίας στον ιδιωτικό τομέα μέσα από σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων. Με το Ν1892/90 εισάγεται η δυνατότητα διευθέτησης του χρόνου εργασίας μετά από συλλογική ρύθμιση. Στα πλαίσια του τριμερούς διαλόγου του 1997 για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση, οι εργοδοτικές οργανώσεις, συνεπικουρούμενες και από την κυβέρνηση, προτείνουν την εισαγωγή της ετήσιας διευθέτησης, θέση που δεν συμπεριλαμβάνεται τελικά στο σύμφωνο σταθερότητας που υπογράφηκε το Νοέμβρη του 1997. Στις αρχές του 1998 η υποχρεωτική διευθέτηση εισάγεται στην Ολυμπιακή Αεροπορία με το Ν.2602/98. Οι αντιδράσεις όμως των συνδικάτων υποχρεώνουν την κυβέρνηση σε αναδίπλωση γι' αυτό και τελικά εισάγει και ψηφίζει στη βουλή το Ν.2639/98, που προβλέπει την επέκταση της διευθέτησης σε ετήσια βάση διατηρώντας τη διαδικασία της συλλογικής ρύθμισης.
Ο Ν.2874 που ψηφίστηκε το Δεκέμβριο του 2000 και εφαρμόζεται από τον Απρίλη του 2001 διατηρεί τη συλλογική ρύθμιση στην περίπτωση της διευθέτησης, την οποία συνδέει και με μείωση του χρόνου εργασίας κατά 92 ώρες ετησίως, δημιουργώντας ένα μέσο όρο 38 ωρών εβδομαδιαίας απασχόλησης, προκειμένου ο θεσμός να καταστεί ελκυστικός για τα συνδικάτα, ένα κίνητρο δηλαδή προς τους εργαζόμενους.
Και οι νέες αυτές ρυθμίσεις είχαν μέχρι σήμερα περιορισμένη εφαρμογή. Η επιφύλαξη των ελληνικών συνδικάτων απέναντι στο το νέο θεσμό, δηλαδή στην ευελιξία της εργασίας, απορρέει από τη διαφορετική προσέγγισή τους αναφορικά με την πολιτική του εργάσιμου χρόνου κι αυτό γιατί τα συνδικάτα διεκδικούν τη μείωση του χρόνου εργασίας ως παράγοντα:

Πέραν όμως της αντίδρασης των συνδικάτων απέναντι στο θεσμό της διευθέτησης, υπάρχουν σοβαρότατα προβλήματα στην εφαρμογή του θεσμού. Προβλήματα που έχουν σχέση:

Με τη δυνατότητα αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου από μέρους των εργαζομένων, ιδιαίτερα όταν ο χρόνος αυτός θα προκύπτει σε περιόδους που ο εργαζόμενος δεν θα είναι σε θέση να τον αξιοποιήσει (επιβάρυνση των θερινών ωραρίων, παροχή άδειας κατά τη χειμερινή περίοδο κ.λ.π.).
Με την αποδιοργάνωση της κοινωνικής ζωής και των οικογενειακών προγραμματισμών, όταν το ωράριο συχνά διαφοροποιείται κατά τη διάρκεια του έτους.
Με την ενίσχυση του φαινομένου των επαγγελματικών κινδύνων και των εργατικών ατυχημάτων. Αυτή μπορεί να προέλθει από την εντατικοποίηση της εργασίας, στην οποία μπορεί να προβούν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να καλύψουν το κόστος που θα επιφέρει η μείωση του ετήσιου εργάσιμου χρόνου.

Για όλους αυτούς τους λόγους τα συνδικάτα στον ιδιωτικό τομέα είναι κατηγορηματικά αντίθετα στην επιβολή υποχρεωτικής διευθέτησης και θέτουν ως προτεραιότητα πολιτικής του εργάσιμου χρόνου, τη μείωση του εβδομαδιαίου ωραρίου απασχόλησης χωρίς μείωση των αποδοχών, μέτρο που αποτελεί συμβολή στην αύξηση της απασχόλησης και τη δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου σε όφελος των εργαζομένων.
Τι συμβαίνει στο Δημόσιο Τομέα;
Για την αντιμετώπιση της ανεργίας, που πράγματι αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα της κοινωνίας μας, η κυβέρνηση ψήφισε το Ν.3174/2003, για τη μερική απασχόληση στο δημόσιο τομέα, ο οποίος και συνάντησε την ομόφωνη αντίδραση της ΑΔΕΔΥ για τους εξής λόγους:

Η πρόσληψη των «απασχολήσιμων» δεν γίνεται από τις δημόσιες υπηρεσίες αλλά από ιδιώτες οι οποίοι στη συνέχεια θα τους νοικιάζουν στο Δημόσιο.
Φαλκιδεύεται το συνταγματικό δικαίωμα της μονιμότητας στο Δημόσιο αφού πάγιες και διαρκείς ανάγκες δεν καλύπτονται με μόνιμο προσωπικό αλλά παραπέμπονται για κάλυψη από εργαζόμενους με ελαστικές μορφές απασχόλησης.
Υποβαθμίζει τα μισθολογικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων σήμερα στο δημόσιο. Οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση δεν θα καλύπτονται από τα ταμεία των Δ.Υ. με αποτέλεσμα τα ταμεία να μην έχουν νέους πόρους και να οδηγηθούν μακροπρόθεσμα σε διάλυση.
Στην ουσία εντείνονται οι κοινωνικές ανισότητες, αφού οι αποδοχές των εργαζομένων με καθεστώς μερικής απασχόλησης θα είναι κάτω από το όριο της φτώχειας.
Εντείνονται τα φαινόμενα των πελατειακών σχέσεων, αφού οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση θα προσλαμβάνονται εκτός των διαδικασιών του ΑΣΕΠ.
Γι' αυτούς τους λόγους το Γενικό Συμβούλιο της ΑΔΕΔΥ, από τον Ιούλιο του 2003, ομόφωνα ζήτησε την απόσυρση του Νομοσχεδίου και την κάλυψη των πάγιων και διαρκών αναγκών του Δημοσίου με μόνιμο προσωπικό.

Ας δούμε τώρα, συνάδελφοι, τι συμβαίνει στον εκπαιδευτικό χώρο. Οι εργασιακές σχέσεις που υπήρχαν και που γνωρίζαμε, μέχρι πρόσφατα, στο χώρο μας έχουν αλλάξει άρδην.
Με την εφαρμογή του ολοήμερου σχολείου - ιδιαίτερα με τη γενίκευση που επιχειρήθηκε κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς - αντιμετωπίσαμε προβλήματα και ελαστικοποίησης στο ωράριο (μη σταθερό εργασιακό ωράριο) αλλά και την είσοδο σε πρώτη φάση, μιλώ για την περσινή χρονιά, 3.500 χιλιάδων ωρομισθίων συναδέλφων, κυρίως ειδικοτήτων, μέσω πρόσληψης από το ΕΠΕΑΕΚ, χωρίς να υπάρχει, καν, στην αρχή νομοθετικό πλαίσιο γι' αυτό.
Βέβαια η κυβέρνηση με το Ν.3194/2003 άρθρο 1, παρ. 7 νομιμοποίησε την πρόσληψη ωρομισθίων εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία ορισμένων μαθημάτων στο δημοτικό σχολείο όπως: Ξένη Γλώσσα, Φ. Αγωγή, Μουσική, Εισαγωγή στις Νέες Τεχνολογίες και Καλλιτεχνικά μαθήματα.
Πέρα, όμως, από την πρόσληψη ωρομισθίων γι' αυτές τις ειδικότητες είχαμε, συνάδελφοι, τη φετινή χρονιά, για πρώτη φορά κατάτμηση πλήρους ωραρίου δασκάλων και ειδικοτήτων και αντί για προσλήψεις αναπληρωτών, είχαμε πρόσληψη ωρομισθίων, κάτι που είναι πέρα για πέρα παράνομο και έρχεται σε αντίθεση με το Ν.1566/85. Θέλω να πω ότι μέσα στο φάκελό σας υπάρχουν οι σχετικοί νόμοι, που αναφέρονται σε όλα αυτά, καθώς και γνωμοδοτήσεις του νομικού συμβούλου της ΔΟΕ, γι' αυτά τα ζητήματα.
Έχουμε φέτος μεγάλη αύξηση του αριθμού των υπηρετούντων ωρομισθίων συναδέλφων μας στα σχολεία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, αφού οι συνάδελφοι αυτοί εκ των πραγμάτων, και χωρίς ευθύνη τους, δεν θα μπορούν να ενστερνιστούν ή να δημιουργήσουν το κατάλληλο παιδαγωγικό κλίμα στις τάξεις, από τις οποίες θα περνούν ουσιαστικά ως επισκέπτες.
Ο αριθμός των ωρομίσθιων ειδικοτήτων στο ολοήμερο δημοτικό σχολείο έχει φέτος υπερδιπλασιασθεί και έχουν φτάσει στις 7.500. Ενημερωτικά, σας λέω ότι αυτή τη στιγμή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση λειτουργούν 3.700 ολοήμερα δημοτικά σχολεία με 7.000 τμήματα, 1900 νηπιαγωγεία με 2.100 τμήματα και υπηρετούν σ' αυτά 5.300 δάσκαλοι, 2.100 Νηπιαγωγοί και 7.500 εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων ως ωρομίσθιοι.
Ένα άλλο ζήτημα που αντιμετωπίσαμε φέτος ήταν το ζήτημα των υποχρεωτικών υπερωριών, ακόμη μερικές φορές και για ώρες που δικαιολογούν την πρόσληψη αναπληρωτών.
Και ένα ακόμη ζήτημα, επίσης, οι πρόσφατες ρυθμίσεις του Ν.3194/03 για την Ειδική Αγωγή, οι οποίες εξοστρακίζουν στην ουσία τους δασκάλους από την Ειδική Αγωγή.
Πέρα όμως από τα προβλήματα που, φέτος, αντιμετωπίσαμε, συνάδελφοι, υπάρχουν και άλλα χρονίζοντα θέματα που έχουν άμεση σχέση με τις εργασιακές μας σχέσεις.
Θα αναπτυχθούν και παρακάτω. Επιγραμματικά αναφέρω:

Εργασιακό - διδακτικό ωράριο. Το ζήτημα, δηλαδή, της αναπλήρωσης των εκπαιδευτικών που απουσιάζουν για οποιοδήποτε λόγο από το σχολείο βραχυχρόνια. Η εγκύκλιοι της Δ/νσης σπουδών περί απασχόλησης των μαθητών είναι πέρα για πέρα παράνομες και παράτυπες και έρχονται σε ευθεία αντίθεση με συγκεκριμένες διατάξεις του Ν.1566/85. (εργασιακό - διδακτικό ωράριο).
Το ωράριο των συναδέλφων των ολιγοθέσιων σχολείων και της Ειδικής Αγωγής. Είναι πρωτοφανές το ωράριο αυτό να υπολογίζεται ανάλογα με τον τύπο σχολείου, που υπηρετεί κάθε συνάδελφος και όχι με βάση τα χρόνια, όπως διεθνώς και παντού υπολογίζεται.
Ζήτημα εργασιακό είναι και η μείωση του αριθμού μαθητών ανά τμήμα.
Οι συμπτύξεις των τμημάτων με στόχο το ανώτατο όριο που προβλέπει ο Ν.1566/85 (30 μαθητές ανά τμήμα). Όταν είναι γνωστό ότι σήμερα 20 χρόνια μετά την ψήφιση του Ν.1566 ζούμε σ' ένα τελείως διαφορετικό πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Ιδιαίτερη αναφορά θέλω να κάνω στα ολοήμερα τμήματα των νηπιαγωγείων, που είχαμε την αρχική εγκύκλιο για είκοσι μαθητές, προκειμένου να λειτουργήσουν τα ολοήμερα τμήματα και στην πορεία, λόγω έλλειψης προσωπικού, ξανάγιναν τριάντα. Κατανοείτε τι σημαίνει τριάντα μαθητές, ιδιαίτερα στο νηπιαγωγείο.
Τα ζητήματα, συνάδελφοι της αξιολόγησης και του καθηκοντολογίου που είναι ανοιχτά, έχουν, επίσης, άμεση σχέση με τις εργασιακές μας σχέσεις και θέλω να υπενθυμίσω την απόφαση της 71ης Γενικής Συνέλευσης του κλάδου, η οποία ναι μεν τάσσεται υπέρ της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και του εκπαιδευτικού, με διαδικασίες και όρους, όμως, που ο κλάδος θέτει.

Συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Η χρονιά που διανύουμε σημαδεύτηκε από τους αγώνες που έκανε η Ομοσπονδία μας και όλο το εκπαιδευτικό κίνημα για την αναβάθμιση της ποιότητας της Δημόσιας Εκπαίδευσης, για βελτίωση του εισοδήματός μας, έτσι ώστε να ζούμε με αξιοπρέπεια από το μισθό μας και μόνο, για αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 5% του ΑΕΠ, για καλύτερες συνθήκες εργασίας και κατάργηση της ωρομισθίας με τη δημιουργία οργανικών θέσεων. Με τις κινητοποιήσεις που πραγματοποιήσαμε, διεκδικήσαμε τα αυτονόητα: την υπεράσπιση του Δημόσιου και Δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης, την άμβλυνση των ανισοτήτων, τη βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής, την κατάργηση της διπλοβάρδιας, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και αμοιβές για τους εκπαιδευτικούς. Συμβάλλαμε στην καταγραφή και στην ανάδειξη των προβλημάτων της εκπαίδευσης παίρνοντας πρωτοβουλίες και προωθώντας τη συνεργασία των εκπαιδευτικών οργανώσεων, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ισχυρό μορφωτικό, συνδικαλιστικό και κοινωνικό ρεύμα που να μπορεί να διεκδικήσει με αποτελεσματικότητα τα αιτήματά μας. Οργανώσαμε δεκάδες παραστάσεις, συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια στο ΥΠΕΠΘ. Αναδείξαμε τα προβλήματα στα Μ.Μ.Ε. και ενημερώσαμε τους συναδέλφους μας. Απαιτήσαμε την άμεση καταβολή των δεδουλευμένων στους νεοδιόριστους, τους αναπληρωτές και τους ωρομίσθιους. Καταγγείλαμε, σε όλους τους τόνους, την κατάτμηση του ωραρίου, που έγινε για να προσληφθούν ωρομίσθιοι αντί αναπληρωτών και ζητήσαμε από τους συλλόγους διδασκόντων να μην αναθέτουν υπερωρίες καθώς και από τους αιρετούς να μη συναινούν σε ωρομισθίες και υπερωρίες όταν τα κενά πρέπει να καλυφθούν με κανονικές προσλήψεις αναπληρωτών.
Είναι δεδομένο, συνάδελφοι ότι από τις 8 Μαρτίου έχουμε στον τόπο μας κυβερνητική αλλαγή. Επειδή και η σημερινή κυβέρνηση και η χθεσινή αλλά και όλα τα κόμματα στα προγράμματά τους είχαν το ζήτημα της παιδείας και του πολιτισμού ως πρώτη προτεραιότητα, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι όποιες αλλαγές επιχειρηθούν στο χώρο της εκπαίδευσης θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις παρακάτω προϋποθέσεις:

ουσιαστικός και όχι προσχηματικός διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα. Και βέβαια μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι το πρόγραμμά του ψηφίζεται από το λαό. Όμως, οι ενδιαφερόμενοι, που είναι οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές και οι γονείς σίγουρα θα πρέπει να έχουν γνώμη. Να καταθέσουν τα επιχειρήματά τους στις όποιες αλλαγές, αν πράγματι θέλουμε να έχουμε ένα σταθερό νομοθετικό πλαίσιο που θα προκύψει μέσα από έναν εξαντλητικό διάλογο και οι όποιες αλλαγές να έχουν προοπτική και ν' αντέχουν ακόμη, γιατί όχι, και στις εναλλαγές κυβερνήσεων.
Γενναία αύξηση των δαπανών τουλάχιστον στο 5% επί του ΑΕΠ.
Στήριξη των εκπαιδευτικών τόσο επιστημονική - επιμορφωτική όσο και οικονομική. Το αίτημά μας: «Να ζούμε με αξιοπρέπεια από το μισθό μας και μόνο» είναι στην πρώτη γραμμή και θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την ικανοποίησή του.
Συνάδελφοι γνωρίζετε ότι οι κινητοποιήσεις φέτος έφτασαν μέχρι το τέλος Δεκέμβρη. Λόγω της προεκλογικής περιόδου υπήρξε μια παρένθεση. Το τρίπτυχο των αιτημάτων, που λέει αμοιβές για να μπορούμε να ζούμε από το μισθό μας και μόνο, αύξηση των δαπανών για την παιδεία, διασφάλιση των εργασιακών μας σχέσεων, καθώς και ένα δύο ζητήματα, που ανοίγουν τώρα, όπως οι ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις ξανά στο Δημοτικό Σχολείο ή το ζήτημα της μονιμότητας των στελεχών, Θα είναι από τα πρώτα που θα θέσουμε στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Είναι καιρός πια, όλοι, τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις να τις κάνουν πράξη.
Διορισμός και μόνιμη σχέση όλων των αναπληρωτών, ιδιαίτερα αυτών που έχουν τρεις συμβάσεις εργασίας.
Καθιέρωση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και της 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα πλαίσια μιας ουσιαστικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που επιδιώκει ο κλάδος μας και η εκπαιδευτική κοινότητα.

Ειν' αλήθεια, συναδέλφισσες και συνάδελφοι, ότι ζούμε σε μια εποχή, που ως εργαζόμενοι δεχόμαστε μια ολομέτωπη επίθεση από τις δυνάμεις του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, που έχει ως στόχο να αφαιρέσει κεκτημένα να περιορίσει τα δικαιώματά μας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που έγινε αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης. Δεν πρόλαβε καλά - καλά να αναλάβει καθήκοντά της και ο ΣΕΒ έθεσε ακριβώς στις 9 Μαρτίου έθεσε τα αιτήματά του. Αναφέρομαι σ' ένα πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» της 9ης Μαρτίου 2004 όπου υπάρχει ο εξής τίτλος: «Πρώτο μήνυμα εργοδοτών στη Ν.Δ.: άνοιγμα αγορών, ανταγωνισμός, ευελιξία εργασίας». Βλέπετε το θέμα που συζητάμε είναι το κυρίαρχο από τη μεριά των εργοδοτικών οργανώσεων. Χαρακτηριστικότερη δε, είναι μια γελοιογραφία του Γιάννη Δερμεντζόγλου στον Ελ. Τύπο της 11ης Μαρτίου, ο οποίος σατιρίζοντας το γεγονός ότι δεν πρόλαβε καλά - καλά να αναλάβει τα καθήκοντά της η νέα κυβέρνηση, απεικονίζει, λοιπόν η γελοιογραφία, το ΣΕΒ να χτυπά την πόρτα του νέου πρωθυπουργού, αμέσως μετά τις εκλογές, κρατώντας δυο πανό που το ένα γράφει: «ελαστικοποίηση των εργαζομένων» και το άλλο «αυξήσεις 0%» και τον κ. Καραμανλή να απορεί λέγοντας : «Βεβαίως και να υπηρετήσουμε το λαό, αλλά ποιο είναι αυτό το κομμάτι του που δεν μπορεί να περιμένει ούτε λεπτό;» και ο κ. Ρουσσόπουλος απαντά: «οι βιομήχανοι κ. Πρόεδρε».
Είναι βέβαιο, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι ο ΣΕΒ, οι εργοδότες κάνουν τη δουλειά τους. Θα κάνουν ο,τιδήποτε για να πολλαπλασιάσουν τα κέρδη τους. Εμείς, πιστεύω, μπροστά σ' αυτή την επίθεση, που είναι συνολικότερη, δεν έχουμε την πολυτέλεια του διαχωρισμού μεταξύ μας. Είμαστε, πιστεύω, όλοι στην ίδια όχθη, με τις διαφορές μας, φυσικά. Όμως είναι σίγουρο ότι είμαστε με την πλευρά των εργαζομένων. Είμαστε εργαζόμενοι οι ίδιοι Μπροστά σ' αυτή την επίθεση δεν έχουμε άλλο δρόμο από το δρόμο της αντίστασης και του αγώνα. Αγώνα με ενότητα και αποφασιστικότητα για να περιφρουρήσουμε και να διευρύνουμε τις κατακτήσεις μας.
Σας καλωσορίζω και πάλι στις εργασίες της ημερίδας.
Σας ευχαριστώ πολύ.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστούμε τον πρόεδρο της ΔΟΕ, που ήταν συνεπής και στην ώρα του. Να καλέσω στο βήμα τον πρόεδρο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας, το συνάδελφο Απόστολο Μούσιο.

Απόστολος Μούσιος, (Πρόεδρος Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας)
Κυρίες, κύριοι, φίλες και φίλοι, σας καλωσορίζουμε στην πόλη μας, το Βόλο, της πλούσιας πολιτιστικής, πνευματικής και αγωνιστικής παράδοσης.
Στη συνεχώς μεταβαλλόμενη εποχή, που διανύουμε, ο εκπαιδευτικός καλείται ν' ανταποκριθεί σε μια πλειάδα νέων ρόλων και ν' ανάπτυξη νέα χαρακτηριστικά. Ο εκπαιδευτικός, που οι καιροί επιβάλλουν, αλλά και όλοι εμείς οραματιζόμαστε δεν είναι μόνο φορέας γνώσης, αλλά είναι φορέας πολιτισμού, χρήστης και χειριστής της σύγχρονης τεχνολογίας, καθώς και γνώστης και διαχειριστής σύγχρονων ψυχοπαιδαγωγικών μεθόδων.
Το περιβάλλον στο οποίο οι σύγχρονοι εκπαιδευτικοί προσφέρουν το έργο τους είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων με άλλοτε άλλη βαρύτητα.
Οι εργασιακές σχέσεις, κομμάτι του εργασιακού περιβάλλοντος, είναι εξαιρετικής σημασίας για την επίδοση και απόδοση του εκπαιδευτικού λειτουργού. Οι εργασιακές σχέσεις, δηλαδή το σύνολο των σχέσεων, που διαμορφώνονται στο χώρο του σχολείου και των κανόνων, που καθορίζουν τους όρους και τις συνθήκες εργασίας, φαίνεται επηρεάζουν βαθύτατα την επαγγελματική, νομική και προσωπική ισορροπία του εκπαιδευτικού. Βασικό γνώρισμα των εργασιακών σχέσεων είναι ότι είναι ανταγωνιστικές, με την έννοια ότι χαρακτηρίζονται από τις διαφορές των συμφερόντων του εργαζομένου και της πολιτείας. Στόχος όλων είναι η απάλειψη αυτού του ανταγωνισμού για το καλό και το συμφέρον και των δύο αντίπαλων μερών.
Η ευρωπαϊκή ενοποίηση, η τεχνολογική επανάσταση, η αλλαγή σύνθεσης του εκπαιδευτικού δυναμικού, οι νέες και όχι απαραίτητες πετυχημένες μορφές εργασίας, όπως η μερική απασχόληση ή η απασχόληση ορισμένης διάρκειας, οδηγούν σιγά - σιγά στην αλλαγή νοοτροπίας μεγάλου αριθμού εργαζομένων, σχετικά με τον τρόπο, που ο σημερινός δάσκαλος αντιμετωπίζει τις σχέσεις ζωής και εργασίας.
Ως πρόεδρος εκπαιδευτικών του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης νομού Μαγνησίας, χαίρομαι ιδιαίτερα που η σημερινή ημερίδα διαπραγματεύεται το ευαίσθητο αυτό θέμα των εργασιακών σχέσεων για το χώρο του σχολείου. Διαφαίνεται ξεκάθαρα πλέον, ότι έχει ωριμάσει η άποψη ότι οι εργασιακές σχέσεις είναι άρρηκτα δεμένες τόσο με την εξέλιξη της κοινωνίας, όσο και με την πετυχημένη επαγγελματική μας παρουσία.
Ευελπιστώντας στην εξαγωγή μιας σειράς σημαντικών συμπερασμάτων θα ήθελα να ευχηθώ καλή επιτυχία και άμεση προσέγγιση των στόχων της σημερινής ημερίδας.
Σας ευχαριστώ πολύ.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Παρακαλώ να έρθει στο βήμα ο Οργανωτικός Γραμματέας της ΑΔΕΔΥ, πρώην Πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, συνάδελφος Μπάμπης Καλύβας.

Μπάμπης Καλύβας (Οργανωτικός Γραμματέας της ΑΔΕΔΥ)
Συνάδελφε πρόεδρε, συνάδελφοι του προεδρείου, συναδέλφισσες και συνάδελφοι σύνεδροι.
Πιστεύω ότι στα πλαίσια της σύντομης χαιρετιστήριας τοποθέτησής μου, ορισμένες επισημάνσεις - διαπιστώσεις για το προκείμενο και από τη σοβαρότητα και από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του θέματος επιβάλλονται και χρήσιμες μπορούν ν' αποδειχθούν για τον εμπλουτισμό του προβληματισμού που θ' αναπτυχθεί κατά την πρόοδο των εργασιών της ημερίδας αυτής.
Το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών δεν πρέπει να το δούμε αποσπασματικά. Δεν είναι ξεκομμένο από το μέγα ζήτημα της απασχόλησης σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης οικονομίας της αγοράς. Στα πλαίσια αυτής της οικονομίας ο παράγων μισθωτή εργασία συμπιέζεται από το σκληρό ανταγωνιστικό χαρακτήρα της οικονομικής δραστηριότητα σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο και βρίσκεται δυστυχώς σε διαρκή υποχώρηση.
Από τη μια, έχουμε τους στόχους της Λισσαβόνας για ένα μοντέλο ανάπτυξης με πλήρη απασχόληση, λέει, με ποιότητα και παραγωγικότητα της εργασίας και με κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη. Από τη άλλη, έχουμε την αδήριτη πραγματικότητα, η οποία καταντά τους στόχους της Λισσαβόνας ευσεβείς πόθους χωρίς πρακτικό αντίκρισμα. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, το κατ' εξοχήν θεσμικό, γνωμοδοτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία εκπροσωπούνται όλοι οι κοινωνικοί εταίροι, στη γνωμοδότηση της 26ης του Μάρτη 2003 με θέμα «Το μέλλον της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση, μια στρατηγική για την πλήρη απασχόληση και για καλύτερες θέσεις εργασίας» διαπιστώνει:

Σημαντικές αδυναμίες και ελλείμματα όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων της Λισσαβόνας.
Ανησυχητικές περιφερειακές ανισότητες και ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών στην ίδια περιφέρεια.
Ελλιπή ανταπόκριση των κρατών μελών στις απαιτήσεις των στόχων της Λισσαβόνας.
Αποτυχία στην εφαρμογή πολιτικών για μακροοικονομική ανάκαμψη και αδυναμία επίτευξης του στόχου για σταθερή ανάπτυξη στα 3%, όρος απαραίτητος για να επιτευχθούν οι στόχοι της Λισσαβόνας.

Ως εργαζόμενοι στην εκπαίδευση δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες. Τελούμε υπό το κράτος συντηρητικών επιλογών, που στο όνομα της ανάπτυξης και του σκληρού οικονομικού ανταγωνισμού ευνοούν την κερδοσκοπική βουλιμία του κεφαλαίου και καθιερώνουν άνισους και άδικους αναδιανεμητικούς μηχανισμούς, που διαρκώς χειροτερεύουν το μέλλον της εργασίας και τη θέση μας ως εργαζομένων.
Είναι ιδιαιτέρως αποκαλυπτικά τα συμπεράσματα της έκθεσης του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΕΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση. «Οι διεθνείς και ευρωπαϊκές πολιτικές προσανατολίζονται περισσότερο στον άξονα των απελευθερωμένων οικονομιών και των αποκλεισμένων κοινωνιών, παρά στο άξονα των αποτελεσματικών οικονομιών και των αλληλέγγυων κοινωνιών», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Ο δείκτης κερδοφορίας στο σύνολο της οικονομίας αποκαλύπτει συστηματική αύξηση των περιθωρίων κέρδους, που επιβαρύνει διαρκώς την ανταγωνιστικότητα της τιμής των προϊόντων και επιτείνει τις πληθωριστικές πιέσεις. Χαρακτηριστικά το 2002 οι επιχειρήσεις αύξησαν τις τιμές παραπάνω απ' όσο δικαιολογούσε η αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Αποτέλεσμα οι πληθωριστικές πιέσεις να οφείλονται στην αύξηση των κερδών και όχι στον πληθωρισμό μισθών.
Παρά το ότι η σταθερή και πλήρης απασχόληση εξακολουθεί ν' αποτελεί την κύρια μορφή απασχόλησης, εν τούτοις το τελευταίο διάστημα παρατηρείται σχετική υποχώρηση υπέρ της ποικιλίας μορφών ευέλικτης εργασίας. Το ισοζύγιο προσλήψεων - απολύσεων εμφανίζεται ναι μεν θετικό, αλλά χάρις στο γεγονός ότι οι νέες προσλήψεις αφορούν στην πλειοψηφία τους, το 55% δηλαδή, θέσεις ευέλικτης απασχόλησης και κατά κύριο λόγο εποχικής απασχόλησης.
Ένας μη προϊδεασμένος εκπαιδευτικός θα ρωτούσε: Και τι σχέση έχουν όλα αυτά με μας; Έχουν, αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες! Έχουν και παραέχουν, γιατί απειλούν άμεσα την τυπική εργασιακή σχέση, που είναι η σχέση της σταθερής και πλήρους απασχόλησης. Πέρα, όμως από την επαπειλούμενη ποιότητα των εργασιακών σχέσεων, είναι προφανής και ο κίνδυνος για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, γιατί με τις ευέλικτες μορφές εργασίας στην εκπαίδευση, αποδομείται ο ρόλος του δημόσιου σχολείου.
Φανταστείτε το δημόσιο σχολείο του μέλλοντος όπου ο πολύαπασχολούμενος και εταιροαπασχολούμενος εκπαιδευτικός θα καλείται να προσφέρει εκπαιδευτικό έργο, ως επισκέπτης στο δημόσιο σχολείο για να συμπληρώσει το εισόδημά του και ευλόγως προκύπτει το ερώτημα: Γιατί όλα αυτά, αφού οι λύσεις είναι και προφανείς και οφθαλμοφανείς; Γιατί, για παράδειγμα, να μην μπορούν να δημιουργηθούν οργανικές θέσεις για τη διδασκαλία των ειδικών μαθημάτων, ανά σχολείο ή ανά σχολεία ολοήμερα, για να κατοχυρωθούν νέες θέσεις σταθερής και πλήρους απασχόλησης, ώστε να καταστεί περιττή η προσφυγή στο θεσμό του ωρομισθίου.
Και μια τελευταία διαπίστωση. Όσο ξεφεύγουμε από το στόχο της σταθερής και πλήρους απασχόλησης, τόσο φαλκιδεύεται το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Ιδιαίτερα οι εντασσόμενοι στο σύστημα των ευέλικτων μορφών εργασίας βιώνουν από σήμερα το επισφαλές καθεστώς από το οποίο θα κατακυριαρχηθούν στο μέλλον. Αλλά και οι παλιοί βιώνουν από σήμερα τις συνέπειες, διότι όπως αντιλαμβάνεστε οι εκροές εσόδων θα είναι τρομακτικές.
Συμπερασματικά, σε μια εποχή μεγάλων ανατροπών και των συγκλονιστικών αμφισβητήσεων, που συνεπάγονται οι εξελίξεις στις σχέσεις κεφαλαίου και εργασίας, τεχνολογίας και παραγωγής, οικονομικού και κοινωνικού στοιχείου στη λειτουργία της κοινωνίας, στο νέο περιβάλλον για την Ευρώπη των 25 και των 470 εκατομμυρίων πολιτών, ο κεντρικός αναπτυξιακός στόχος των οικονομικών και κοινωνικών επιλογών οφείλει να είναι η επίτευξη ης πραγματικής σύγκλισης σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Σ' αυτό το περιβάλλον δεν μπορούμε να προχωρήσουμε με αποδομημένο τον παράγοντα εργασία, με επισφαλές το μέλλον του, με άλλα λόγια με αποδομημένο το μέλλον των εργαζομένων και των κοινωνιών ευρύτερα.
Χωρίς λοιπόν την ενεργοποίηση των κοινωνικών και παραγωγικών δυνάμεων, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ο στόχος για τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας των εργαζομένων θα καταστεί ατελέσφορος.
Οι οργανωμένες δυνάμεις των εργαζομένων, αν θέλουν να είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων του κόσμου της μισθωτής εργασίας, δεν πρέπει να αρκούνται στην προβολή παρωχημένου πλέον διεκδικητισμού. Οφείλουν με επιστημονικό τρόπο να διερευνούν, να επισημαίνουν και ν' αναλύουν τις εξελίξεις που συντελούνται στον οικονομικό, παραγωγικό, περιφερειακό, εργασιακό και κοινωνικοασφαλιστικό τομέα της ελληνική και ευρωπαϊκής πραγματικότητας.
Στα πλαίσια αυτά οι πρωτοβουλίες της ΔΟΕ, ν' αντιμετωπίζει μ' επιστημονικό τρόπο καυτά προβλήματα των εκπαιδευτικών, όπως τα των ειδικοτήτων στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Νοέμβριο, τα των εργασιακών σχέσεων σήμερα, το μέλλον των παιδαγωγικών τμημάτων, όπως μάθαμε σήμερα από τον πρόεδρο αύριο, όλα αυτά χαιρετίζονται με θέρμη από την πλευρά της ΑΔΕΔΥ. Γιατί μόνον έτσι ο συνδικαλιστικός λόγος γίνεται ευθύβολος, αξιόπιστος, πιστικός, ακαταμάχητος, αποτελεσματικός και συντελεί στη διαμόρφωση γρηγορούσας συνδικαλιστικής συνείδησης από την πλευρά των εργαζομένων.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστούμε το συνάδελφο Καλύβα, για το σύντομο χαιρετισμό και να παρακαλέσω να έρθει στο βήμα, για ένα σύντομο χαιρετισμό ο εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ, συνάδελφος Κώστας Μανιάτης.

Κώστας Μανιάτης (Εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ)
Αγαπητοί συνάδελφοι του Δ.Σ. της ΔΟΕ, φίλε εκπρόσωπε της ΑΔΕΔΥ, κύριε Περιφερειακέ Διευθυντή Θεσσαλίας, φίλε αιρετέ στο ΚΥΣΠΕ, αγαπητοί συνάδελφοι, φίλες και φίλοι.
Να ευχαριστήσω κατ' αρχήν τη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας για την πρόσκληση στη σημερινή ημερίδα, μια ημερίδα με ένα πολύ κρίσιμο θέμα, που δε άπτεται των εργασιακών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, που αφορά το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Θα ήθελα να πω, στο σύντομο λόγο που πρέπει να κάνω, ότι για μας ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η ενιαία πανεκπαιδευτική δράση, η συσπείρωση όλου του χώρου της εκπαιδευτικής κοινότητας πάνω στα κρίσιμα προβλήματα της εκπαίδευσης. Είναι γεγονός ότι δε βρισκόμαστε σ' ένα επίπεδο που θα θέλαμε, όμως θα πρέπει να κινηθούμε στην κατεύθυνση της από κοινού αντιμετώπισης των προβλημάτων, που είναι κοινά, βεβαίως οι τύποι των σχολείων είναι διαφορετικοί, διαφορετικό είναι το Δημοτικό, διαφορετικό είναι το Γυμνάσιο, διαφορετικό είναι το Λύκειο, παρ' όλα αυτά υπάρχουν κοινά στοιχεία, κοινοί τόποι, κοινά προβλήματα. Απαιτείται επομένως κοινή δράση.
Την προηγούμενη χρονιά έγιναν σημαντικά βήματα, όχι μόνο σε επίπεδο από κοινού δράσης με τη ΔΟΕ, αλλά και σε επίπεδο συνολικά της εκπαιδευτικής κοινότητας. Οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν, έχοντας πάντα επίγνωση των όσων προβλημάτων, δυσχερειών και αγκυλώσεων, που πρέπει να υπερνικηθούν θετικά και να τις υπερβούμε θετικά, όμως πιστεύω και το τονίζω ότι είμαστε σ' έναν καλό δρόμο, ένα δρόμο της από κοινού αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων.
Δυο λόγια μέσα από μια συμβατική εισήγηση, μάλλον χαιρετισμό. Να πούμε, λοιπόν, αγαπητοί συνάδελφοι ότι στις σύγχρονες κοινωνίες αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην επιστήμη και την τεχνολογία, ως παράγοντες που στηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη και θεμελιώνουν την ευημερία των μελών τους. Καθώς οι κοινωνίες αυτές συνυπάρχουν σ' ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο, που επιβάλλεται από τις δυνάμεις, που προωθούν τη σύγχρονη παγκοσμιοποίηση, ο ρόλος της εκπαίδευσης αναδεικνύεται καθοριστικός, για τη δυνατότητα των κοινωνιών ν' ανταπεξέρχονται στις απαιτήσεις αυτού του χωρίς όρια ανταγωνισμού.
Θα ήταν εύλογο να υποθέσει κανείς ότι οι συνθήκες αυτές επηρεάζουν θετικά τις συνθήκες και το κύρος των εκπαιδευτικών. Φαίνεται όμως, ότι ενώ οι εκπαιδευτικοί θεσμοί διευρύνονται, το ίδιο το εκπαιδευτικό επάγγελμα υποβαθμίζεται συνεχώς και σε ότι αφορά τους όρους και τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών και σε ότι αφορά το κύρος και την κοινωνική τους καταξίωση. Από τη μια μεριά, αυξάνεται η ανεργία και η εργασιακή αβεβαιότητα στον κλάδο μας, από την άλλη, είναι συνήθης πρακτική να προβάλλεται ο εκπαιδευτικός ως ο υπεύθυνος για την αδυναμία προσαρμογής του εκπαιδευτικού συστήματος στις τρέχουσες εξελίξεις. Είναι ένα κρίσιμο ζήτημα τι σημαίνει προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος και προφανώς το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να προσαρμόζεται, γατί ο ρόλος του σχολείου και της εκπαίδευσης δεν είναι η αντιστοίχησή του, η προσαρμογή του ή άνευ όρων ή με κάποιους όρους, στα εκάστοτε κελεύσματα της τεχνολογίας. Έχει και διεργασίες εκ των έσω η εκπαίδευση, που αντιστέκονται σ' αυτές τις προσαρμογές, αλλά και ποτέ δεν θα πρέπει να υφίστανται μια άνευ όρων προσαρμογή της εκπαίδευσης, γιατί τότε η εκπαίδευση παύει να είναι εκπαίδευση. Πρέπει να ξεχωρίσουμε ότι το σχολείο δεν είναι να μεταδίδει γνώσεις, δεν είναι να προετοιμάζει ανθρώπους μόνο που ν' αντιστοιχηθούν στις συνθήκες και τις απαιτήσεις της εργασίας, οι οποίες έτσι κι αλλιώς αλλάζουν, αλλά είναι η δημιουργία ανθρώπων με κριτική δυνατότητα με σκέψη, ανθρώπων που ξέρουν να ερμηνεύουν τον κόσμο, ν' αντιστέκονται, να μπορούν να ερμηνεύουν τον κόσμο και να τον αλλάζουν, όχι μόνο να τον ερμηνεύουν. Έτσι, λοιπόν, η μείωση του κύρους των εκπαιδευτικών τελικά ίσως ν' αποτελεί επιπλέον ένα ανέξοδο άλλοθι για την κρατική πολιτική, ώστε ν' αρνείται την οικονομική και κοινωνική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών.
Σύμφωνα με τα πορίσματα σχετικής έρευνας της ΟΛΜΕ, που πραγματοποιήθηκε το 1995, με την επιστημονική ευθύνη του καθηγητή κ. Ανδρέα Καζαμία, οι οικονομικές απολαβές των εκπαιδευτικών συνιστούν ένα από τα πιο αρνητικά στοιχεία, που το χαρακτηρίζουν τόσο σε σύγκριση με τις απολαβές των άλλων δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα, όσο και των εκπαιδευτικών στις άλλες χώρες της Ευρώπης. Πρόσφατη έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατατάσσει τους Έλληνες εκπαιδευτικούς στην τελευταία θέση ανάμεσα στους ευρωπαίου συναδέλφους τους, ενώ και η σύγκριση με τους εκπαιδευτικούς της Κύπρου, όπως προκύπτει από αδημοσίευτη έρευνα του ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ, αποβαίνει εις βάρος των Ελλήνων εκπαιδευτικών
Εξίσου αρνητική αποβαίνει και η σύγκριση των δαπανών για την παιδεία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ευρωπαϊκές χώρες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες το αίτημα - σύνθημα της ΟΛΜΕ «Να ζούμε με αξιοπρέπεια από το μισθό μας», σύνθημα και της ΔΟΕ, εκφράζει την απαίτηση για δίκαιη οικονομική αντιμετώπιση από την πολιτεία, που συνδέεται στη συνείδηση του κλάδου και γενικότερα των εκπαιδευτικών με την αξιοπρέπεια και το κύρος του εκπαιδευτικού επαγγέλματος.
Εκείνο που πρέπει να σχολιάσει κανείς είναι, ότι οι περιορισμένες δαπάνες για την εκπαίδευση έχουν άμεσες επιπτώσεις σε μια σειρά από παραμέτρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως είναι η υλικοτεχνική υποδομή, ο εξοπλισμός των σχολείων, η διάρκεια και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η επάρκεια και η σταθερότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού και γενικότερα όλες οι συνθήκες άσκησης του διδακτικού τους έργου. Συνεπώς οι παράμετροι αυτές συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας αρνητικής εικόνας για το εκπαιδευτικό επάγγελμα, όπως και στη μείωση του κύρους των εκπαιδευτικών.
Με αφετηρία παρόμοιους λοιπόν προβληματισμούς έχουμε κι εμείς στην ΟΛΜΕ ξεκινήσει μια σειρά από παρόμοιες δραστηριότητες, σε σχέση με το θέμα αυτό, το οποίο πρέπει ν' απασχολεί τους Έλληνες εκπαιδευτικούς, ως άμεσα ενδιαφερόμενους, αλλά είναι κι ένα ζήτημα που απασχολεί την ελληνική κοινωνία. Η ΟΛΜΕ είχε κάνει πριν από λίγο καιρό ανάλογη ημερίδα, Κοιτάζοντας το πρόγραμμα διαπιστώνω ότι οι εισηγητές και οι εισηγήτριες, που έχετε προσκαλέσει είναι έμπειροι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί, αλλά και ερευνητές, που έχουν ασχοληθεί συστηματικά με τα θέματα αυτά, με τα θέματα που θα παρουσιάσουν σε μας. Είμαστε βέβαιοι ότι θα φωτίσουν ακόμα περισσότερο τη γνώση που διαθέτουμε πάνω σ' αυτά. Αναμένουμε μ' ενδιαφέρον τη συνεισφορά τους και θα την αξιοποιήσουμε για τη βελτίωση της θέσης μας, για το καλό της εκπαίδευσης και της παιδείας στη χώρα μας.
Ευχαριστώ πολύ

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστούμε το συνάδελφο τον Κώστα Μανιάτη. Το σπουδαιότερο είναι ότι η ΟΛΜΕ και ΔΟΕ έχουν πολύ δρόμο να χαράξουν και να βαδίσουν μαζί, μαζί φυσικά με την ΑΔΕΔΥ. Θα καλέσω στο βήμα τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Θεσσαλίας, το συνάδελφο κύριο Ραούλη.

Αθανάσιος Ραούλης (Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Θεσσαλίας)
Καλημέρα σ' όλες και σ' όλους,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας για την πρόσκληση αυτή, ώστε σήμερα να παρευρίσκομαι κοντά σας, σ' ένα τόσο σοβαρό θέμα αλλά ουσιαστικό κι επίκαιρο και που βέβαια όλοι μας ευελπιστούμε από τις εισηγήσεις των εκλεκτών εισηγητών και να ενημερωθούμε και να προβληματιστούμε και γενικά να βγούμε πιο σοφοί. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω και το Σύλλογο Δασκάλων και Νηπιαγωγών του νομού Μαγνησίας, που συνέδραμαν κι αυτοί παρέα με τη Δασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος, ας μου επιτραπεί αυτή η έκφραση, ώστε να πραγματοποιηθεί αυτή η ημερίδα κι βέβαια να ευχαριστήσουμε και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, για τη φιλοξενία του, που βέβαια δεν το κάνει για πρώτη φορά.
Το θέμα είναι πράγματι σοβαρό. Σε μια εποχή που γύρω μας όλα αλλάζουν και που βέβαια η ίδια η εκπαίδευση ή αν θέλετε το εκπαιδευτικό σύστημα ολοένα και περισσότερο αναδεικνύεται και καταδεικνύεται ως ο πιο σημαντικός κοινωνικός θεσμός, όπως αυτό αποδείχθηκε και στο τελευταίο παγκόσμιο συνέδριο.
Να ευχηθώ ευόδωση επιτυχιών στις σημερινές εργασίες και να σας ευχαριστήσω για ακόμα μια φορά για την πρόσκληση που μου απευθύνατε.
Σας ευχαριστώ πολύ.

Δημήτρης Μπράτης (Πρόεδρος ΔΟΕ)
Να ευχαριστήσουμε τον Περιφερειακό Διευθυντή και να συνεχίσουμε κατ' ευθείαν το πρόγραμμά μας. Να καλέσω στο βήμα τον Παύλο Χαραμή, τον Πρόεδρο του ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ, για να παρουσιάσει την πρώτη εισήγηση με θέμα: «Σχέσεις και συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών. Επιπτώσεις στο εκπαιδευτικό έργο». Φίλε Παύλο έχεις το λόγο.

Παύλος Χαραμής (Πρόεδρος ΚΕΜΕΤΕ - ΟΛΜΕ)
Αξιότιμες και αξιότιμοι προσκεκλημένοι, όπως έχετε ήδη προσφωνηθεί, αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι. Ομολογώ ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή για την πρόσκληση και για τη δυνατότητα που μου παρέχει να εκφράσω με το δικό μου προβληματισμό σε ένα τόσο αξιόλογο συνέδριο. Θα ήθελα να εξηγήσω προκαταλαμβάνοντας κάπως ότι η δική μου εισήγηση δεν θ' ασχοληθεί τόσο με το θέμα των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων, μια και άλλες εισηγήσεις έχουν αναλάβει και απ' ότι είδα στα κείμενα το έχουν καλύψει αρκούντως, αλλά με το συνολικό πλαίσιο, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται οι καθημερινές σχέσεις και ανάγκες στο εκπαιδευτικό μας επάγγελμα και επίσης θ' ασχοληθώ με τις διαδικασίες τις ευρύτερες, δηλαδή τόσο τις σχολικές, όσο και τις εξωσχολικές, μέσω των οποίων διαμορφώνονται ουσιαστικά οι νέοι όροι της άσκησης του συλλογικού μας επαγγέλματος.
Θεωρώ ότι η επιλογή του θέματος είναι πάρα πολύ σημαντική, διότι είναι ίσως μια σπάνια ευκαιρία να στοχαστούμε πάνω στο συλλογικό μας εαυτό, δηλαδή ν' αναζητήσουμε τους παράγοντες εκείνους, οι οποίοι μας διαμορφώνουν συλλογικά και να αξιοποιήσουμε την όποια προκύπτουσα εμπειρία για αναζήτηση πιο αποτελεσματικών λύσεων.
Έχω μοιράσει κι ένα κείμενο γραπτό, το οποίο φαντάζομαι ότι θα φανεί χρήσιμο. Δεν θα ακολουθήσω παρά μόνο στις γενικές γραμμές αυτό το κείμενο κι επομένως δεν θα είχε νόημα να το παρακολουθεί κανείς ταυτόχρονα, αλλά νομίζω ότι αποτελεί ένα αναγκαίο συμπλήρωμα όσων θ' αναφέρω προφορικά και όσων θ' ακολουθήσουν στην έκδοση των πρακτικών αυτού του συνεδρίου.
Ξεκινώ, λοιπόν, με τη διαπίστωση ότι οι εκπαιδευτικοί είμαστε μια από τις πιο πολυπληθείς και στο χώρο του δημοσίου η πολυπληθέστερη συγκρότηση επαγγελματικού χαρακτήρα. Πάνω από το 25% του ελληνικού πληθυσμού έχει μια άμεση σχέση με την εκπαίδευση και ταυτόχρονα πάνω από το 25% των εν ενεργεία δημοσίων υπαλλήλων είναι εκπαιδευτικοί. Αλλά η σημασία του ρόλου μας δεν αναδεικνύεται μόνο από την παράθεση των ποσοτικών δεδομένων. Ταυτόχρονα με αυτή, έχει γίνει πασιφανές ότι στο διεθνή χώρο αναβαθμίζεται η σημασία της γνώσης και επομένως θα ήταν λογικό να περιμένει κανείς και μια επακόλουθη αναβάθμιση των φορέων ή των μεταδοτών της γνώσης, δηλαδή ημών των εκπαιδευτικών.
Θα χρησιμοποιήσω τον κλασικό όρο του Basil Bernstein «καθολικά παιδαγωγημένη κοινωνία» (totally pedagogised society), για ν' αποδώσω την κοινωνία που διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα γύρω μας. Είναι μια κοινωνία όπου η γνώση και η μάθηση καθίστανται επίκεντρο της ευρύτερης παραγωγικής και κοινωνικής λειτουργίας, ενώ ταυτόχρονα η παιδαγωγική εκπαιδευτική διάσταση αναπτύσσεται με έναν τέτοιο τρόπο, ώστε να οδηγεί την κοινωνία συνολικά σε μια τέτοια επαγγελματική και κοινωνική κατάσταση, όπου η επιζήτηση της δια βίου εκπαίδευσης καθίσταται καθημερινή αναγκαιότητα. Δηλαδή μια «καθολικά παιδαγωγημένη κοινωνία» δεν σημαίνει ότι απλώς επίκεντρο είναι η εκπαίδευση, αλλά ότι μετατίθεται η εφάπαξ εκπαίδευση που είχαμε μέχρι τώρα σε μια συνεχή διαδικασία επανελέγχου, συμπληρώσεων και αναδιαρθρώσεων του γνωστικού υποβάθρου, ώστε ο εργαζόμενος να μη νιώθει ότι κατέκτησε επαρκώς τα γνωστικά εφόδια που απαιτεί αυτή η κοινωνία. Επομένως μπορείτε να φανταστείτε την έννοια της «καταρτισιμότητας» (trainability) ως το αναγκαίο συμπλήρωμα της καθολικά παιδαγωγημένης ή παιδαγωγούμενης κοινωνίας του Μπερσταϊν (Bernstein).
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αναφέρει ο Μπερσταϊν (Bernstein), η κύρια στρατηγική ρύθμισης και νομιμοποίησης καθίσταται η «καθολικά παιδαγωγημένη κοινωνία», ώστε η αβεβαιότητα το ρίσκο και η ανασφάλεια να απαρτίσουν στοιχεία μιας μορφής κοινωνικοποίησης, που χαρακτηρίζεται από την ανάγκη για «δια βίου μάθηση». Φυσικά δε μιλάμε για μια ουδέτερη σχέση ανάμεσα τις τεχνολογικές εξελίξεις από τη μια μεριά και στην ανάγκη αναδιάταξης των εκπαιδευτικών παιδαγωγικών θεσμών από την άλλη, διότι κάποιος κινεί τις διαδικασίες και στη μία και στην άλλη πλευρά και δυστυχώς εάν λάβουμε υπ' όψιν μας τα δεδομένα του παγκόσμιου οργανισμού εμπορίου φαίνεται αυτός που κινεί τα νήματα είναι οι ισχυρές δυνάμεις της οικονομική ολιγαρχίας. Δεν είναι νοητό ν' αποδεχτούμε μια ρύθμιση, όπως αυτή που προωθεί ο παγκόσμιος οργανισμός εμπορίου, σύμφωνα με την οποία ο ευρύς χώρος της εκπαιδευτικής δραστηριότητας πρέπει να περιέρχεται σταδιακά στην επιχειρηματική πρωτοβουλία.
Εδώ λοιπόν δημιουργούνται, λόγω αυτών των πιέσεων από το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, μια σειρά από αντιφάσεις. Η πρώτη αντίφαση. Η σύγχρονη μεταφορντική οργάνωση της βιομηχανικής παραγωγής απαιτεί ολοένα και περισσότερο δημιουργική σκέψη, φαντασία, αποκλίνουσα σκέψη, πρωτοβουλία, αλλά αυτού του είδους οι δραστηριότητες πρέπει να περιοριστούν σ' ένα τέτοιο πλαίσιο, ώστε να μην οδηγήσουν και σε δημιουργία ολοκληρωμένων και προβληματισμένων πολιτών, οι οποίοι μπορεί ν' αμφισβητούν αλλά και ν' αντιπαλεύουν την υπάρχουσα κοινωνική κατάσταση. Κι εδώ, λοιπόν, έρχεται το ζήτημα. Πώς μπορώ να καλλιεργήσω την ευρεία, την ολοκληρωμένη, τη δημιουργική σκέψη, όταν θέλω ταυτόχρονα να θέτω και όρια στην ανάπτυξη αυτής της σκέψης;
Κοιτάξτε, σε ποια επίπεδα μπορούν να εκδηλωθούν αυτά τα επίπεδα στο εκπαιδευτικό έργο και ταυτόχρονα να δημιουργήσουν και προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο εμείς ασκούμε την εκπαιδευτική δραστηριότητα.
Πρώτο επίπεδο. Σχολικό πρόγραμμα. Επανιεράρχηση των γνωστικών αντικειμένων. Κάποια από τα μαθήματα που εντάσσονταν στην ανθρωπιστική διάσταση της μόρφωσης, αρχαία ελληνική σκέψη, λατινικά κ.λ.π. μπαίνουν στο περιθώριο, για να προωθηθεί η δεύτερη ξένη γλώσσα, η εφαρμοσμένη διάσταση των μαθηματικών και των φυσικών επιστημών και γενικά οι εργαλειακές γνώσεις. Αλλά αυτή η αναδιάταξη οδηγεί σε μια επανιεράρχηση και στα εσωτερικό των εκπαιδευτικών κλάδων. Οι φορείς της γνώσης δεν είναι ίδιοι ως προς τη μορφωτική συγκρότηση, που θέλει το σύστημα να τους παράσχει, ενώ ταυτόχρονα οι διαφορετικές ειδικότητες μετασχηματίζονται και σε διαφορετικές αξιολογήσεις στο πλαίσιο ενός κλάδου. Προφανώς πιο σημαντικοί είναι οι φορείς της διάστασης εκείνης που έχει σχέση με την πρακτική αξιοποίηση της γνώσης στο χώρο της παραγωγής. Επομένως δεν είναι τυχαίο ότι υποβαθμίζεται η διάσταση των Αρχαίων Ελληνικών κ.λ.π., αλλά και η σύγχρονη κοινωνιολογική σκέψη και γενικότερα το σύνολο των επιστημών της κοινωνίας και του ανθρώπου, που είναι μια πλευρά, την οποία πρέπει να δούμε με πολύ μεγάλη σοβαρότητα γιατί μέσα από την άσκηση σε αυτές τις επιστήμες ακριβώς οι μαθητές μαθαίνουν να προβληματίζονται και ν' αμφισβητούν.
Δεύτερο επίπεδο. Μπορεί να εκδηλωθεί αυτή η αντίφαση στο επίπεδο της οργάνωσης και του περιεχομένου σπουδών. Το κλασικό σχήμα, το οποίο έχετε μπροστά σας και αυτή τη στιγμή, είναι η αντιπαράθεση της διαθεματικότητας από τη μια πλευρά με την κατακερματισμένη παραδοσιακή γνώση από την άλλη. Αλλά τι είδους διαθεματικότητα, όταν πρέπει η διεπιστημονική - διαθεματική προσέγγιση ν' αγκαλιάζει κάποιους τομείς από τις επιστήμες για ν' αντιστοιχεί ο εργαζόμενος του μέλλοντος στις πολυλειτουργικές, πολυσυλεκτικές προσωπικότητες εργαζομένων χεριού και πνεύματος, που δουλεύουν σε μικρές ευέλικτες ομάδες εργασίας; Αλλά δεν πρέπει αυτή η διεπιστημονικότητα ν' αγγίζει και το σύνολο των κοινωνικών, σε σχέση με τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Το σύνολο της θεωρίας σε σχέση με την πράξη, για να μη δημιουργηθεί κοινωνικό πρόβλημα, επομένως και σ' αυτή την πλευρά μπορεί κανείς να δει μ' επιφύλαξη τι είδους διαθεματικότητα και για ποιο σκοπό.
Και τρίτο επίπεδο. Το επίπεδο οργάνωσης της μαθησιακής διαδικασίας, όπου εμφανίζεται μια άλλη αντίφαση, όπου από τη μια πλευρά έχουμε τις παραδοσιακές αυταρχικές σχέσεις, μέσα στην εκπαίδευση και από την άλλη έχουμε τις συμμετοχικές, κάθε είδους μορφές, μέσα στο πλαίσιο των οποίων η ομαδοσυνεργατικού τύπου προσέγγιση θεωρείται η πιο σημαντική. Αναλογιστείτε όμως και σε αυτό το σημείο τι πρόβλημα μπορεί να προκύψει. Μπορεί να θέλουμε τη διαθεματικότητα να συνοδεύεται από ομαδοσυνεργατικού τύπου μαθησιακή δραστηριότητα και για ποιο λόγο; Διότι η ομαδοσυνεργατικού τύπου μαθησιακή δραστηριότητα μπορεί να διευκολύνει συμμετοχή των εργαζομένων στις μελλοντικές βιομηχανίες σε ομάδες συνεργαζομένων οργανωτών και εκτελεστών της παραγωγής. Αυτή όμως η ομαδοσυνεργατικού τύπου διάταξη στην ουσία εκδημοκρατίζει τη σχολική τάξη και αυτό είναι ένα πρόβλημα, που ίσως, η ολιγαρχία δεν θα το ήθελε, η οικονομική ολιγαρχία.
Επομένως φανταστείτε οι νέες στάσεις και εξελίξεις να συνοδεύονται από αντιφάσεις, οι οποίες αντιφάσεις πρέπει να γίνουν αποδεχτές από εμάς, είτε μηχανιστικά να προσαρμοστούμε, όπως είπε και ο φίλος μου Κώστας Μανιάτης στο σύστημα και να το ακολουθούμε, είτε με βάση την αμφισβήτηση στη βάση αξιών.
Μέσα, λοιπόν, σε αυτές τις συνθήκες θα μπορούσε κανείς ν' αναρωτηθεί, όπως σωστά ειπώθηκε και προηγουμένως γιατί το εκπαιδευτικό επάγγελμα, ενώ φαίνεται να συνδέεται άμεσα με την καρδιά της οικονομικής δραστηριότητας και του οικονομικού ανταγωνισμού, φθίνει; Και το ότι φθίνει είναι πασιφανές από το γεγονός ότι η δημόσια εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο υποβαθμίζεται συμπαρασυρμένη από την υποβάθμιση του κράτους πρόνοιας, ενώ ταυτόχρονα έχουμε και πλευρές του εκπαιδευτικού έργου ή πλευρές της αναποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού έργου που δείχνουν ανησυχητική επανεμφάνιση του οργανικού και λειτουργικού αναλφαβητισμού. Γιατί, λοιπόν, συμβαίνει αυτό;
Πρώτα απ' όλα θα έπρεπε να κάνουμε έναν διαχωρισμό. Δεν υποβαθμίζεται συνολικά η εκπαίδευση. Υποβαθμίζονται σημαντικοί τομείς της, οι οποίοι εντάσσονται στον ευρύτερο δημόσιο φορέα, χώρο ας το πω έτσι, και ιδιαίτερα υποβαθμίζονται οι πλευρές και οι περιοχές της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, οι οποίες συνδέονται με τα πιο υποβαθμισμένα και τα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα. Επομένως θα πρέπει να βλέπουμε αυτή τη σχέση για να προσδιορίσουμε που υποβαθμίζεται και γιατί η εκπαίδευση.
Παράλληλα, κάτω από την επίδραση των νεοφιλελεύθερης έμπνευσης πολιτικών, έχουμε σήμερα στο διεθνή χώρο μια αναδιάταξη του εκπαιδευτικού σκηνικού με έμφαση σε ορισμένα ιδεολογήματα, τα οποία είτε με τη μορφή της επιστροφής στα βασικά (back to basics), είτε με τη μορφή της αναζήτησης πιο λειτουργικών και αποτελεσματικών όρων εκπαίδευσης με την αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας, επιχειρούν να λύσουν τα εκπαιδευτικά προβλήματα, που είναι στο βάθος τους κοινωνικά, μέσα από επιμέρους παρεμβάσεις στο επιφαινόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ιδιαίτερα στην οργάνωση της μαθησιακής διαδικασίας και των σχολείων. Θεωρείται ότι από τη μία πλευρά, ως προς το δεύτερο σκέλος, που ανέφερα, πρέπει τα σχολεία ν' αναβαθμιστούν με τέτοιον τρόπο, ώστε να ισχύσουν και στο χώρο του σχολείου τα κριτήρια του μάνατζμεντ (management) και ειδικά του μάνατζμεντ ολικής ποιότητας το περιβόητο (T. Q. L.), όπου ο διευθυντής, κατά έναν τρόπο λειτουργεί, ως ένα είδος επιχειρισιακού προγραμματιστή, που έχει ταυτόχρονα τη δυνατότητα, ακόμα κι αν δεν είναι εκπαιδευτικός, να διαχειρίζεται οικονομικούς τομείς και να εμπορεύεται μέρος των δραστηριοτήτων του σχολείου, για να χρηματοδοτεί τις υπόλοιπες. Είναι μια εξέλιξη, η οποία έχει μεταφερθεί από το χώρο της βιομηχανίας κι έχει αποικίσει το χώρο της εκπαίδευσης με τέτοιο τρόπο, ώστε να δικαιολογείται ο χαρακτηρισμός των Ράσουλ και Μόρνεϊ, που μιλούν για ιαπωνοποίηση της εκπαίδευσης. Δεν είναι μόνο αυτό ή κυρίως αυτό, άλλα είναι μια ουσιαστική πλευρά του, η αναδιοργάνωση των σχέσεων του μάνατζμεντ (management). Όσοι από σας είστε διευθυντές σχολείων ή στελέχη της εκπαίδευσης θα δουν στο μέλλον ν' απειλείται ο ρόλος τους από το ρόλο ενός επιχειρηματία, που έχοντας δρέψει δάφνες σε άλλους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας, σε τράπεζες κ.λ.π. έρχεται να οργανώσει και την εκπαίδευση με τα επιχειρηματικά του φώτα. Και από την άλλη πλευρά εμφανίζεται μια ένταση και ως προς το ίδιο σκέλος που ανέφερα, εμφανίζεται μια ένταση των εξεταστικών διαδικασιών και ιδιαίτερα των διαδικασιών αξιολόγησης και του μαθητή και του εκπαιδευτικού έργου και του ίδιου του εκπαιδευτικού, αλλά κυρίως σε επίπεδο σχολικής μονάδας, ώστε να οργανωθεί ένα πλαίσιο πιο ανταγωνιστικό στο χώρο της εκπαίδευσης παράλληλα με το ανταγωνιστικό πλαίσιο, το οποίο κυριαρχεί στο βιομηχανικό κατεστημένο. Φανταστείτε, λοιπόν, τις εξελίξεις που είχαμε στο Ηνωμένο Βασίλειο, που εμφανίζεται ως σημαιοφόρος αυτών των τάσεων.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, στο Ηνωμένο Βασίλειο; Ένταση της αξιολόγησης από τη μια πλευρά. Δεύτερο, οργάνωση εξετάσεων σε πανεθνικό επίπεδο, ώστε να προκύψει ενιαία κατάταξη των σχολείων, βάσει κοινών κριτηρίων. Αυτή η κατάταξη των κριτηρίων, σε τρίτο βήμα, δημοσιοποιείται σε γονείς, στην κοινή γνώμη. Οι γονείς και η κοινή γνώμη αντιδρούν με το παρένταλ τσόις (parental choice), γονεϊκή επιλογή, δηλαδή ανάλογα με το ποιο σχολείο εμφανίζεται πιο αποτελεσματικό, κάνουν την επιλογή για το παιδί τους αποδεσμευόμενοι από την υποχρέωση φοίτησης στην περιοχή κατοικίας του παιδιού, της οικογένειας. Το κράτος ορίζει ότι και η οικονομική ενίσχυση των σχολείων θα γίνεται στη βάση της αποτελεσματικότητας, οπότε αυτομάτως η κατάταξη και η κατηγοριοποίηση των σχολείων οδηγεί και σε κατηγοριοποίηση των δαπανών και σε κατηγοριοποίηση του εκπαιδευτικού προσωπικού, γιατί οι πλέον προσοντούχοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τα καλύτερα σχολεία. Άρα φανταστείτε μια πολλαπλή ταξινόμηση και το τελικό αποτέλεσμα αυτής. Διαφορετικές ταχύτητες στα σχολεία με τέτοιον τρόπο, ώστε οι πιο υποβαθμισμένες περιοχές να νιώθουν λιγότερο τη φροντίδα του κράτους, την όποια φροντίδα, ενώ οι αναβαθμισμένες περιοχές να έχουν ωφεληθεί πολλαπλά. Φανταστείτε και από καθαρά οικονομική, επιχειρηματική πλευρά, όχι από την πλευρά των κοινωνικών αξιών και της ισότητας, πόση σπατάλη ανθρώπινου δυναμικού γίνεται, επειδή κάποια σχολεία δεν έχουν τις στοιχειώδης ευκαιρίες.
Θα ήθελα να πω επίσης ότι και η διαδικασία του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ πρέπει να έχει χρησιμοποιηθεί από τη μία πλευρά για να προβληθεί το ιδεολόγημα της αξιολόγησης και της αξιοκρατίας, ότι οι καλύτεροι επιλέγονται και από την άλλη πλευρά, γιατί όχι, για να μειωθεί το κύρος των εκπαιδευτικών. Όταν για παράδειγμα βγαίνουν οι εφημερίδες και λένε: «Βατερλό των δασκάλων. Δάσκαλε που δίδασκες, άρα θα πρέπει να κάτσεις στο θρανίο. Να κάτσουν στο θρανίο οι δάσκαλοι». Τι υπονοούν όλα αυτά άλλο, παρά το ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να κάτσουν στο θρανίο, γιατί και οι ίδιοι δεν έχουν τη γνώση. Μια τέτοια νοοτροπία οδηγεί στο συλλογικό διασυρμό του εκπαιδευτικού επαγγέλματος.
Θα ήθελα να καταλήξω, γιατί εδώ μου λένε ότι ο χρόνος είναι περιορισμένος, το δίλεπτο της χήρας μου έχει μείνει, συμπυκνώνοντας τον προβληματισμό μου σε δύο σημεία.
Το πρώτο σημείο. Η οικονομική κατάσταση των εκπαιδευτικών δεν είναι παρά η απόρροια και η άλλη έκφραση όλων αυτών των τάσεων και εξελίξεων που έχουν επισημανθεί στο ευρύτερο χώρο. Εγώ θα ήθελα το άλλο σύνθημα να χρησιμοποιήσω. «Δάσκαλος φτωχός, αγράμματος λαός», για να φανεί ότι η ελληλεπίδραση των δύο παραγόντων, της φτώχιας του δασκάλου και της εκπαίδευσης και της κοινωνικής αγραμματοσύνης, είναι δύο αλληλοδιαπλεκόμενες πλευρές.
Το δεύτερο σημείο. Ότι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, ακριβώς επειδή τοποθετείται σ' ένα πλαίσιο αντιφατικών επιδιώξεων που οδηγούν σε καθημερινές και ψυχοφθόρες συγκρούσεις, και ενδοκλαδικές και σε σχέση με τις ομάδες αναφοράς, των εκπαιδευτικών με τις έξω ομάδες γονείς κ.λ.π., γι' αυτό το λόγο έχει καταστεί πλέον διεθνώς το εκπαιδευτικό επάγγελμα ένα από τα επαγγέλματα που διατρέχουν τον κίνδυνο για το σύνδρομο επαγγελματικής εξάντλησης το γνωστό σύνδρομο (burnout). Ένα σύνδρομο το οποίο το βρίσκουμε στις νοσοκόμες, στους επαγγελματίες που δουλεύουν με άτομα με ειδικές ανάγκες ή με ιδιαίτερα σωματικά και ψυχικά προβλήματα και το βρίσκουμε ολοένα και περισσότερο στους εκπαιδευτικούς σήμερα.
Κλείνω με μία παρατήρηση. Πρέπει να προβληματιστούμε συνολικά και ταυτόχρονα συλλογικά πάνω στο σύνολο αυτών των διαδικασιών, οι οποίες μέσα και έξω από το σχολείο αναδιατάσσουν τις συνθήκες και τους όρους άσκησης του επαγγέλματός μας και αναδιατάσσουν και αναδιαμορφώνουν τα στοιχεία της επαγγελματικής μας ταυτότητας. Στο βαθμό, που δεν παρακολουθούμε τις σύγχρονες εξελίξεις και δεν προβληματιζόμαστε σχετικά με τις τάσεις που τις διέπουν αυτές τις εξελίξεις, έχουμε πολύ περιορισμένες δυνατότητες να παρέμβουμε αποτελεσματικά για την αναβάθμιση του επαγγέλματός μας και κυρίως να βελτιώσουμε τους όρους της συλλογικής μας ύπαρξης.
Ευχαριστώ πολύ.

Δημήτρης Μπράτης (Πρόεδρος ΔΟΕ)
Κι εμείς σ' ευχαριστούμε Παύλο, και γιατί ήσουν συνεπής με το χρόνο και για το σημαντικό ενδιαφέρον της εισήγησης. Να καλέσω στο βήμα το Γενικό Γραμματέα του Ινστιτούτου της ΔΟΕ, το συνάδελφο Στρατή Χατζηδημητρίου, ο οποίος θα παρουσιάσει της εισήγηση της ομάδας εργασίας του Ινστιτούτου της ΔΟΕ με θέμα: «Οι εργασιακές σχέσεις στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, πρόσφατες εξελίξεις και προοπτικές».

Στρατής Χατζηδημητρίου (Γενικός Γραμματέας του ΙΠΕΜ - ΔΟΕ)
Κύριοι του διοικητικού Συμβουλίου της ΔΟΕ, κύριε αιρετέ του ΚYΣΠΕ, κύριοι εκπρόσωποι της ΑΔΕΔΥ και της ΟΛΜΕ, κύριε Περιφερειακέ Διευθυντή Εκπαίδευσης Θεσσαλίας, συναδέλφισσες και συνάδελφοι. Όπως αναφέρει και το θέμα της εισήγησης θα περιοριστώ στις εργασιακές σχέσεις στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Το γενικό πλαίσιο του Εκπαιδευτικού μας Συστήματος, περιγράφεται στο άρθρο 16 του Συντάγματος του 1975/86/2001 όπου τονίζονται οι ηθικοί, εθνικοί και πνευματικοί σκοποί της Παιδείας. Το γεγονός αυτό μας αναγκάζει να πούμε ότι ο ρόλος της Παιδείας στην ανάπτυξη μιας χώρας είναι πολυμερής και σύνθετος .
Η σύνθεση των επιμέρους σκοπών της Παιδείας στο Ενιαίο Εκπαιδευτικό Σύστημα δεν πρέπει να θεωρείται ως μηχανικό άθροισμα αλλά ως οργανική ένταξη σε μια ολότητα .
Βασικοί συντελεστές για την επίτευξη των παραπάνω σκοπών αποτελούν: 1ον η προσωπικότητα και η κατάρτιση του προσωπικού όλων των κλάδων και των βαθμίδων της εκπαίδευσης 2ον τα αναλυτικά προγράμματα, τα σχολικά βιβλία και τα λοιπά διδακτικά μέσα, καθώς και η σωστή χρήση τους 3ον η δημιουργία του απαραίτητου παιδαγωγικού κλίματος με την ανάπτυξη αρμονικών σχέσεων στο σχολείο και στην τάξη με σεβασμό προς την προσωπικότητα του κάθε μαθητή και τέλος η διοίκηση που εξασφαλίζει όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις και τα μέσα για την απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων .
Η επιτυχής άσκηση του εκπαιδευτικού έργου συνδέεται άρρηκτα και με τις εργασιακές σχέσεις που ρυθμίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών.
Η εξέλιξη των εργασιακών σχέσεων ακολούθησε τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Αυτό είναι φυσιολογικό αφού η Πολιτεία κατά κανόνα καθορίζει την Εκπαιδευτική Πολιτική.
Διάφοροι παράγοντες επιδρούν αρνητικά και εμποδίζουν την προσπάθεια για μεταρρυθμίσεις , όπως:

Όλα τα παραπάνω εντάσσονται στα πλαίσια ενός συγκεντρωτικού συστήματος, σύμφωνα με το οποίο τα κεντρικά διοικητικά όργανα, χειρίζονται όλα τα θέματα της διοίκησης, είτε αυτά αφορούν το κέντρο, είτε την περιφέρεια. Δηλαδή, η κεντρική διοίκηση διαθέτει την αποφασιστική αρμοδιότητα για κάθε είδους διοικητικές υποθέσεις.
Βέβαια οι συνδικαλιστικές διεκδικήσεις δημιούργησαν διαφορετικές προοπτικές για τις σχέσεις διοίκησης εκπαιδευτικών.
Αυτό φέρνει μια νέα πνοή στις εργασιακές σχέσεις, θέτει τις βάσεις για συνεχή βελτίωση και προσαρμογή στα νέα κοινωνικά δεδομένα.
Ωράριο
Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών με βάση το Νόμο 2517/98 διαμορφώνεται ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας. Ειδικότερα οι εκπαιδευτικοί που έχουν υπηρεσία μέχρι 10 έτη διδάσκουν 24 ώρες, από 10-15 έτη 23 ώρες, από 15-20 έτη 22 ώρες και από 20 έτη και πάνω διδάσκουν 21 ώρες. Εξαίρεση αποτελούν οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 1/θέσια, 2/θέσια, 3/θέσια Δημοτικά Σχολεία και οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στα Τμήματα Ένταξης, οι οποίοι ανεξάρτητα από τα έτη υπηρεσίας διδάσκουν 25 ώρες.
Οι διευθυντές των 4/θέσιων και 5/θέσιων Δημοτικών Σχολείων διδάσκουν 20 ώρες. Οι διευθυντές των 6/θέσιων μέχρι και 9/θέσιων 12 ώρες. Ενώ οι διευθυντές των 10/θέσιων και 11/θέσιων 10 ώρες και οι διευθυντές των 12/θέσιων 8 ώρες.
Ακόμα οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της Π.Ε. σύμφωνα με το νόμο 1566/85 είναι δυνατόν να παραμένουν στο σχολείο τους πέρα από τις ώρες διδασκαλίας για την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου ( όπως συμμετοχή σε γιορταστικές, αθλητικές, πολιτιστικές εκδηλώσεις κ.α.) αν τους έχει ανατεθεί από τα όργανα διοίκησης του σχολείου. Η διάρκεια παραμονής δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 6 ώρες την ημέρα ή τριάντα ώρες την εβδομάδα. Η παραπάνω διάταξη σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο σχολείο για τους συγκεκριμένους λόγους που προαναφέραμε, να καλύπτουν κενά συναδέλφων που απουσιάζουν διδάσκοντας στα τμήματά τους.
Προτείνουμε: Ενιαίο εκπαιδευτικό ωράριο χωρίς εξαίρεση των ολιγοθεσιτών συναδέλφων, το οποίο θα καθορίζεται ενιαία με βάση τα χρόνια υπηρεσίας και όχι τον τύπο του σχολείου.
Ο εκπαιδευτικός που συμπληρώνει 18 ώρες στο ίδιο σχολείο να μη μετακινείται για συμπλήρωση του ωραρίου του σε άλλο σχολείο. Τις υπόλοιπες ώρες μέχρι την πλήρη συμπλήρωση του υποχρεωτικού ωραρίου να τις διαθέτει για την ανάπτυξη άλλων δραστηριοτήτων στο ίδιο σχολείο όπως διδάσκοντας στα Ολοήμερα Τμήματα.
Ο χρόνος επίβλεψης της σίτισης των μαθητών να θεωρείται ως χρόνος διδακτικού ωραρίου, κάτι που ισχύει στα Πιλοτικά Ολοήμερα, αλλά δεν ισχύει στα Ολοήμερα Τμήματα.
Μείωση στο μισό του διδακτικού ωραρίου των διευθυντών των σχολείων που είναι ολοήμερα με ταυτόχρονη μείωση του διδακτικού ωραρίου των υποδιευθυντών ανάλογα με τον τύπο του σχολείου.
Αναπλήρωση Εκπαιδευτικών
Η αναπλήρωση των εκπαιδευτικών σήμερα γίνεται με αναπληρωτές εκπαιδευτικούς ή με εκπαιδευτικούς που παραμένουν στη διάθεση των ΠΥΣΠΕ. Ο παραπάνω τρόπος κάλυψης των κενών δημιουργεί πρόβλημα στην άμεση κάλυψη των κενών, γιατί σύμφωνα με τα ισχύοντα οι προσλήψεις των αναπληρωτών γίνονται κεντρικά από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. με αποτέλεσμα τα έκτακτα κενά που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ακάλυπτα.
Προτείνουμε : Η αναπλήρωση των εκπαιδευτικών και η κάλυψη των κενών να γίνεται με τους εξής τρόπους:

Με το διορισμό σε κάθε ΠΥΣΠΕ εκπαιδευτικών που θα παραμένουν στη διάθεση του ΠΥΣΠΕ με σκοπό να καλύπτουν τις απουσίες του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Μμε την αλλαγή του τρόπου πρόσληψης των αναπληρωτών έτσι ώστε αυτή να μη γίνεται κεντρικά και να αποφεύγεται το χάσιμο χρόνου. Οι προσλήψεις να γίνονται από τα τοπικά ΠΥΣΠΕ και από Ενιαίο Πίνακα.
Με τη δημιουργία λίστας αδιόριστων εκπαιδευτικών που επιθυμούν να εργαστούν στη συγκεκριμένη περιοχή και καλούνται να αναπληρώνουν κενά, όπου παρουσιάζονται. Γι' αυτούς τους εκπαιδευτικούς θα εξασφαλιστούν όλα τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.
Στην περίπτωση που καμιά από τις παραπάνω προτάσεις δεν είναι εφικτή μπορεί ο σύλλογος διδασκόντων να αναθέτει το έργο της αναπλήρωσης σε εκπαιδευτικούς του σχολείου με υπερωριακή αποζημίωση.

Στο χώρο της Προσχολικής Αγωγής το πρόβλημα της αναπλήρωσης είναι πιο έντονο στα Ολοήμερα Νηπιαγωγεία λόγω κάποιων ιδιαιτεροτήτων στη λειτουργία τους (όπως ωράριο). Λόγω αυτών των ιδιαιτεροτήτων θα έπρεπε να έχουν προτεραιότητα στην κάλυψη των κενών. Ο νόμος 1566/85 ορίζει σε τριάντα (30) το μέγιστο αριθμό των φοιτούντων νηπίων ανά τμήμα. Βέβαια τότε που ψηφίστηκε ο νόμος δεν υπήρχαν ολοήμερα νηπιαγωγεία. Αργότερα το ΥΠ.Ε.Π.Θ. με εγκύκλιό του όριζε τον αριθμό των φοιτούντων νηπίων ανά τμήμα του ολοήμερου νηπιαγωγείου στα είκοσι (20), αναγνωρίζοντας την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου θεσμού και τις δυσκολίες που προκύπτουν κατά την εφαρμογή του. Κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς, για να καλυφθεί η έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού, το ΥΠ.Ε.Π.Θ. με νέα εγκύκλιό του υπενθυμίζει την ισχύ του συγκεκριμένου άρθρου του Ν.1566/85 που ορίζει τον αριθμό των νηπίων σε τριάντα (30).
Προτείνουμε : Με νομοθετική ρύθμιση να μειωθεί ο μέγιστος αριθμός των νηπίων στο ολοήμερο νηπιαγωγείο στα είκοσι (20), λόγω των ιδιαίτερων δυσκολιών στη λειτουργία του, για την ποιοτικότερη εκπαίδευση των νηπίων.
Αναπληρωτές
Σύμφωνα με το Ν. 1566/85, αν για οποιαδήποτε αιτία απουσιάζουν από το σχολείο εκπαιδευτικοί και αν υπάρχουν άλλες έκτακτες ανάγκες λειτουργίας των σχολείων, οι οποίες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, προσλαμβάνονται με αίτησή τους προσωρινοί αναπληρωτές. Τα θέματα πρόσληψης των αναπληρωτών εκπαιδευτικών ρυθμίζονται από τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 1 του Ν. 2942/2001 όπως τροποποιήθηκε από την παράγραφο 4 του άρθρου 7 του Ν. 3027/2002 και συμπληρώθηκε από την παράγραφο 1 του άρθρου 13 του Ν. 3149/2003. Τις λεπτομέρειες για την πρόσληψη των αναπληρωτών ρυθμίζει η 35557/Δ2/17-4-2003 Υπουργική Απόφαση. Οι προσλήψεις των αναπληρωτών γίνονται με τον εξής τρόπο:
Υπάρχουν τρεις πίνακες:
Ο πίνακας Α΄ που περιλαμβάνει τους υποψήφιους για διορισμό του άρθρου 138 του Ν. 2725/1999 (16/μηνο).
Ο πίνακας Β΄ που περιλαμβάνει τους υποψήφιους που πέτυχαν τουλάχιστον τη βαθμολογική βάση στον τελευταίο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ ή έχουν προϋπηρεσία, εκτός των υποψηφίων του πίνακα Α΄. Στον πίνακα αυτό οι υποψήφιοι κατατάσσονται με σειρά που εξαρτάται από το σύνολο των μορίων τους, τα οποία αντιστοιχούν σε ένα μόριο για κάθε μήνα προϋπηρεσίας αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού, καθώς και σε ένα μόριο για κάθε βαθμό πέρα από τη βαθμολογική βάση που αποκτήθηκε κατά τη συμμετοχή του στον τελευταίο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Η υπηρεσία αναπληρωτών εκπαιδευτικών σε σχολικές μονάδες που χαρακτηρίζονται δυσπρόσιτες λογίζεται από το σχολικό έτος 2002-2003 στο διπλάσιο για τη σειρά κατάταξής τους στο συγκεκριμένο πίνακα. Στον ίδιο πίνακα κατατάσσονται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και οι περιλαμβανόμενοι στον πίνακα διοριστέων του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ μέχρι το μόνιμο διορισμό τους.
Ο πίνακας Γ΄ είναι συμπληρωματικός πίνακας. Οι υποψήφιοι που περιλαμβάνονται στον πίνακα αυτό δεν έχουν προϋπηρεσία. Κατατάσσονται με βάση την ημερομηνία κτήσης του πτυχίου τους και σε περίπτωση σύμπτωσης της ημερομηνίας αυτής με το βαθμό του πτυχίου τους.
Κατά την πρόσληψη προηγούνται οι υποψήφιοι του πίνακα Α΄ ακολουθούν οι υποψήφιοι του πίνακα Β΄ και αφού εξαντληθούν οι υποψήφιοι για διορισμό και των δύο πινάκων τότε προσλαμβάνονται υποψήφιοι του πίνακα Γ΄.
Προτείνουμε: Περισσότερους διορισμούς μονίμων εκπαιδευτικών και καλύτερη κατανομή τους στα κατά τόπους ΠΥΣΠΕ ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των προσλήψεων των αναπληρωτών. Μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών που έχουν υπογράψει τρεις συμβάσεις εργασίας. Αναγνώριση του χρόνου των θερινών διακοπών ως χρόνου υπηρεσίας στα πλαίσια της ίσης μεταχείρισης μεταξύ μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών.

Ωρομίσθιοι
Σύμφωνα με το Ν. 3194/03 για την προσφορά διδακτικού έργου σε περιορισμένο ωράριο είναι δυνατή η πρόσληψη ωρομισθίων εκπαιδευτικών από τους πίνακες αναπληρωτών και ωρομισθίων για την ανάθεση διδασκαλίας μαθημάτων ξένης γλώσσας, φυσικής αγωγής, μουσικής, εισαγωγής στις νέες τεχνολογίες και καλλιτεχνικών μαθημάτων. Πουθενά δεν γίνεται αναφορά για πρόσληψη ωρομισθίων δασκάλων. Όπου αυτό συνέβη είναι απολύτως παράνομο.
Προτείνουμε : Επειδή κάποιες από τις παραπάνω ειδικότητες δεν έχουν παιδαγωγική κατάρτιση θα πρέπει τα μαθήματα των Ολοήμερων Τμημάτων να διδάσκονται από τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων που ήδη υπηρετούν στην Π.Ε. (Αγγλικών, Γυμναστές, Μουσικοί). Για τα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα (πληροφορική, εικαστικά, θέατρο, χορός) να αρχίσει άμεσα επιμόρφωση των εκπαιδευτικών της Π.Ε., προκειμένου να μπορούν να αναλάβουν τη διδασκαλία των παραπάνω αντικειμένων. Ειδικότητες να προσλαμβάνονται μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχουν εκπαιδευτικοί με ιδιαίτερες γνώσεις των γνωστικών αντικειμένων του Ολοήμερου.
Διορισμοί
Οι διορισμοί των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης γίνονται αποκλειστικά από το Υπουργείο Παιδείας. Μέχρι και το σχολικό έτος 1991-1992 στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση διορίζονταν μόνο δάσκαλοι και νηπιαγωγοί, ενώ από το σχολικό έτος 1992-1993 αρχίζουν να διορίζονται και εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων με πρώτους αυτούς της Αγγλικής Γλώσσας και από την επόμενη σχολική χρονιά 1993-1994 διορίζονται και εκπαιδευτικοί Φυσικής Αγωγής και Μουσικής. Μέχρι το σχολικό έτος 1997-1998 οι διορισμοί των παραπάνω εκπαιδευτικών γινόταν σύμφωνα με το Ν. 1566/85 (επετηρίδα), ενώ από το επόμενο σχολικό έτος εφαρμόζεται ο θεσμός του ΑΣΕΠ και έχουμε παράλληλο διορισμό εκπαιδευτικών, δηλαδή και από την επετηρίδα και από τους πίνακες του ΑΣΕΠ.
Ο παράλληλος αυτός διορισμός από τις δύο κατηγορίες που προαναφέραμε γίνεται με ποσοστά διορισμού από κάθε κατηγορία που ορίζονται από το Ν. 2525/97 ως εξής : για το έτος 1998 σε 80% και 20% , για το έτος 1999 σε 60% και 40% , για το έτος 2000 σε 40% και 60% για το έτος 2001 σε 20% και 80% και για το έτος 2002 σε 10% και 90%. Από το έτος 2003 οι διορισμοί των εκπαιδευτικών γίνονται σύμφωνα με το Ν. 2834/2000 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 7 του Ν. 3027/2002 και τον Ν. 3149/2003 ως εξής: α) από τους πίνακες των επιτυχόντων του ΑΣΕΠ σε ποσοστό 75% και β) από τους εγγεγραμμένους στον πίνακα αναπληρωτών του άρθρου 138 του Ν 2725/1999 σε ποσοστό 25%. Στην περίπτωση που εξαντληθεί ο αριθμός των υποψηφίων της περίπτωσης β, το ποσοστό των θέσεων καλύπτεται από τους εγγεγραμμένους στον ενιαίο πίνακα αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Στους διορισμούς προηγούνται ως προς την τοποθέτηση σε κενές οργανικές θέσεις οι περιλαμβανόμενοι στον πίνακα αναπληρωτών του άρθρου 138 του Ν. 2725/1999 έπονται οι περιλαμβανόμενοι στον πίνακα διοριστέων του ΑΣΕΠ και ακολουθούν οι περιλαμβανόμενοι στον ενιαίο πίνακα των αναπληρωτών της παραγράφου 4 του άρθρου 7 του Ν. 3027/2002.
Η παραπάνω σειρά στην τοποθέτηση ίσχυσε μέχρι τους διορισμούς του καλοκαιριού του 2003. Οι διορισμοί που θα γίνουν φέτος θα γίνουν σύμφωνα με το νόμο 3194/2003 ο οποίος προβλέπει ότι προηγούνται κατά την τοποθέτηση οι εγγεγραμμένοι στον πίνακα αναπληρωτών του άρθρου 138 του 2725/1999 και σε περίπτωση εξάντλησης αυτών οι εγγεγραμμένοι στον ενιαίο πίνακα αναπληρωτών, για την πλήρωση του ποσοστού 25% των κενών θέσεων και ακολουθούν οι διοριστέοι του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ, για την πλήρωση του ποσοστού 75% των κενών θέσεων.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι στο συγκεκριμένο νόμο 3194/03 και στο άρθρο 2 που αναφέρεται σε θέματα ειδικής αγωγής υπάρχουν ρυθμίσεις οι οποίες είναι σε βάρος των συναδέλφων που υπηρετούν σε αυτήν. Γι' αυτό πρέπει να τροποποιηθεί η παράγραφος 7 εδάφιο δ του άρθρου 2 ώστε να προηγούνται οι εκπαιδευτικοί που κατέχουν τίτλο διετούς μετεκπαίδευσης ή μεταπτυχιακό τίτλο στην ειδική αγωγή και να ακολουθούν οι κάτοχοι πανεπιστημιακού πτυχίου.
Για την ποιοτική βελτίωση της διδακτικής πράξης και την αντιμετώπιση των σημερινών ιδιαιτεροτήτων λόγω της πολυπολιτισμικότητας (αλλοδαποί και παλιννοστούντες) και για την ομαλότερη ένταξή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα απαιτείται η μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα.
Στην προσχολική αγωγή προτείνουμε τη διετή υποχρεωτική φοίτηση, ικανοποιώντας το αίτημα για αντισταθμιστική αγωγή, λόγω των κοινωνικο-μορφωτικών ανισοτήτων. Επίσης τη συνταξιοδότηση του εκπαιδευτικού στην τριακονταετία με πλήρη σύνταξη λόγω της ιδιαιτερότητας του εκπαιδευτικού έργου.
Με όλα τα παραπάνω θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και η εκπαιδευτική διαδικασία θα αντισταθμιστεί περισσότερο. Στις επιπλέον δημιουργηθείσες θέσεις προτείνουμε να αυξηθεί το ποσοστό των διοριζόμενων από τον Ενιαίο Πίνακα των αναπληρωτών από 25% σε 40%.
Επιμόρφωση - Μετεκπαίδευση
Εστιάζοντας την προσοχή μας στα επιστημονικά εφόδια του δασκάλου, θεωρούμε ότι πρέπει να περιλαμβάνουν βαθιές γνώσεις καθώς και ικανότητες δημιουργικής εφαρμογής τους στους τομείς της Παιδαγωγικής και Διδακτικής, των όμορων επιστημών της Ψυχολογίας και Κοινωνιολογίας, των ειδικών επιστημών, που θα αντιστοιχούν στα μαθήματα της ειδικότητάς του, καθώς και της ερευνητικής μεθοδολογίας.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των ηλεκτρονικών υπολογιστών, η συνεχής πρόοδος της εκπαιδευτικής τεχνολογίας , οι νέες στρατηγικές για τη διοίκηση της εκπαίδευσης και για την οργάνωση της σχολικής τάξης επιβάλουν τη συνεχή επιμόρφωση και μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών.
Η διαρκής επιμόρφωση του δασκάλου έχει τεράστια σημασία για τους εξής λόγους: πρώτο, για να αποκτήσει ο εκπαιδευτικός κάθε σύγχρονη γνώση πάνω στα αντικείμενά του, καθώς οι σχετικές επιστήμες εξελίσσονται, στα πλαίσια μιας συνεχώς εξελισσόμενης κοινωνίας. Δεύτερο, για να «φρεσκάρει» ήδη παλιές του γνώσεις, που έχουν «υποχωρήσει» στα πλαίσια της καθημερινής ρουτίνας. Τρίτο, για να μπορεί να απαντήσει σε ερωτήματα, τα οποία του δημιουργούνται καθώς έρχεται σε επαφή με διαρκώς εξελισσόμενες ή εντελώς νέες προβληματικές καταστάσεις μέσα στο σχολείο του.
Εννοιολογικά θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι οι έννοιες των όρων «επιμόρφωση» και «μετεκπαίδευση» αναφέρονται περισσότερο στη χρονική διάρκεια της εκπαίδευσης και λιγότερο στο γνωστικό αντικείμενο, όπως είναι π.χ. θέματα εκπαιδευτικής τεχνολογίας ή νέες μέθοδοι διδασκαλίας ή νέα συστήματα οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης.
Πολλές φορές η υπηρεσία απαιτεί την άμεση ενημέρωση των υπαλλήλων της και των στελεχών της, προκειμένου να επιμορφωθούν σε σύντομο χρόνο π.χ. για μια καινούργια τεχνολογία η οποία θα πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα. Αντίθετα, η εξειδίκευση, οι ειδικές γνώσεις για συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα, ιδιαίτερα από θεωρητικής πλευράς, θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο εκπαίδευσης και εμπέδωσης των γνώσεων που θα αποκτηθούν. Η μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών π.χ. στο Μαράσλειο Διδασκαλείο με ένα πρόγραμμα ποικίλης μορφής, και απόκτηση ειδικών γνώσεων απαιτεί ως γνωστόν διετή διάρκεια φοίτησης των σπουδαστών του.
Επιμόρφωση
Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών λειτουργών αποτελεί σε όλα σχεδόν τα κράτη ένα επαγγελματικό δικαίωμα και η συμμετοχή σε επιμορφωτικές δράσεις ποικίλουν κατά χώρα, ενώ πολλές φορές αποτελεί και κριτήριο για την επαγγελματική τους εξέλιξη.
Ο νεότερος νομοθέτης προσπάθησε να αναμορφώσει το θεσμό, να τον εκσυγχρονίσει, ακολουθώντας τις σύγχρονες εξελίξεις πάνω σε θέματα εκπαιδευτικής τεχνολογίας, και στις νέες μεθόδους, διοίκησης και εκπαίδευσης.
Βασικός φορέας για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι τα Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα (ΠΕΚ). Η επιμόρφωση στα ΠΕΚ διακρίνεται: α) σε εισαγωγική, είναι περιορισμένης διάρκειας και παρέχεται στους νεοδιοριζόμενους εκπαιδευτικούς και β) σε περιοδική.
Κατά την περίοδο 1995 τα ΠΕΚ αλλάζουν τους τρόπους μορφών επιμόρφωσης και παρέχουν βραχύχρονα αμειβόμενα προγράμματα, για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Έτσι παρέχονται έκτοτε ειδικά επιμορφωτικά προγράμματα τα οποία άλλοτε έχουν τη μορφή ταχύρυθμων υποχρεωτικών και άλλοτε ταχύρυθμων προαιρετικών προγραμμάτων.
Με βάση το Ν.2986/2002 προβλέπεται η δημιουργία Οργανισμού Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών. Παρά το γεγονός ότι ο Οργανισμός συγκροτήθηκε δεν έχει ανακοινώσει κανένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους εκπαιδευτικούς της Π.Ε.
Προτείνουμε : Εισαγωγική επιμόρφωση για τους εκπαιδευτικούς που πρόκειται να διοριστούν και περιοδική επιμόρφωση για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς, που θα επεκτείνεται σ' όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής σταδιοδρομία τους. Η επιμόρφωση να είναι τρίμηνης ,εξάμηνης και ετήσιας διάρκειας με απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα.

Μετεκπαίδευση
Βασικός μοχλός μετεκπαίδευσης των λειτουργών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θεωρείται το Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΜΔΔΕ), το οποίο έχει μακρά ιστορική παράδοση. ΤΟ ΜΔΔΕ αρχικά εποπτεύεται από τον Υπουργό Ε.Π.Θ., ενώ η επιστημονική του εποπτεία ανατέθηκε στο ΚΕΜΕ και κατόπιν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Το 1995 το ΜΔΔΕ εντάσσεται στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών .
Σύμφωνα με το Ν.2327/95 έπρεπε να έχουν ιδρυθεί διδασκαλεία μετεκπαίδευσης σε όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα της χώρας, όπου θα μετεκπαιδεύονται όχι μόνο οι δάσκαλοι, αλλά και οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων. Σήμερα υπάρχουν διδασκαλεία μετεκπαίδευσης σε Αθήνα - Γιάννινα - Πάτρα - Θεσσαλονίκη - Ρέθυμνο και Ρόδο όπου μετεκπαιδεύονται μόνο δάσκαλοι.
Προτείνουμε : Να ιδρυθούν διδασκαλεία στα υπόλοιπα Παιδαγωγικά Τμήματα με ταυτόχρονη αναβάθμισή τους τόσο σε επίπεδο σπουδών, όσο και ως προς το χορηγούμενο τίτλο (μεταπτυχιακό). Η μετεκπαίδευση να παραμείνει μια και ενιαία τόσο για τους πτυχιούχους των Παιδαγωγικών Τμημάτων όσο και για τους πτυχιούχους Π.Α. και να είναι δικαίωμα των εν ενεργεία εκπαιδευτικών. Να δημιουργηθούν κατευθύνσεις στη μετεκπαίδευση όπως: Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης, Νέες Τεχνολογίες κ.λ.π.
Μεταθέσεις
Σήμερα ισχύει για τις μεταθέσεις το προεδρικό διάταγμα 50/96 όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε από το 100/97. Σε γενικές γραμμές οι μεταθέσεις των εκπαιδευτικών γίνονται με σωστό και αντικειμενικό τρόπο.
Εμφανίζεται ένα πρόβλημα στη μοριοδότηση των σχολικών μονάδων (δυσμενείς συνθήκες). Η συγκεκριμένη μοριοδότηση γίνεται από τα κατά τόπους ΠΥΣΠΕ που το καθένα κρίνοντας τις ιδιαιτερότητες κάθε σχολικής μονάδας τη μοριοδοτεί. Επειδή στην πατρίδα μας όμως υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ περιοχών (ορεινές, νησιωτικές κλπ) το κάθε ΠΥΣΠΕ έχοντας υπόψη μόνο τις δυσκολίες της δικής του περιοχής μπορεί στη μοριοδότηση να είναι αυστηρότερο ή ελαστικότερο σε σχέση με κάποιο άλλο. Έτσι όταν εκπαιδευτικοί από διαφορετικά ΠΥΣΠΕ διεκδικούν την ίδια θέση μπορεί ο ένας να αισθάνεται αδικημένος σε σχέση με τον άλλον. Γι' αυτό προτείνουμε αναμοριοδότηση των σχολικών μονάδων παίρνοντας υπόψη και άλλες παραμέτρους.
Αποσπάσεις
Απόσπαση είναι η προσωρινή απομάκρυνση του εκπαιδευτικού με αίτησή του από το σχολείο που ανήκει η οργανική του θέση. Η υπηρεσιακή μεταβολή της απόσπασης δεν αποτελεί οριστική διακοπή του εκπαιδευτικού από τη θέση που αποσπάται . Η απόσπαση από τη φύση της συνιστά μέτρο προσωρινό και η απομάκρυνση του υπαλλήλου από την υπηρεσία που ανήκει οργανικά δεν μπορεί να υπερβεί ορισμένο χρόνο .
Η απόσπαση γίνεται για σοβαρή υπηρεσιακή ανάγκη και ο χαρακτήρας της, όπως αναφέρθηκε, είναι προσωρινός. Για τους εκπαιδευτικούς εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 16, Κεφάλαιο Γ του Ν.1566/85 όπως αυτός ισχύει.
Οι αποσπάσεις των εκπαιδευτικών γίνονται σε διάφορες περιπτώσεις όπως σε υπηρεσίες εκτός σχολείου, από νομό σε νομό και από σχολείο σε σχολείο του ίδιου νομού. Ενώ στις περιπτώσεις αποσπάσεων από νομό σε νομό και από σχολείο σε σχολείο του ίδιου νομού η απόσπαση γίνεται ύστερα από πρόταση του ΚΥΣΠΕ και του ΠΥΣΠΕ αντίστοιχα, η απόσπαση στις διευθύνσεις και στα γραφεία εκπαίδευσης γίνεται ύστερα από πρόταση του ΚΥΣΔΥΠ, το οποίο είναι το Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο των Διοικητικών Υπαλλήλων. Το γεγονός αυτό μόνο πρόβλημα και αναστάτωση στον χώρο των εκπαιδευτικών δημιουργεί.
Προτείνουμε : Οι αποσπάσεις των εκπαιδευτικών οπουδήποτε θα πρέπει να γίνονται από τα Υπηρεσιακά Συμβούλια των εκπαιδευτικών και να λαμβάνονται υπόψη λόγοι υγείας , κοινωνικοί και άλλοι.
Η καλή λειτουργία των Υπηρεσιακών Συμβουλίων διασφαλίζει την αντικειμενικότητα των αποσπάσεων που έχουν σκοπό την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών, πράγμα το οποίο επιδρά στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστούμε το Στρατή Χατζηδημητρίου, εκ μέρους της ομάδας εργασίας του Ινστιτούτου της ΔΟΕ, για τη μεστή τοποθέτησή του. Θα ήθελα να σας ενημερώσω αγαπητοί συνάδελφοι, ότι μετά την επόμενη εισήγηση θ' ακολουθήσουν ερωτήσεις. Μεταξύ των καθισμάτων υπάρχουν μικρόφωνα. Να το έχετε υπ' όψη. Πριν, όμως, υποβληθούν οι ερωτήσεις θα πρέπει να καταθέσετε στο προεδρείο ένα χαρτάκι με το ονοματεπώνυμό σας, το όνομα του Συλλόγου από τον οποίο προέρχεστε και το όνομα του εισηγητή στον οποίο θ' απευθυνθείτε. Το λόγο έχε ο συνάδελφος Αγκαβανάκης Δημήτρης, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ.

Αγκαβανάκης Δημήτρης (Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ)
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι κι εμείς ευχαριστούμε από τη μεριά μας, γιατί μας δίνεται η δυνατότητα να συμβάλουμε, όσο μπορούμε, σ' αυτό το ζήτημα, που είναι κορυφαίο, σημαντικό και έχει σχέση με το βιοτικό μας επίπεδο. Θα έλεγα, εξ αρχής ότι η επιλογή του Βόλου για να γίνει η ημερίδα, νομίζω ότι έχει τη σημειολογία της, δεδομένου ότι εδώ στο Βόλο εφαρμόστηκαν πιλοτικά, κατ' αρχήν οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, μέσα από τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης. Υπάρχει, θα έλεγα και εμπειρία τοπική.
Τώρα όσον αφορά το ζήτημα αυτό, που μιλάμε. Όταν μιλάμε για εργασιακές σχέσεις σημαίνει, δηλαδή, τους όρους παροχής της εργατικής δύναμης. Εργασιακές σχέσεις είναι οι όροι με τους οποίους ο εργαζόμενος, ο εργάτης, παρέχει την εργασία του είτε στην υλική παραγωγή είτε στις υπηρεσίες. Πρέπει να πούμε ότι μέσα σε αυτούς τους όρους είναι ο εργάσιμος χρόνος, η διαχείριση, η διευθέτηση, ο διακανονισμός αυτού του εργάσιμου χρόνου και βεβαίως εδώ είναι και η μόνιμη εργασία ή η ανασφαλής ευέλικτη εργασία.
Τώρα αυτό το ζήτημα έχει σχέση με τον τρόπο παραγωγής, με τις παραγωγικές δυνάμεις, με τις σχέσεις παραγωγής, με την αξία, με την υπεραξία, με την τιμή της εργατικής δύναμης, με την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, με την ιδιοκτησία στον παραγόμενο πλούτο, συνολικά δηλαδή με το διαμορφωμένο κοινωνικοοικονομικό σύστημα.
Πρέπει να τα πούμε αυτά γιατί πραγματικά η ψυχή, η καρδιά του συστήματος του εκμεταλλευτικού χτυπάει ακριβώς μέσα στις εργασιακές σχέσεις. Είναι, δηλαδή, σημαντικότατο ζήτημα.
Είναι γεγονός ότι από τότε που στήθηκε το εκμεταλλευτικό σύστημα και ιδιαίτερα από τότε που ο εργαζόμενος από δούλος και δουλοπάροικος έγινε «ελεύθερος», να πουλά την εργατική του δύναμη, από τότε έχουμε αυτές τις εργασιακές σχέσεις ως «μήλον της έριδος». Από τη μια μεριά είναι το κεφάλαιο, ο εργοδότης και οι πολιτικοί του φορείς, οι οποίοι θέλουν να λεηλατούν αυτές τις εργασιακές σχέσεις και από τη άλλη μεριά στέκεται ο εργαζόμενος ο συλλογικός εργαζόμενος, ο συλλογικός εργάτης, μέσα από το συλλογικά του συνδικαλιστικά του όργανα και αντιπαλεύει αυτή την κατάσταση και μάλιστα σε μεγάλη ωρίμανση ο εργάτης, ο εργαζόμενος, δεν βάζει απλώς βελτίωση των εργασιακών σχέσεων, αλλά βάζει το ζήτημα της ανατροπής του συστήματος, που γεννά, διαιωνίζει και οξύνει αυτές τις εργασιακές σχέσεις και τότε έχουμε επαναστάσεις και τότε έχουμε συνολικές πολιτικές αλλαγές, που πρέπει να γίνουν για να πάμε σ' ένα σταθερό περιβάλλον, αλλιώς θα έχουμε το μαρτύριο του Σισύφου, θα προσπαθούμε θα κυλάμε το βράχο ως την κορυφή και πάλι ο βράχος θα ξανακυλάει πίσω και ξανά από την αρχή.
Στις μέρες μας όλη αυτή η διαμάχη, ανάμεσα στο συλλογικό καπιταλιστή, το κράτος και το συλλογικό εργάτη, τα συνδικάτα έχει πάρει σύγχρονους όρους. Είναι γεγονός, πάντως ότι τελευταία έχουμε ένταση της επίθεσης ενάντια σ' αυτό το δικαίωμα, στα δικαιώματα των εργαζομένων, των εργασιακών δικαιωμάτων. Έχουμε ένα ρεβανσισμό του ατομικού και συλλογικού κεφαλαίου, ένα ρεβανσισμό ενάντια σε όλες τις καταχτήσεις, που είχε η εργατική τάξη, οι εργαζόμενοι, τα προηγούμενα χρόνια. Πώς εξηγείται αυτό; Βεβαίως έχει την εξήγησή του. Εξηγείται από πολλούς παράγοντες και υποκειμενικούς και αντικειμενικούς και εσωτερικούς και διεθνείς. Εξηγείται από το γεγονός ότι εξέλειπε το αντίπαλο δέος, εννοώ τις χώρες τις οποίες είχαν αρχίσει να χτίζουν το σοσιαλισμό, τις χώρες αυτές που είχαν κατοχυρώσει το δικαίωμα στην εργασία, το πραγματικό δικαίωμα στην εργασία, γιατί πραγματικό δικαίωμα στην εργασία δεν νοείται όταν δεν είναι μόνιμη σταθερή εργασία. Επειδή αυτός ο παράγοντας, αυτό το αντίπαλο δέος εξέλειπε, ανεξάρτητα από τους λόγους, τις ενστάσεις που μπορεί να έχει κανείς γι' αυτό το σύστημα, έχουμε μια ήττα, μια υπαναχώρηση του λαϊκού κινήματος. Έχουμε νέες λογικές στο συνδικαλιστικό κίνημα. Λογικές κοινωνικοεταιρισμού, κοινωνικοί εταίροι είμαστε όλοι, να κάνουμε κοινωνικούς διαλόγους και μέσα από αυτούς τους κοινωνικούς διαλόγους να δούμε τι θα κερδίσουμε. Βεβαίως έχουμε εμπειρία. Αυτοί οι κοινωνικοί διάλογοι οδηγούν σε νομιμοποίηση της αφαίρεσης δικαιωμάτων. Είχαμε ζήσει κοινωνικούς διαλόγους και για τις εργασιακές σχέσεις. Για το νόμο 2936 έγινε κοινωνικός διάλογος, ανάμεσα στη ΓΣΕΕ, το ΣΕΒ και την κυβέρνηση και αυτός ο κοινωνικός διάλογος έφερε τον 2936, δηλαδή τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις.
Έχουμε, λοιπόν, αυτή την κατάσταση και βεβαίως αυτά όλα συμβάλλουν ώστε να υπάρχει αυτή η επιθετικότητα, να εκφράζεται αυτή η επιθετικότητα από τη μεριά του κεφαλαίου. Ειδικά για την ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη σύνοδό της στη Λισσαβόνα στις 23 και 24 του Μάρτη του 2000 εξέδωσε μανιφέστο ευελιξίας στην εργασία, που το ονόμασε «Στρατηγική της Λισσαβόνας». Αυτή η «Στρατηγική της Λισσαβόνας» είναι το κύριο θέμα της επικείμενης νέας συνόδου θα γίνει στις 25 και στις 26 του Μάρτη, μετά από λίγες μέρες στις Βρυξέλλες. Εκεί, λοιπόν, στη νέα σύνοδο θα πάνε ν' αποτιμήσουν πώς προχώρησαν οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις. Πώς προχώρησαν; Πώς θεσμοθετήθηκαν και αυτό είναι το θέμα να δούμε πώς θεσμοθετήθηκαν, για να πούμε μετά πώς θα εφαρμοστούν και ιδιαίτερα την πενταετία 2005 - 2010. Αυτό είναι το κύριο θέμα. Βεβαίως έχει κι άλλα θέματα και πρέπει να τ' αναφέρω γιατί έχουν σημασία αυτά τα θέματα, για το βιοτικό μας επίπεδο.
Τα θέματα, λοιπόν, της επικείμενης συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες είναι:
Πρώτο: Η συγκράτηση των αυξήσεων στους μισθούς, νέα λιτότητα.
Δεύτερο: Η δημοσιονομική εξυγίανση με δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών και ειδικότερα των δαπανών κοινωνικού χαραχτήρα, παιδεία, υγεία, πρόνοια κ.λ.π.
Τρίτο: Η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασία με στόχο την περεταίρω μείωση του κόστους εργασίας. Όταν λέμε κόστος εργασίας εννοούμε το μισθό, το μεροκάματο.
Τέταρτο: Η ταχύτερη αντιμετώπιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων και γενικότερα των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Νέα αντιασφαλιστικά μέτρα.
Αυτά είναι που θα συζητήσουν σε λίγες μέρες στις Βρυξέλλες. Θα μιλήσουν για τη «Στρατηγική της Λισσαβόνας», έτσι ονομάστηκε η προηγούμενη σύνοδος για τις εργασιακές σχέσεις.
Ειδικά, όμως για τις εργασιακές σχέσεις το κείμενο συμπερασμάτων είναι αποκαλυπτικό. Λέει το κείμενο αυτό: «Αφαιρέστε τα εμπόδια στη μερική απασχόληση και στην ανάπτυξη της προσωρινής εργασίας», δηλαδή γενίκευση της μερικής απασχόλησης και προσωρινής απασχόλησης, ωρομισθίας κ.λ.π. Ειδικότερα για την Ελλάδα και αφού αυτό το κείμενο αποτιμά την πορεία των αναδιαρθρώσεων των εργασιακών σχέσεων, προβάλλει το στόχο για παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, στόχο που είχε ήδη υιοθετήσει και υλοποίησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το νόμο για τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, που είπαμε προηγούμενα, με το νόμο για τη μερική απασχόληση, που ειπώθηκε και προηγούμενα και βεβαίως με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση (2003-2006) που καλείται σήμερα να υλοποιήσει η νέα κυβέρνηση της ΝΔ. Μ' όλα αυτά επιδεινώνονται στο έπακρο για τους εργαζόμενους οι όροι παροχής του εργάσιμου χρόνου προς χάριν της υπερκερδοφορίας του ατομικού και συλλογικού κεφαλαιοκράτη.
Στις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών, έχει σχέση βέβαια άμεσα με αυτό το στόχο που έχει μπει, το στόχο που έχει τεθεί από τη συνθήκη του Μάαστριχτ, το στόχο για μείωση του μισθολογικού κόστους, αλλά έχει σχέση βεβαίως και με το πώς ο εκπαιδευτικός θα βοηθήσει έτσι ώστε γενικά το μισθολογικό κόστος, το μεροκάματο του κάθε εργάτη να μειώνεται, να μειώνεται και βεβαίως να αυξάνει η παραγωγικότητα του εργάτη, γι' αυτό κιόλας έχουμε στην εκπαίδευση την κατάρτιση. Ως κύριο στόχο έχουμε την κατάρτιση, όχι την ολόπλευρη μόρφωση, τη διαπαιδαγώγηση του μαθητή, που να κρίνει, να συγκρίνει, να επιλέγει, ν' αγωνίζεται, ν' αντιστέκεται. Αλλά έχουμε την κατάρτιση. Γι' αυτό το ζήτημα, λοιπόν, ο ευέλικτος εκπαιδευτικός είναι πιο φτηνός, γι' αυτό επιλέγεται ο ευέλικτος εκπαιδευτικός, είναι φτηνότερος. Αυτό είναι το ένα. Το δεύτερο είναι χειραγωγήσιμος. Μπορεί πιο εύκολα να τον χειραγωγήσουν, να το πειθαναγκάσουν έτσι ώστε να λειτουργήσει ακριβώς μέσα στα πλαίσια που θα ορίσει το σχολείο της αγοράς. Στα πλαίσια, δηλαδή της κατάρτισης για το μαθητή. Τα πλαίσια που θα λέει να διαπαιδαγωγήσουν το μαθητή έτσι ώστε να είναι δουλόφρονας. Να διαπαιδαγωγήσουν το μαθητή ν' αποδέχεται την αγορά εργασίας, ν' αποδέχεται τη μερική απασχόληση, ν' αποδέχεται αυτές τις ελαστικές ευέλικτες εργασιακές σχέσεις. Ν' αποδέχεται, δηλαδή αυτή την κατάσταση που οδηγεί στο σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα.
Αυτό είναι γεγονός. Θα πρέπει να πούμε, αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι, ότι αυτή η πορεία δεν ήταν κεραυνός «εν αιθρία». Αυτή η πορεία έχει ιστορία. Έχει και ονοματεπώνυμο. Έχει και υπεύθυνους και συνυπεύθυνους. Και θέλω να πω ότι όταν μπήκε η στρατηγική του κεφαλαίου στη συνθήκη του Μάαστριχτ 1999, όταν μπήκε αυτή η στρατηγική που έλεγε... Τρία πράγματα έλεγε:
Ανταγωνιστικότητα. Ως ανταγωνιστικότητα εννοείται η κερδοφορία του ελληνικού, του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, ανταγωνιστική, πιο μεγάλη από την κερδοφορία του Γιαπωνέζικου κεφαλαίου, του αμερικάνικου κεφαλαίου. Χάριν, λοιπόν της ανταγωνιστικότητας αυτής, η οποία είναι βάρβαρη για τον εργάτη, τον εργαζόμενο. Χάριν αυτής της ανταγωνιστικότητας πρέπει λέει να μειωθεί το ανταγωνιστικό κόστος, έτσι ονομάζουν το μισθό, το μεροκάματο. Κόστος. Την εργασία τη δημιουργία την ονομάζουν κόστος! Αυτοί είναι οι συγκεκριμένοι που την ονομάζουν γιατί έχουν συμφέρον να την ονομάζουν. Δεν αφορά σε μας αυτός ο νεολογισμός. Πρέπει, λοιπόν, να μειωθεί το μισθολογικό κόστος, αλλά πρέπει να μειωθεί και το μη μισθολογικό κόστος. Μη μισθολογικό κόστος ονομάζουν τις κοινωνικές δαπάνες για παιδεία, υγεία, για πρόνοια, για πολιτισμό, για όλα αυτά και βεβαίως προχωράνε με αυτές τις αναδιαρθρώσεις και γενικότερα στη μείωση και των δύο και του μισθολογικού και του μη μισθολογικού.
Γι' αυτό μειώνονται και οι δαπάνες για την παιδεία. Γι' αυτό ενδιαφέρονται να μειώσουν και τις δαπάνες για την παιδεία. Ο εργάτης, ο εργαζόμενος, που έχει δικαίωμα να πάρει παιδεία, να πάρει παιδεία ανάλογα με τις σύγχρονες ανάγκες του, δηλαδή μέσα στο μεροκάματο, μέσα στο μισθό, που του δίνεται, τον έμμεσο μισθό, που του δίνεται, υπάρχουν και οι δαπάνες για την παιδεία και έχει δικαίωμα να τα πάρει, αφού αυτός εργάζεται, αυτός δημιουργεί κι επομένως δικαιούται να πάρει. Μέσα σ' αυτές τις δαπάνες, λοιπόν, έχουμε συνεχώς παρέμβαση του κεφαλαίου, με την όποια μορφή και μειώνονται αυτές οι δαπάνες, οι κοινωνικές δαπάνες για την παιδεία μειώνονται. Παραπέρα, όμως, έχουμε και την παρέμβασή του έτσι ώστε ιδιαίτερα σήμερα να δει πώς καλύτερα ο εκπαιδευτικός θα λειτουργήσει προς όφελός του και γι' αυτό κιόλας δίνει μεγαλύτερη σημασία στην ποιότητα της εκπαίδευσης. Δεν θέλει μια παιδεία της ολόπλευρης μόρφωσης, που θ' αμφισβητεί την εξουσία του κεφαλαίου. Θέλει μια παιδεία της κατάρτισης, που θα εκπαιδεύει μαθητές αυριανούς εργάτες, που θ' αποδίδουν περισσότερα υπερκέρδη στο κεφάλαιο.
Το κείμενο συμπερασμάτων της επικείμενης συνόδου που είπαμε προηγούμενα λέει ότι το σχολείο και ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να κρίνονται από τη συμβολή τους στην προώθηση της προσαρμοστικότητας του μαθητή στην οικονομία της αγοράς. Αυτό θα κρίνεται! Κατά πόσο ο εκπαιδευτικός βοηθάει να προσαρμόζεται ο μαθητής, ο αυριανός εργάτης, στην οικονομία της αγοράς.
Η απόδοση του δασκάλου σε μια τέτοια συμβολή θα συνδέεται και με το μισθό του, σύμφωνα και με το νέο μισθολόγιο, αλλά θα συνδέεται και με το δικαίωμα στην εργασία του εργασιακά ευέλικτου εκπαιδευτικού. Ο εργασιακά προσαρμόσιμος εκπαιδευτικός θα είναι το πρότυπο του προσαρμόσιμου μαθητή. Αυτό τον προσαρμόσιμο, στην υπηρεσία της κερδοφορίας του κεφαλαίου, εκπαιδευτικό, τον θέλει το κράτος θύμα του, τον θέλει και θύτη στην άλωση, στη φθορά, στην ιδιόμορφη κατοχή της συνείδησης του μαθητή, ώστε αυτός ο μαθητής ως αυριανός εργάτης να είναι λάστιχο, άμορφη μάζα, εύκολη λεία στα αδηφάγα σαγόνια του κεφαλαίου.
Για όλα αυτά καλείται και ανακαλείται ο εκπαιδευτικός στην τάξη της νέας τάξης της παγκοσμιοποιημένης νεοταξήτικης ασυδοσίας της οικονομίας της αγοράς. Της αγοράς των ολίγων των εχόντων και κατεχόντων. Αυτοί οι έχοντες και κατέχοντες φτιάχνουν το σχολείο, που τους συμφέρει και καλούν εκεί τον εκπαιδευτικό να εργαστεί ως εκπαιδευτικός μ' ένα εργασιακό καθεστώς απόλυτης ευελιξίας και αβεβαιότητας κι έναν εργάσιμο χρόνο, που θα αξιολογείται και θ' αποτιμάται σε σχέση πάντα με την αποδοτικότητά του στους στόχους της οικονομίας της αγοράς.
Αυτοί οι στόχοι θέλουν τον εκπαιδευτικό και οριακά αμειβόμενο, αλλά και χειραγωγήσιμο στις επιλογές των ισχυρών του χρήματος. Το θέλουν ωρομίσθιο ή αναπληρωτή, μερικώς απασχολούμενο και μερικώς αμειβόμενο, σε μια διαρκή αβεβαιότητα, ούτως ώστε να πειθαναγκάζεται στην απόλυτη τήρηση του προγράμματος της καταρτισιμότητας, της προσαρμοστικότητας του μαθητή, να πειθαναγκάζεται στο να διαμορφώνει στο πρόσωπο του μαθητή τον αυριανό «δια βίου» καταρτίσιμο, απασχολίσιμο, ασφαλίσιμο και επιβιώσιμο εργαζόμενο. Τον εργαζόμενο ως αναλώσιμο είδος.
Θέλουν έναν τέτοιο εκπαιδευτικό, που να διαμορφώνει στο πρόσωπο του μαθητή τον αυριανό εργαζόμενο, γρανάζι που πειθήνια, υπάκουα θα προσαρμόζεται σε όλες τις μηχανές της εργοδοσίας. Θέλουν έναν τέτοιο εκπαιδευτικό δουλόφρονα, που θα ενσταλάζει τη δουλοφροσύνη του στη συνείδηση του μαθητή και θα του διαμορφώνει τη συνείδηση του ευρωπαίου πολίτη, της υποταγής και της συναίνεσης, πετώντας στα αζήτητα τις αξίες της συλλογικότητας, της αγωνιστικότητας, της αλληλεγγύης, της δημιουργικής αμφισβήτησης. Έτσι το όποιο εκπαιδευτικό έργο του σχολείου εξαφανίζεται.
Κοντά, όμως σε αυτές και σε άλλες, αρνητικές συνέπειες, σε βάρος του εκπαιδευτικού έργου, που έχουν οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών συνυπάρχουν και άλλες συνέπειες, που αφορούν άμεσα και στο σύνολο των εκπαιδευτικών και έμμεσα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τέτοιες συνέπειες είναι η πίεση που ασκούν οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις στη μονιμότητα και στα άλλα δικαιώματα των μονίμων εκπαιδευτικών, αλλά και στις διεκδικήσεις τους για εργασιακά, οικονομικά και κοινονικοασφαλιστικά δικαιώματα. Άλλη συνέπεια είναι επίσης το γεγονός ότι η επισφαλής ευέλικτη εργασία, ως πιο ευάλωτη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως απεργοσπαστικός μηχανισμός.
Με τέτοιους εκπαιδευτικούς και μαθητές αυριανούς εργαζόμενους, άπραγους και μοιραίους, ενσωματωμένους στη λογική της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και της νέας τάξης πραγμάτων, επιδιώκουν οι ισχυροί τους χρήματος να διασφαλίσουν τα υπερκέρδη τους και τα έμμεσα και μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους. Επιδιώκουν να σταματήσουν την εξέλιξη της κοινωνίας, την κίνηση της ιστορίας. Συνένοχοί τους σε αυτή τη βαρβαρότητα είναι όλοι οι πολιτικοί φορείς που ψήφισαν τη στρατηγική της λογικής του κεφαλαίου, τη συνθήκη του Μάαστριχτ και τις άλλες συνθήκες. Συνένοχοί τους είναι και οι συνδικαλιστικοί φορείς, που συναίνεσαν σ' αυτή τους τη στρατηγική με ή χωρίς τους περίφημους κοινωνικούς διαλόγους. Συνένοχοι είναι όσοι καλλιεργούν τη μοιρολατρία, το ραγιαδισμό και το δήθεν ανέφικτο της ανατροπής αυτής της κατάστασης. Επειδή ήρθαν έτσι τα πράγματα, δεν σημαίνει ότι είναι μοιραίο και να μείνουν.
Οι μεσαιωνικές εργασιακές σχέσεις του ωρομίσθιου, της μερικής απασχόλησης, με ό,τι αρνητικό αυτές συνεπάγονται για το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, είναι αναγκαίες για την υπερκερδοφορία του κεφαλαίου, δηλαδή για τους ελάχιστους, τους έχοντες και κατέχοντες. Οι πολλοί, οι εργαζόμενοι και μαζί με αυτούς και οι εκπαιδευτικοί, που δημιουργούν όλον τον πλούτο, την εξέλιξη της ιστορίας, δεν έχουν δικαίωμα να αποδεχτούν αυτόν τον εργασιακό μεσαίωνα, που τους οδηγεί σε μια σύγχρονη δουλεία. Αντίθετα έχουν υποχρέωση ν' αγωνιστούν και να συγκρουστούν για κατάχτηση νέων εργασιακών δικαιωμάτων, αντίστοιχων με τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων.
Είναι μια ιστορική υποχρέωσή τους απέναντι στον εαυτό τους, απέναντι στον εξελικτικό κοινωνικό τους ρόλο, απέναντι και σε όλες τις προηγούμενες γενιές, που αγωνίστηκαν κατάχτησαν και μας παρέδωσαν εργασιακά δικαιώματα, αλλά και απέναντι στις νέες γενιές, που δίκαια απαιτούν σύγχρονα, πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Ιδιαίτερα οι εκπαιδευτικοί, μέσα από ένα ταξικό μέτωπο παιδείας, θα πρέπει ν' αποδυθούν σε έντονους αγώνες, για ν' ανατραπούν οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις του ωρομίσθιου και της μερικής απασχόλησης στην εκπαίδευση, όχι μόνο γιατί θίγουν τα δικαιώματα του εκπαιδευτικού, αλλά και γιατί προς χάριν της μεγαλύτερης κερδοφορίας του κεφαλαίου επιδρούν αρνητικότατα στο εκπαιδευτικό λειτούργημα και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του μαθητή, του αυριανού εργαζόμενου.
Επειδή, όμως, οι όροι του εργάσιμου χρόνου του εκπαιδευτικού έχουν άμεση σχέση με τον εργάσιμο χρόνο και με την κατάσταση του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης, ο εκπαιδευτικός έχει χρέος να συγκρουστεί με τις πολιτικοοικονομικές δυνάμεις του κεφαλαίου, που λεηλατούν τον εργάσιμο χρόνο του εργαζόμενου, αποσπώντας όλο και περισσότερη απόλυτη, σχετική και έκτακτη υπεραξία μέσα από αυτό τον εργάσιμο χρόνο.
Έχει χρέος ο εκπαιδευτικός ν' αντιπαλέψει την πολιτική του σχολείου της αγοράς και κόντρα στις αντιεκπαιδευτικές πολιτικές επιλογές ν' αποκαλύψει τους νόμους κίνησης και εξέλιξης της κοινωνίας.
Έχει χρέος να διαπαιδαγωγήσει τους μαθητές με τις αξίες της αγωνιστικότητας, της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, των αγωνιστικών παραδόσεων.
Μέρος αυτού του αγώνα επιβάλλεται να είναι και το σύστημα για πλήρη, μόνιμη εργασία στον εκπαιδευτικό. Η μονιμότητα στην εργασία, όχι μόνο καλύπτει το δικαίωμα στην εργασία, που θα πρέπει να έχει ο κάθε εργαζόμενος, αλλά στην περίπτωση του εκπαιδευτικού ανταποκρίνεται και στην κυρίαρχη ανάγκη για την απερίσπαστη επιτέλεση του εκπαιδευτικού λειτουργήματος, της ολόπλευρης μόρφωσης και διαπαιδαγώγησης του μαθητή.
Στη σημερινή φάση ολομέτωπης επίθεσης του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων ο αγώνας για τη μονιμότητα όλων των εκπαιδευτικών θα είναι ατελής, αναποτελεσματικός και ατελέσφορος, αν αποσπαστεί από τον αγώνα για τη συνολική ανατροπή των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων και κυρίως αν αποσπαστεί από τον αγώνα ενάντια στην πολιτική και στο σύστημα, που γεννά τέτοιες βάρβαρες εργασιακές σχέσεις και θρέφεται από αυτές.
Το δικαίωμα στην εργασία δεν είναι δικαίωμα, όταν δεν υπάρχει μονιμότητα στην εργασία. Για να γίνει πράξη η μονιμότητα στην εργασία, για τους εκπαιδευτικούς, για να υπάρξει εργάσιμος χρόνος συνεχούς ημερήσιου εφτάωρου σε συνεχές εβδομαδιαίο πενθήμερο τριανταπεντάωρο για όλους τους άλλους εργαζόμενους, που είναι εφικτό στις σημερινές συνθήκες, αφού υπάρχει αμύθητος πλούτος και υψηλότατη τεχνολογία, που έχει δημιουργηθεί από τη διαχρονικά συσσωρευμένη εργασία, απαιτούνται μετωπικές μαζικές συγκρούσεις με το σύνολο της πολιτικής των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των άλλων οργανισμών του κεφαλαίου. Συγκρούσεις που θ' αποδίδουν θετικούς καρπούς για τους εργαζόμενους, τόσο πιο σταθερούς και ασφαλείς, όσο αυτοί οι καρποί, αυτοί οι αγώνες θα επενδύονται σε μια άλλη κοινοοικονομική κατάσταση της λαϊκής οικονομίας και της λαϊκής εξουσίας. Σε μια τέτοια κατάσταση θ' ανοίγονται οι προοπτικές για τη μετατροπή της εργασίας από βιοποριστική ανάγκη σε βιολογική ανάγκη.
Ευχαριστώ πολύ

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Εμείς ευχαριστούμε το συνάδελφο Δημήτρη Αγκαβανάκη. Όπως είπαμε προηγουμένως θα γίνουν τώρα ερωτήσεις προς τους εισηγητές. Μόνο ερωτήσεις. Θα παρακαλούσα τους συνάδελφους, τους οποίους θα καλέσω να υποβάλουν ερωτήσεις από τη θέση τους, από τα μικρόφωνα, τα οποία υπάρχουν στο μπράτσο των καθισμάτων, ν' ανακοινώνουν το όνομά τους και την επωνυμία του Συλλόγου τους. Οι απαντήσεις θα δωθούν από τους εισηγητές συνολικά. Να ξεκινήσουμε με το συνάδελφο Σωτήρη Τσιώλη και να ετοιμάζεται ο συνάδελφος Παπλωματάς και η κυρία Τσακίρη.

Σωτήρης Τσιώλης: Λοιπόν, το σύστημα είχε πάντα, είχε τον πανοπτισμό, την κανονικοποίηση, την πειθαρχία. Το σχολείο, το οποίο λέμε σήμερα, το σχολείο των δεξιοτήτων δεν είναι τίποτα άλλο... Άμα ρίξει μια ματιά στην ιστορία του 17ου αιώνα πως πέρασαν οι εργαζόμενοι από το χρόνο για το κομμάτι, στο εικοσιτετράωρο χρόνο και πάει λέγοντας. Πιστεύει, δηλαδή ο συνάδελφος Χαραμής ότι ψηφίζοντας τη συνθήκη του Μάαστριχτ και υποστηρίζοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι μπορεί να έρθει εκ των υστέρων και ν' αναιρέσει τις αποφάσεις της Λισσαβόνας. Όλα αυτά τα οποία διαμορφώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Αυτή είναι η πρώτη ερώτηση. Δεύτερον, μια ερώτηση στο ίδιο σκέλος για το συνάδελφο Αγκαβανάκη. Πιστεύετε, ότι σήμερα η εργασιακή σχέση είναι σχέση μόνο μέσα στο εργοστάσιο ή μέσα στο σχολείο; Μόνο αυτό θεωρείτε εργασιακή σχέση; Δεν έχει περάσει το κεφάλαιο σε άλλες μορφές εκμετάλλευσης περνώντας και στον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων; Μια Τρίτη ερώτηση στο συνάδελφο Χατζηδημητρίου. Συνάδελφε, μιλάς σε ανθρώπους, οι οποίοι ξέρουν από συνδικάτα. Δεν μιλάς σε ανθρώπους οι οποίοι ήρθαν ξαφνικά από τον Άρη. Λες για την καλύτερη λειτουργία των ΠΥΣΠΕ, ότι θα λύσει το πρόβλημα των αποσπάσεων. Η καλή λειτουργία των ΠΥΣΠΕ, συνάδελφε, οδηγεί στα χιλιάδες ρουσφέτια, τα οποία γίνονται κάθε χρόνο. Να μας πεις την άποψή σου για τη μοριοδότηση των αποσπάσεων. Εάν οι αποσπάσεις μπορεί να μοριοδοτηθούν και να μη μπορεί το κάθε ΠΥΣΠΕ να κάνει του κεφαλιού του. Να λέει: έλα δω συνάδελφε πήγαινε στο τάδε σχολείο ή εσένα δε σου δίνω και μη μας πείτε ότι δε συμβαίνουν. Υπάρχουν χιλιάδες συνάδελφοι, οι οποίοι δεν διαθέτουν τα μέσα στην εξουσία δεν παίρνουν καμία απόσπαση. Λοιπόν, μη μας λέτε τώρα για την καλύτερη λειτουργία των ΠΥΣΠΕ. Πέστε το σε κανένα παιδάκι στο σχολείο.

Κώστας Παπλωματάς (ΙΠΕΜ - ΔΟΕ)
Λοιπόν, πρώτα για το συνάδελφο το Χαραμή. Σύμφωνα με την ανάλυση, που έγινε με την εισήγηση του συναδέλφου θεωρήθηκε δεδομένη η εντονότερη επιθετικότητα του κεφαλαίου, τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια. Η ερώτηση είναι συγκεκριμένη. Σε ποιες πολιτικές εδράζονται αυτές οι βαθύτερες αιτίες της εντονότερης επιθετικότητας του κεφαλαίου ενάντια στον εργάσιμο χρόνο, τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια; Ποια είναι αυτή η πολιτική που οριοθετεί και διαμορφώνει το επίπεδο, επάνω στο οποίο έχουμε αυτή τη συλλογιστική; Προς το συνάδελφο Αγκαβανάκη Δημήτρη. Σύμφωνα με την ανάλυση και την εισήγηση, που διαβάσαμε και που μας δόθηκε, ποιες είναι, κατά τη γνώμη του εισηγητή, οι αιτίες που επιτάσσουν και τις αναδιαρθρώσεις των εργασιακών σχέσεων και αν κατά τον εισηγητή, βέβαια ο εισηγητής το έθιξε για λίγο, αλλά αν αποτελούν ιδιαίτερα σημεία αναφοράς, πρώτον οι τέσσερις ελευθερίες του κεφαλαίου, να μην το αναπτύξω περισσότερο και δεύτερον η μείωση του λεγόμενου μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους; Ευχαριστώ.

Τσακίρη Μάρθα (Συλλόγου «Αλ. Δελμούζος» Αν. Αττικής)
Στο νόμο για την ειδική αγωγή προβλέπεται διορισμός εκπαιδευτικών σε μονάδες ειδικής αγωγής από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, τμήμα κοινωνικής πολιτικής. Από το πρόγραμμα σπουδών παρατηρούμε ότι υπάρχουν ελάχιστες ώρες παρακολούθησης αυτών των ατόμων. Πώς θ' αντεπεξέλθουν αυτά τα άτομα στο χώρο της ειδικής αγωγής και ποια ήταν η θέση της ΔΟΕ, ώστε να περιχαρακώσει, ας μου επιτραπεί η έκφραση, το χώρο μας, τον εκπαιδευτικό μας χώρο από «εισροές» άλλων χώρων.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστούμε πολύ τη συναδέλφισσα, ο συνάδελφος Ζήσης Δημήτρης από το Σύλλογο Λάρισας έχει το λόγο.

Ζήσης Δημήτρης (Συλλόγου Λάρισας)
Το ερώτημά μου γίνεται, γιατί δεν υπάρχει εκπρόσωπος της ΟΙΕΛΕ και απευθύνεται στον πρόεδρο της ΔΟΕ και στον κύριο Μανιάτη, τον εκπρόσωπο της ΟΛΜΕ. Αυτό που φοβόμαστε ότι θα γίνει στο δημόσιο σχολείο, έχει γίνει στα ιδιωτικά εδώ και πάρα πολύ καιρό. Δηλαδή, φιλόλογοι διδάσκουν γλώσσα και από την πρώτη δημοτικού και τη Δευτέρα, θεολόγοι διδάσκουν θρησκευτικά και ούτω καθ' εξής. Αυτό γίνεται με την ανοχή της διοίκησης, προφανώς των προϊσταμένων και του Υπουργείου. Εμείς τι θα κάνουμε τώρα; Εμείς θα το δεχτούμε πάρα πολύ αυτό; Μπορεί να μπαίνουμε εμείς σε άλλο χώρο. Δεν εκφράζουμε εμείς τους εκπαιδευτικούς του ιδιωτικού σχολείου, ωστόσο είναι μια εξέλιξη, η οποία αν την αφήσουμε να εξελιχτεί θα έρθει και σε μας και θα μας πούνε τι κάνατε τόσο χρόνια; Δεν νομίζουν ότι οι δυο ομοσπονδίες θα πρέπει να πάρουν θέση σ' αυτό το θέμα και να τεθεί και στη νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, έτσι ώστε να δρομολογηθεί μια σωστή λύση σ' αυτό. Εγώ νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σοβαρό αυτό.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Θα μας απαντήσουν οι εισηγητές. Ο συνάδελφος Καλόγηρος Νίκος από το Σύλλογο Καλλιθέας, για τον εισηγητή κ. Χαραμή.

Καλόγηρος Νίκος (Συλλόγου Καλλιθέας)
Λοιπόν, ήθελα να ρωτήσω τον Παύλο Χαραμή, ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο παρακολουθήσαμε, μέσα από τις πολιτικές του Μπλέρ τα τελευταία χρόνια, πολλές εκπτώσεις στη μαθησιακή διαδικασία με απώτερο στόχο να καθιερωθεί η άποψη ότι ο καθένας μπορεί να είναι δάσκαλος και επομένως μ' αυτό τον τρόπο ο καθένας θα μπορούσε να μπει μέσα σ' ένα σχολείο και να δουλέψει. Δε χρειάζεται, οπωσδήποτε να είχε παιδαγωγικές σπουδές. Αποτέλεσμα ν' αυξάνεται η ανεργία των δασκάλων. Το ίδιο παρακολουθούμε και στη χώρα μας τα δυο τελευταία χρόνια με το ολοήμερο σχολείο. Βλέπουμε μέσα στο σχολείο να μπαίνει οποιοσδήποτε χωρίς να έχει καμιά παιδαγωγική κατάρτιση. Είναι και φαντάζει αναχρονιστικό το αίτημα, μάλλον να μπει ως βασικό αίτημα των δυο ομοσπονδιών ότι κανένας μη εκπαιδευτικός στην τάξη και της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ. Και ήθελα να ρωτήσω και κάτι άλλο. Σε κάποιο σημείο στο κείμενο λέει ότι το ίδιο συμβαίνει και στις πολιτικές που ακολουθούνται τελευταία στη Βρετανία, στον τομέα της λεγόμενης αντισταθμιστικής εκπαίδευσης. Σε αυτό θα ήθελα λίγο περισσότερες λεπτομέρειες. Και κάτι για τον πρόεδρο, γιατί ο πρόεδρος έκανε εισήγηση το πρωί. Ήθελα να ρωτήσω τον πρόεδρο. Άκουγα μέχρι το Δεκέμβρη να λένε συνεχώς, ακουγόταν από το στόμα του προέδρου της ΔΟΕ, ότι το ολοήμερο σχολείο βρισκόταν στη σωστή κατεύθυνση και εντοπιζόταν το πρόβλημα μόνο στην έλλειψη ωρομίσθιων, όχι στην ύπαρξη των ωρομισθίων, αλλά στην έλλειψη των ωρομισθίων. Αυτό αναδεικνυόταν, ότι τα κενά θα καλυφθούν σιγά - σιγά κι επομένως δεν θα έχουμε πρόβλημα. Και κάθε φορά, που καλύπτονταν κάποια κενά έλεγε ότι πάμε καλύτερα. Το πρόβλημα είναι οι ελλείψεις των ωρομισθίων ή η ύπαρξη των ωρομισθίων;

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστώ το συνάδελφο Καλόγηρο, ο συνάδελφος Αλεξανδράτος Χαράλαμπος, από το Σύλλογο «Δημήτρης Γληνός» της Αθήνας και αν θέλετε, λίγο πιο σύντομοι να είμαστε.

Αλεξανδράτος Χαράλαμπος (Συλλόγου «Δημήτρης Γληνός» Αθήνας)
Αλεξανδράτος Χαράλαμπος από το Σύλλογο «Δημήτρη Γληνό» της Αθήνας. Πρώτα απ' όλα συγχαρητήρια για την ημερίδα, οφείλουμε στο προεδρείο και σ' όλο το Δ.Σ. της ΔΟΕ και θα 'θελα κάποιες διευκρινίσεις επάνω στο συνάδελφο του ΙΠΕΜ - ΔΟΕ. Τι θα γίνει συνάδελφε με την πολυδιάσπαση και τον κατακερματισμό των γνωστικών αντικειμένων στο ολοήμερο σχολείο, στις ειδικότητες του ολοήμερου σχολείου, που κατά τα' άλλα το ολοήμερο σχολείο το δεχόμαστε, είναι ένας θεσμός κατοχυρωμένος πλέον και αποτελεί κοινωνική ανάγκη, αλλά τα παιδιά τα καλούμε να κάνουν Αγγλικά το πρωί, Αγγλικά το απόγευμα κι ενδεχομένως Αγγλικά το βράδυ στο φροντιστήριο. Τα καλούμε να κάνουν γυμναστική το πρωί και γυμναστική το απόγευμα, την ίδια γυμναστική, απλώς πολλές φορές αλλάζει το πρόσωπο. Και επίσης ας μην ξεχνάμε ότι από το ολοήμερο σχολείο ξεκίνησαν οι ωρομίσθιοι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ήθελα κάποια διευκρίνιση, γιατί κάτι είπε ο συνάδελφος, αλλά δεν το διευκρίνισε καλά ή εγώ δεν το κατάλαβα καλά. Επίσης ποια είναι η επικρατέστερη άποψη - πρόταση του ΙΠΕΜ - ΔΟΕ στη βραχυχρόνια απουσία συναδέλφων, τέτοια πρόταση που να είναι και υπέρ των εκπαιδευτικών και υπέρ των μαθητών, γιατί στη μεν πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχουμε μικρούς μαθητές και ξέρουμε λίγο πολύ στα σχολεία, όπως ξέρουμε τι γίνεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Που διώχνουν τα παιδιά και ούτω καθ' εξής. Ποια είναι η επικρατέστερη; Τι θα γίνει με την πρωινή ζώνη; Κάποτε λέγαμε να δοθεί υπερωριακή απασχόληση. Δεν άκουσα τίποτα από το συνάδελφο του ΙΠΕΜ - ΔΟΕ. Σας ευχαριστώ πολύ.

Πολυζώης Μπαμπούρας (Γενικός Γραμματέας ΔΟΕ)
Ευχαριστούμε το συνάδελφο Αλεξανδράτο. Έχω εδώ πέρα από τη συναδέλφισσα Φράγκου Ειρήνη, του Συλλόγου «Κώστας Σωτηρίου» Αττικής ερώτηση προς όλους τους ομιλητές. Να τι διαβάσω εγώ; Είναι προς όλους τους εισηγητές. Αν γνωρίζουν συγκριτικά στοιχεία για την αμοιβή και το ωράριο των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κι ένα άλλο ερώτημα. Πόσο μικρότερη σε ποσοστό τοις εκατό είναι η αμοιβή των Ελλήνων εκπαιδευτικών από τις αμοιβές και το ωράριο Άγγλων Γάλλων κ.λ.π. Η τελευταία ερώτηση για το συνάδελφο Αγκαβανάκη, από τη συναδέλφισσα Χριστίνα Λαμπούδη, για περισσότερα διευκρινιστικά στοιχεία για την ευρωπαϊκή οδηγία. Θα παρακαλούσα τους εισηγητές να είναι σύντομοι και περιεκτικοί στις απαντήσεις τους και καλώ πρώτο το συνάδελφο Παύλο Χαραμή.

Παύλος Χαραμής (Πρόεδρος ΚΕΜΕΤΕ - ΟΛΜΕ)
Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα όλους όσους ασχολήθηκαν με την εισήγησή μου και υπέβαλαν ερωτήσεις και θα έλεγα όλους και όλες εσάς, που ακόμη βρίσκεστε εδώ και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Θ' απαντήσω στην ερώτηση του κυρίου Τσιώλη και του κυρίου Παπλωματά από κοινού, γιατί έχουν ένα κοινό υπόβαθρο και βοηθάει στη συνολική απάντηση. Πράγματι ο καπιταλισμός ήταν και είναι επεκτατικός και θέλει να κυριαρχήσει. Είναι γνωστή η περιοδολόγηση, που κλασικά έχει γίνει αποδεκτή για τον καπιταλισμό, την εξέλιξή του στο πλαίσιο του ιμπεριαλισμού και ακόμη και το στάδιο του λεγόμενου κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού. Εγώ ήθελα να πω μόνο ένα πράγμα. Ότι αφήνοντας τα θεωρητικά σχήματα και μπαίνοντας στην ουσία του ζητήματος, από τη στιγμή που έχουμε διεύρυνση της ανισότητας στον παγκόσμιο χώρο σε όλα τα επίπεδα και ταυτόχρονα έχουμε και κατάρρευση, όπως είπε ο Αγκαβανάκης, του αντίπαλου δέους, έχουμε ένταση αυτών των καταστάσεων και πολύ πιο προβληματικές εξελίξεις. Συγκεκριμένα μπορείτε να δείτε από τη μια μεριά, τη διεύρυνση του χάσματος των χωρών μεταξύ του πρώτου και του τρίτου κόσμου, από την άλλη, την υπέρμετρη συσσώρευση του κεφαλαίου στα χέρια ολοένα και λιγότερων. Σε τρίτο επίπεδο το επακολούθημα σε καθαρά γνωστικό επίπεδο όπου η διαφορά στην ανάπτυξη, στη βιομηχανία κ.λ.π. παίρνει και τη μορφή του ντίτζιταλ γκαπ (digital gap) δηλαδή της ψηφιακής διάκρισης ή του ντίτζιταλ ντιβάϊτ (digital devite) ανάμεσα στις χώρες του πρώτου και του τρίτου κόσμου. Και τέλος την τρομακτική στρατιωτική υπεροπλία εκείνων που χειρίζονται τη γνώση και έχουν και το χρήμα, τότε όλα αυτά συνιστούν μια ξέφρενη πορεία, όπου διαρκώς η κατάσταση επιδεινώνεται. Αυτό δεν είναι μια απαισιόδοξη προσέγγιση κ.λ.π. Μια αντικειμενική καταμέτρηση των εξελίξεων στον παγκόσμιο χώρο και με ποσοτικά δεδομένα είναι σαφές ότι δείχνει αυτή την προβληματική και καθόλου ευχάριστη, ευοίωνη εξέλιξη.
Στις ερωτήσεις, που έκανε ο Νίκος Καλόγηρος, θα ήθελα να πω κατ' αρχήν ότι στην Αγγλία, ανοίγοντας προ ημερών το site στην N.U.T. ένα καλό site, μπορείτε να το επισκέπτεστε συχνά και η N.U.T.είναι η Ένωση Δασκάλων της Αγγλίας, είδα ότι αυτή τη στιγμή αγωνίζονται να περισώσουν το δικαίωμα να διδάσκουν μόνο δάσκαλοι. Και αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Πώς ξεκίνησε αυτό; Από μια τάση να βάζουμε μέσα στη σχολική τάξη έναν βοηθητικό δάσκαλο, που μπορούσε και να μην είναι πτυχιούχος Παιδαγωγικής Ακαδημίας και αυτός ο βοηθητικός δάσκαλος να παίρνει σιγά - σιγά αρμοδιότητες και ο ρόλος του να γίνεται ολοένα και πιο αυξημένος μέχρι που στο τέλος αυτονομείται από τον άλλο και μόνος του μπορεί ν' αναλαμβάνει, με χαμηλότερο οικονομικό κόστος, λόγω της διαφορετικής σχέσης που έχει, διδακτική δραστηριότητα. Αυτό είναι ένα πολύ ανησυχητικό φαινόμενο και συνδυάζεται με το άλλο φαινόμενο, που αν το ακούσει κάποιος νιώθει κατάπληξη, άλλα είναι γεγονός. Ξέρετε στην Αγγλία για να χτυπηθούν οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες συστήθηκαν οι περιοχές ή ζώνες εκπαιδευτικής προτεραιότητας. Εκεί που είχαμε μια τέτοια ζώνη το κράτος έπρεπε να δώσει αυξημένα χρήματα και καλύτερο προσωπικό για ν' αντιμετωπιστούν τα ζητήματα.
Φανταστείτε τώρα ότι η πρόσφατη πολιτική εκχωρεί τις ζώνες εκπαιδευτικής προτεραιότητας σε ιδιώτες και επιχειρηματίες της αγοράς, οι οποίοι αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν τα αντισταθμιστικά εκπαιδευτικά προγράμματα σε μια περιοχή, που εκείνοι ήταν οι υπαίτιοι που την οδήγησαν στην υποβάθμιση και ταυτόχρονα στην ίδια αυτή περιοχή αναλαμβάνουν ανταλλάγματα, δηλαδή ή κουπόνια που οι γονείς των μαθητών πηγαίνουν και ψωνίζουν σε Σούπερ Μάρκετ ή εταιρείες που έχουν αναλάβει τη ζώνη εκπαιδευτικής προτεραιότητας ή διαφημιστικές δραστηριότητες ή οτιδήποτε άλλο. Θυμηθείτε εκείνο που κάναμε παλιά, όπου οι εταιρείες που ρύπαιναν τις θάλασσες πουλούσαν και την αντιρρυπαντική τεχνολογία και θα καταλάβετε που πηγαίνουμε. Ευχαριστώ

Στρατής Χατζηδημητρίου (ΙΠΕΜ - ΔΟΕ )
Πρώτα στο συνάδελφο Τσιώλη, που είπε για τη μοριοδότηση των αποσπάσεων. Συνάδελφε, στην εισήγησή μου είπα ότι οι αποσπάσεις είναι ένα προσωρινό καθεστώς, δεν είναι κάτι το μόνιμο. Αν πάμε σε μοριοδότηση των αποσπάσεων τότε τις μετατρέπουμε σε μεταθέσεις. Έτσι απαξιώνουμε πλήρως τη λειτουργία των συμβουλίων και θέλουμε ένα διοικητικό υπάλληλο ν' αθροίζει τα μόρια και να βγάζει τις αποσπάσεις. Δεύτερον. Υπάρχουν θέματα, που δεν μπορούν, κατά την άποψή μου, να μοριοδοτηθούν, όπως είναι οικογενειακά προβλήματα, αρρώστιες που δεν εμπίπτουν στα διατάγματα 50 και 100 και άλλου είδους προβλήματα, που δεν είναι εύκολο, με δικαιολογητικά να τα δεχτούμε.
Για το συνάδελφο Αλεξανδράτο. Στην εισήγησή μου όταν μίλησα για το ωράριο των εκπαιδευτικών, είπα ότι οι συνάδελφοι που έχουν 18 ώρες σ' ένα σχολείο, δεν θα πρέπει να πηγαίνουν σ' ένα άλλο, οπότε δύνανται να κάνουν πρόγραμμα στο ολοήμερο. Για τη βραχυχρόνια απουσία έκανα τέσσερις προτάσεις: α) με το διορισμό σε κάθε ΠΥΣΠΕ εκπαιδευτικών που θα παραμένουν στη διάθεση του ΠΥΣΠΕ, με σκοπό να καλύπτουν τις απουσίες του εκπαιδευτικού προσωπικού, β) με την αλλαγή του τρόπου πρόσληψης αναπληρωτών, να μη μαζεύονται τα κενά κεντρικά και μετά να διορίζουμε, για να μη χάνουμε χρόνο, γ) με τη δημιουργία λίστας αδιόριστων εκπαιδευτικών, με πλήρη, όμως, εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα και δ) στη χειρότερη περίπτωση με υπερωρίες.
Για το ολοήμερο είπα ότι οι δάσκαλοι μπορούν να διδάξουν στο ολοήμερο μετά από κατάλληλη επιμόρφωση. Μόνο σε περίπτωση που δεν επαρκούν δάσκαλοι να διδάξουν αυτά τ' αντικείμενα, θα προσλαμβάνονται ειδικότητες, οι οποίες όμως θα είναι ελάχιστες.
Τώρα, για τη συναδέλφισσα, που ρώτησε για την ειδική αγωγή, την κα Τσακίρη. Ο νόμος 3194 βάζει πρώτα για διορισμό τους πτυχιούχους της ειδικής αγωγής. Στην εισήγησή μου είπα ότι πρέπει να τροποποιηθεί η παράγραφος 7, εδάφιο δ, του άρθρου 2, ώστε να προηγούνται οι εκπαιδευτικοί, που κατέχουν τίτλο διετούς μετεκπαίδευσης ή μεταπτυχιακό τίτλο στην ειδική αγωγή. Αυτό το προτείνουμε για ν' αποφύγουμε εκείνες που είπατε, να προφυλάξουμε τον κλάδο από την είσοδο πτυχιούχων και να προηγούνται οι συνάδελφοί μας που έχουν μετεκπαίδευση στην ειδική αγωγή.

Αγκαβανάκης Δημήτρης (Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ)
Κατ' αρχήν νομίζω κι εγώ ότι οι ερωτήσεις βοηθούν για να διευκρινιστούν μερικά πράγματα κι έτσι να μπορέσουμε όλοι να κατανοήσουμε.
Όσον αφορά στην πρώτη ερώτηση, που μου τέθηκε, σε σχέση με τις εργασιακές σχέσεις και τον ελεύθερο χρόνο. Το είπα... Το πέρασα κάπως γενικά. Μέσα στο μισθό, που παίρνουμε, ο κάθε εργάτης, ο κάθε εργαζόμενος, είναι ο άμεσος μισθός, που τον παίρνουμε στο χέρι και είναι και ο έμμεσος μισθός, που τον παίρνουμε με τις κοινωνικές δαπάνες, με την παιδεία, την υγεία, την πρόνοια, τον πολιτισμό. Επομένως βεβαίως παρεμβαίνει το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων γιατί στον πολιτισμό, ο ελεύθερος χρόνος είναι για τον πολιτισμό και την ξεκούρασή μας, για την υγεία μας, για τον πολιτισμό μας. Συνεπώς κι εδώ έχει κύριο ρόλο η άρχουσα τάξη, το κεφάλαιο. Έχει κύριο ρόλο, να σου δώσει τόσο ελεύθερο χρόνο και να σου δώσει σ' αυτόν τον ελεύθερο χρόνο τέτοιο «πολιτισμό», λέω εγώ, ώστε να μην μπορέσεις εσύ ν΄ ανέβεις συνειδησιακά ένα σκαλοπάτι παραπάνω και ν' αμφισβητείς την κυρίαρχη τάξη και γι' αυτό βεβαίως έχει άμεση σχέση. Συμφωνώ, δηλαδή, απόλυτα με αυτό που ειπώθηκε ότι και στον πολιτισμό παρεμβαίνει η άρχουσα τάξη, το κράτος.
Όσον αφορά για τις αιτίες που επιτάσσουν τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις. Βεβαίως, είπα αρκετά άλλα, να πω και δυο λόγια ακόμα. Είπα προηγούμενα ότι στη συνθήκη του Μάαστριχτ, ειπώθηκε ότι πρέπει να έχουμε ανταγωνιστικότητα και πρέπει παράλληλα να έχουμε και τις τέσσερις ελευθερίες του κεφαλαίου. Τις τέσσερις ελευθερίες κίνησης του κεφαλαίου. Κίνησης κεφαλαίων, υπηρεσιών, εμπορευμάτων και εργατικού δυναμικού. Αυτές είναι οι τέσσερις ελευθερίες του κεφαλαίου. Για να υπάρχουν τώρα αυτές οι ελευθερίες κίνησης του κεφαλαίου πρέπει εμείς να έχουμε ανελευθερίες. Γι' αυτό πρέπει να έχουμε λιτότητα, γι' αυτό πρέπει να έχουμε ανεργία, να 'χουμε ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, γι' αυτό βεβαίως υπάρχει αυτή η κατάσταση, που είπαμε προηγούμενα. Αυτή είναι η στρατηγική του κεφαλαίου που είπαμε ότι ειδικά από το '90 για την Ευρωπαϊκή Ένωση τέθηκε με τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Εμείς, βεβαίως, δε δεχόμαστε ότι αυτό επειδή ήρθε, είναι και θέσφατο και μοιραίο και νομοτέλεια και φυσικό φαινόμενο. Όχι βεβαίως. Αλίμονο αν το δεχόμαστε, αν δεχόμαστε ότι φέρνουνε, οι ισχυροί, γιατί είναι οι οικονομικά ισχυροί, αλλά δεν είναι οι πολλοί, αλλά είναι λίγοι, ότι αυτό που φέρνουν οι ισχυροί είναι για μας θέσφατο. Αλίμονό μας. Αν λειτουργούσαμε έτσι, ως λαοί, θα είμαστε ακόμα στους Τούρκους εμείς και πολλοί λαοί θα ήταν στη δουλεία.
Εμείς, βεβαίως λέμε ότι έχουν κάποιοι συμφέρον γι' αυτό. Έχουν συμφέρον οι ολίγοι. Μπορεί να έχουν συμφέρον τα οικονομικά μέσα. Μπορεί να έχουν τους κατασταλτικούς μηχανισμούς και τους έχουν, τους βλέπουμε, ειδικά τελευταία με τους πολέμους, με τις τρομοκρατίες τους κ.λ.π., ωστόσο όμως οι πολλοί είμαστε εμείς. Οι λαοί είμαστε οι πολλοί. Εμείς έχουμε συμφέρον, το 90 -95% των λαών έχει συμφέρον από μια άλλη κατάσταση, μια άλλη κοινωνία, που θα έχει στο κέντρο της τον εργαζόμενο άνθρωπο και τις ανάγκες του. Επομένως όταν εμείς κατανοήσουμε ότι είμαστε οι πολλοί και κατανοήσουμε ότι μπορούμε να επιβάλλουμε το δίκαιο μας, που είναι δίκαιο των πολλών, τότε πραγματικά θα το επιβάλλουμε. Πάντα το δίκαιο των πολλών, με δυσκολίες, πάντα μπορούσε και προχωρούσε, με βήματα, με παλινωδίες κ.λ.π., με υπαναχωρήσεις κ.λ.π., αλλά προχωρούσε. Έτσι, λοιπόν, πρέπει να το δούμε και αυτό το ζήτημα. Δεν πρέπει να το δούμε μοιρολατρικά, ότι δηλαδή ότι έγινε, έγινε.
Σε σχέση με τα συγκριτικά στοιχεία, που ειπώθηκε προηγούμενα. Πώς είναι οι μισθοί μας σε σχέση με τους μισθούς των ευρωπαίων συναδέλφων μας. Κοιτάξτε να δείτε. Όλοι οι μισθοί περικόπτονται. Βεβαίως οι μεγάλοι μισθοί, είχαν μεγαλύτερους από εμάς, περικόπτονται και βεβαίως και οι δικοί μας περικόπτονται. Και προσέξτε τώρα να δείτε το άλλο. Σε κάποια στιγμή, τώρα είμαστε σ' ένα ποσοστό, δεν ξέρω σε ποιο ποσοστό είμαστε σε σχέση με το μέσο όρο των μισθών των ευρωπαίων συναδέλφων μας, στο 50%, σε λίγο θα είμαστε στο 70, στο 80%, γιατί; Γιατί μπαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εντάσσονται και νέες χώρες στις οποίες χώρες η κατάσταση είναι πολύ πιο άσχημη από εμάς. Εκεί οι μισθοί είναι πολύ πιο άσχημοι από εμάς, οπότε προσθέστε όλους αυτούς τους μισθούς και διαιρέστε δια του αριθμού 25 των χωρών μελών. Να λοιπόν πως μπορεί να είμαστε και στο 100% του μέσου όρου. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε ικανοποιημένοι; Εμείς θα κάνουμε σύγκριση με αυτό το στοιχείο ή σύγκριση με τις σύγχρονες ανάγκες μας; Αυτό το κριτήριο πρέπει να βάλουμε εμείς. Οι σύγχρονες ανάγκες μας. Όχι με του συναδέλφους μας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είπαμε ότι είναι σχετικό μέγεθος αυτό.
Κλείνοντας, σε σχέση με την ευρωπαϊκή οδηγία. Την έχω μαζί μου. Υπάρχει μια ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία λέει πολλά πράγματα μέσα και την οποία τελευταία την έχετε ακούσει από κανάλια, από τηλεοράσεις, από διάφορους. Η οδηγία αυτή επιβάλλει τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων και μέσα στους συμβασιούχους λεγόταν ότι επιβάλλει και τη μονιμοποίηση των αναπληρωτών ή των εργαζόμενων με σύμβαση ορισμένου χρόνου στα σχολεία.
Όμως είναι μια μεγάλη απάτη, διότι η οδηγία αυτή πουθενά δεν αναφέρει ότι αυτόματα, αυτοδίκαια γίνονται οι συμβασιούχοι μόνιμοι. Απλώς αναφέρει ότι οι συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου, μπορούν να περάσουν σε σύμβαση αορίστου χρόνου. Σε μας τους εκπαιδευτικούς δεν υπάρχει τέτοια σύμβαση, μπορεί να περάσει. Ακούστε, όμως πως. Λέει η οδηγία ότι: Οι εργοδότες ενημερώνουν τους εργαζόμενους ορισμένου χρόνου για κενές θέσεις που είναι διαθέσιμες στην επιχείρηση ή την εκμετάλλευση, ώστε να εξασφαλιστεί ότι έχουν τις ίδιες ευκαιρίες, να διεκδικήσουν μόνιμες θέσεις εργασίας όπως και οι άλλοι εργαζόμενοι. Δηλαδή, αυτές οι θέσεις που κατέχονται από συμβασιούχους, αυτές προκυρήσσονται και σ' αυτή την προκύρηξη έχει δικαίωμα να πάρει μέρος όλος ο κόσμος και οι ήδη υπηρετούντες με σύμβαση ορισμένου χρόνου. Απλά όπως είπε ο Παυλόπουλος στη συνάντηση, που είχε με την ΑΔΕΔΥ, σ' αυτούς που έχουν σύμβαση ορισμένου χρόνου, μπορεί να δώσει κάποιο προβάδισμα, κάποια μόρια, δεν ξεκαθάρισε τι μόρια θα δώσει. Συνεπώς ήταν μεγάλη απάτη αυτό που ειπώθηκε και λεγόταν προεκλογικά, ότι η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτοδίκαια μονιμοποιεί. Δεν μονιμοποιεί. Μετατρέπει σε αορίστου χρόνου μέσα από αυτή τη διαδικασία, που μπορεί να την πάρεις τη θέση που έχεις ως συμβασιούχος ορισμένου χρόνου, αλλά μπορεί και να μην την πάρεις, γιατί μπορεί να την διεκδικήσει και κάποιος άλλος.
Θα πρέπει να σας πω, με την ευκαιρία αυτή, ότι η οδηγία αυτή έχει και πολλά άλλα αρνητικά, αρνητικότατα. Λέει για παράδειγμα ότι πρέπει να υποβληθούν αμέσως προτάσεις και οδηγίες σχετικά με άλλες μορφές ευέλικτης εργασίας, όπως η εργασία ορισμένου χρόνου και η προσωρινή εργασία, μέσω πρακτορείων. Αυτό που είχαμε πει προηγούμενα με τη μερική απασχόληση, ότι το πρακτορείο αυτό έχει τους εργαζόμενους και τους νοικιάζει, τους δίνει στις υπηρεσίες με ενοίκιο και αυτά είναι τα δουλεμπορικά γραφεία, που λέμε, αυτές είναι οι εταιρείες οι δουλεμπορικές. Έτσι ο εργαζόμενος γίνεται σύγχρονος δούλος. Παραπέρα λέει ότι οι κοινωνικοί εταίροι να διαπραγματευτούν συμφωνίες που θ' αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό της οργάνωσης της εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ευέλικτων εργασιακών προτύπων, προκειμένου να καταστούν οι επιχειρήσεις παραγωγικές και ανταγωνιστικές. Μερική απασχόληση και προσωρινή εργασία. Έτσι λοιπόν, γι' αυτό κιόλας ο ΣΕΒ, όπως ειπώθηκε και από τον πρόεδρο, προηγούμενα, χαίρεται για όλη αυτή την κατάσταση και λέει μάλιστα σε μια τελευταία δήλωση του προέδρου του, δεν ξέρω αν την ακούσατε, λέει ότι εμείς είμαστε ικανοποιημένοι από το εκλογικό αποτέλεσμα, διότι το 86% των Ελλήνων εψήφισαν κόμματα, τα οποία στο πρόγραμμά τους έχουνε αυτές τι εργασιακές σχέσεις, τις ευέλικτες, που εμείς τις βλέπουμε, ως πιο πρόσφορες για την ανταγωνιστικότητα.
Ευχαριστώ

Δημήτρης Μπράτης (Πρόεδρος ΔΟΕ)
Να πω δυο λόγια για κάποια ερωτήματα, που τέθηκαν.
Όσον αφορά το ζήτημα της ειδικής αγωγής, που ρώτησε η συναδέλφισσα, έχουμε πάρει θέση ως ομοσπονδία και ιδιαίτερα για το τμήμα Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής του πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, όπου είμαστε αρνητικοί, όχι μόνο στην κατάταξη, αλλά και στο να μπαίνουν αυτοί να διδάσκουν στην ειδική αγωγή, γιατί θεωρούμε, παρά την απάντησή τους που μας έστειλαν στην Ομοσπονδία, ότι δεν ασχολούνται με την ειδική αγωγή, όπως πρέπει. Βέβαια για αυτό να πω ότι είχε περάσει ως ρύθμιση από το 2001 και τους έδινε τη δυνατότητα, με το νόμο 2602 να διορίζονται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το ένα είναι αυτό λοιπόν και μάλιστα θ' αποτελέσουν, ιδιαίτερο θέμα της Γενική Συνέλευσης, όλες αυτές οι ρυθμίσεις που τις χαρακτηρίσαμε φωτογραφικές κι έχουμε αντιδράσει έγκαιρα σ' αυτό.
Το ζήτημα με τους φιλόλογους, που έθεσε ο πρόεδρος της Λάρισας και σ' αυτό έχουμε παρέμβει άμεσα από την πρώτη στιγμή και πρέπει να πω ότι δεν έχει να κάνει με τους συναδέλφους φιλολόγους. Το ζήτημα έχει να κάνει μ' ένα πρόγραμμα, που υλοποιείται από τέσσερα πανεπιστήμια, σε τέσσερις περιφέρειες, την Αθήνα, Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη, αλλά εκεί δεν χρησιμοποιούν φιλολόγους. Λέγεται εκπαίδευση παλινοστούντων και αλλοδαπών, όπου τα κενά που υπήρχαν φέτος σ' αυτές τις τάξεις υποδοχής προσπάθησαν να τα καλύψουν μέσα από ένα τέτοιο πρόγραμμα, με τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχουν δάσκαλοι για διορισμό, άρα πάμε σε φιλολόγους. Και σ' αυτό υπήρξε αντίδραση. Στη Δυτική Αττική οι Διευθυντής Εκπαίδευσης απαγόρευσε να «χρησιμοποιούνται» άλλες ειδικότητες πλην δασκάλων. Μπήκε το ζήτημα και στην προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και θα μπει και σ' αυτή ότι δεν είναι δυνατό όταν λείπει μια ειδικότητα να χρησιμοποιούμε μια άλλη, η οποία δεν έχει αυτό που θέλουμε γι' αυτό το συγκεκριμένο σχολείο. Ήταν μια διαδικασία που την καταγγείλαμε και νομίζω ότι δε θα συνεχιστεί αυτό το πρόγραμμα. Στη Θεσσαλονίκη επισημάναμε στους Διευθυντές Εκπαίδευσης τις ευθύνες τους για το ότι όσοι εργάζονται στο Δημοτικό Σχολείο θα πρέπει να έχουν τα προσόντα που ο νόμος προβλέπει, χωρίς επαναλαμβάνω ξανά να σημαίνει ότι έχουμε κάτι με τους συναδέλφους, οι οποίοι μέσα από ένα τέτοιο πρόγραμμα εξασφαλίζουν κάποια χρήματα για να ζήσουν.
Οι ωρομίσθιοι τώρα. Κατ' αρχήν εγώ δεν έκανα χαιρετισμό γιατί το πρόγραμμα έλεγε εισηγητική ομιλία και αυτό ήταν που έκανα. Όσον αφορά αυτό που ειπώθηκε ότι η Ομοσπονδία βγαίνει προς τα έξω ότι το ολοήμερο είναι στη σωστή κατεύθυνση, είναι απόφαση των δυο Γενικών Συνελεύσεων του κλάδου. Δεν λέμε τίποτε διαφορετικό, παρά τα προβλήματα που επισημαίνουμε. Όσον αφορά αυτό που ειπώθηκε ότι δεν έβγαινε φέτος ότι είμαστε αντίθετοι με το θεσμό των ωρομισθίων, αλλά οι ελλείψεις σε ωρομίσθιους δημιουργούν το πρόβλημα, είναι μεγάλο λάθος. Έβγαινε ότι υπάρχουν κενά που δεν καλύπτονται με διορισμό αναπληρωτών. Αυτό έβγαινε. Τα 2.500 κενά θα τα θυμάστε όλοι. Όλος ο τύπος με αυτά τα 2500 κενά ασχολιόταν μέχρι τώρα, όχι με το ζήτημα της ωρομισθίας. Θα ήταν δε αδιανόητο να το κάνουμε όταν έχουμε ομόφωνη θα έλεγα απόφαση κατά του θεσμού της ωρομισθίας και υπέρ της δημιουργίας οργανικών θέσεων. Αυτό εξάλλου είναι και στα αιτήματα, που στο διεκδικητικό πλαίσιο προτείνουμε για φέτος, αλλά και στο συγκεκριμένο ζήτημα ως εισήγηση το έχει η Ομοσπονδία προς τις Γενικές Συνελεύσεις θα ήταν δηλαδή ανακόλουθο.
Θέλω να απαντήσω και σ' ένα ερώτημα, που έθεσε μια συναδέλφισσα, σχετικά με την αμοιβή, το ωράριο εργασίας σε σχέση με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναφέρομαι στις 15 χώρες. Όσον αφορά το νεοδιόριστο οι αμοιβές είναι περίπου στο 54% του μέσου όρου και όσον αφορά τη περαιτέρω εξέλιξη, δηλαδή αυτό που έχει τριάντα χρόνια υπηρεσίας είμαστε στο 46%.
Όσον αφορά το ωράριο, συνάδελφοι, γιατί την ερώτηση αυτή τη δέχτηκα και εγώ και ο Αντιπρόεδρος της ΟΛΜΕ ο Θέμις Κοτσυφάκης, όταν πήγαμε στη Βουλή από αρκετούς βουλευτές, ποιο είναι το ωράριο εργασίας, πρέπει να πω σ' αυτό που λέμε διδακτικό ωράριο σε σχέση με τις άλλες χώρες είμαστε πολύ χαμηλότερα. Δηλαδή οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 27 και πάνω ώρες εργασίας. Αυτά όλα πρέπει να τα λαμβάνουμε υπ' όψη μας όταν διατυπώνουμε τα διεκδικητικά πλαίσια. Και, βεβαίως, έγινε μια ολόκληρη συζήτηση στη Βουλή πάνω σ' αυτό. Όταν, λοιπόν, διεκδικούμε και τη μείωση του ωραρίου, αλλά και ταυτόχρονη αύξηση στις αμοιβές μας πρέπει όλα αυτά να τα λαμβάνουμε υπ' όψη μας γιατί δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο. Συγκρίσεις γίνονται παντού. Γιατί από την άλλη μεριά, όταν έχουμε το επιχείρημα ότι οι μισθοί είναι διπλάσιοι... Το ίδιο ακούμε και για τις άλλες κατηγορίες εργαζομένων. Και του εργάτη ο μισθός είναι διπλάσιος εκεί. Τα λέω μόνο για προβληματισμό.
Επίσης να πω σε σχέση με τον συνάδελφο του ΙΠΕΜ - ΔΟΕ, που παρουσίασε μια πολύ εμπεριστατωμένη εισήγηση, εκφράζοντας βεβαίως και τις προσωπικές του απόψεις , αλλά και της ομάδας εργασίας. Σε καμιά περίπτωση οι απόψεις αυτές δεν δεσμεύουν τον κλάδο, ούτε συμπίπτουν σε όλα τα σημεία με αυτές που η Ομοσπονδία κατά καιρούς έχει εκφράσει. Εξάλλου αυτό το νόημα είχε και η σημερινή ημερίδα. Ν' ακουστούν όλες οι απόψεις έτσι ώστε το καλοκαίρι, μέσα από αυτή τη συζήτηση και τη σύνθεση να καταλήξουμε σε προτάσεις.
Να δώσουμε για δυο λεπτά το λόγο στον Κώστα Μανιάτη, εκπρόσωπο της ΟΛΜΕ γιατί τέθηκε ένα θέμα και να κλείσουμε το πρώτο μέρος.

Κώστας Μανιάτης (Εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ)
Συνάδελφοι, η ερώτηση που είχε τεθεί αναφερόταν και στις δύο ομοσπονδίες, ΟΛΜΕ και ΔΟΕ, σε σχέση με το θεσμό των ωρομισθίων. Ήδη απήντησε, προηγούμενα ο πρόεδρος της ΔΟΕ.
Εμείς ως ΟΛΜΕ είμαστε αντίθετοι με το θεσμό των ωρομισθίων. Αυτό είναι σαφές και νομίζω ότι η ερώτηση δεν τέθηκε για να διευκρινιστεί. Η θέση της ΟΛΜΕ, είναι γνωστή, περισσότερο ρητορική ερώτηση ήταν μιας επαναβεβαίωσης κάτω από τις ιδιαίτερες συνθήκες, όπου κάποιοι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιήθηκαν με τέτοιο τρόπο, που δεν ήταν σωστός ακόμα και με τις ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις. Δεν προβλεπόταν ακόμα και νομοθετικά η πρόσληψη ωρομισθίων κι όμως είχαμε προσλήψεις γιατί δεν είχαμε πιστώσεις. Άρα, λοιπόν, επιβεβαιώνω κι εγώ ότι ΟΛΜΕ και ΔΟΕ έχουν σαφή θέση πάνω στο ζήτημα αυτό και μιλούν για κατάργηση του θεσμού των ωρομισθίων.
Δυο λόγια να πω για το ζήτημα που τέθηκε «κανείς μη εκπαιδευτικός στην τάξη». Τώρα τι σημαίνει εκπαιδευτικός και τι μη εκπαιδευτικός είναι μια μεγάλη συζήτηση, που έχει να κάνει με το τι δημιουργούν, ποιοι εξέρχονται από τα πανεπιστήμια, με τι ειδικότητες. Πρώτα δάσκαλος σήμαινε, από την Παιδαγωγική Ακαδημία. Εγώ είμαι Φυσικός στην ειδικότητα, φυσικός εκτός από άλλες ελάχιστες δυνατότητες που είχαμε, οι φυσικοί κατά κύριο λόγο απασχολούνταν στη Μέση εκπαίδευση, άρα η φυσικομαθηματική ή η φιλοσοφική σχολή, ήταν σχολή που έβγαζε εκπαιδευτικούς. Όμως το τι είναι εκπαιδευτικός είναι ευρύτερο ζήτημα. Άρα το πρόβλημά μας δεν είναι να έρθουμε και να πούμε τι είναι εκπαιδευτικός και τι δεν είναι και ποιος δεν είναι εκπαιδευτικός. Το πρόβλημα έχει να κάνει με το ρόλο του σχολείου. Το είπα και προηγούμενα. Ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου; Είναι η γνώση, είναι η δεξιότητα, οι αξιόπιστες, αν θέλετε, υψηλού βαθμού δεξιότητες, που πρέπει να υπάρχουν και αυτές ή πρέπει να δούμε ότι το κυρίαρχο στο σχολείο και στους καιρούς μας και ιδιαίτερα στην περιβόητη παγκοσμιοποίηση, που αναλύθηκε πως την προσεγγίζουν όλοι, ότι το σχολείο πρέπει να είναι ο φορέας εκείνος που θα είναι χώρος δημιουργίας και ανάδειξης ανθρώπων, δηλαδή χώρος πολιτισμού, χώρος αξιών, εργαστήρι αξιών. Αυτό είναι το σχολείο. Εκεί είναι το κρίσιμο ερώτημα. Γιατί πάει να μετατοπιστεί το σχολείο ότι είναι αυτός ο χώρος που το κυρίαρχο στοιχείο δεν θα είναι η ανάδειξη του πολίτη αλλά θα είναι οι γνώσεις. Αυτό είναι το ζητούμενο κι επομένως το σχολείο δεν πρέπει να είναι Σούπερ Μάρκετ, όπου κάθε προϊόν θα μπαίνει. Ξέρετε υπάρχουν χώροι και υπάρχουν διάφορες ειδικότητες, που βγαίνουν από τα πανεπιστήμια. Καθένας από αυτούς διεκδικεί και θέλει να μπαίνουν τα μαθήματά του στο σχολείο. Το σχολείο δεν μπορεί να είναι Σούπερ Μάρκετ και για να το αποκρούσεις αυτό θα μπεις στη γενικότερη λογική, τι θες να κάνει το σχολείο.
Θα πω ένα παράδειγμα, μιας και είμαι φυσικός. Οι καινούριες τεχνολογίες. Τι θέλουμε εμείς από τις καινούριες τεχνολογίες; Θέλουμε απλώς να είναι γνώστης ο καθηγητής ή ο μαθητής των καινούριων τεχνολογιών; Αυτό είναι εύκολο πράγμα. Μπορεί να το κάνει ακόμα κι ένα επιμορφωτικό σεμινάριο. Το θέμα είναι πως παιδαγωγικά θ' αξιοποιείς και πως θα παρέχεται στο μαθητή και πως θ αποτελεί εργαλείο παιδαγωγικής αξιοποίησης της γνώσης. Δεν είναι το πώς θα χειριστεί έναν υπολογιστή. Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα σήμερα για τον υπολογιστή. Είναι το πώς αυτές οι τεχνολογίες, παιδαγωγικά, θ' αξιοποιηθούν στο σχολείο, με τέτοιο τρόπο ώστε να μη διευκολύνουν απλά και μόνο το μαθητή να μην κάνει κάποιες πράξεις, αλλά να μην τον αποξενώσουν από ένα τρόπο σκέψης, από μία λογική, από τα σύγχρονα ρεύματα σκέψης και τους σύγχρονους προβληματισμούς. Γιατί τότε τι να το κάνω; Τεχνολογίες και ψηφιακή επανάσταση ακούω. Ποια ψηφιακή επανάσταση; Αυτά δεν έχουν καμία σχέση με το χώρο, που υπηρετούμε εμείς. Άρα το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι αν θα πάρεις έναν και θα λέγεται φυσικός και κάνει ειδικότητα ηλεκτρονικού υπολογιστές στο Δημοτικό Σχολείο ή στο Γυμνάσιο ή στο Λύκειο, αλλά είναι ο τρόπος που θα το κάνει, πώς θ' αξιοποιείται παιδαγωγικά και με ποιο τρόπο θα αναδεικνύεις τα μαθήματα.
Και κλείνοντας. Τι να το κάνω εγώ, ως φυσικός, όταν δείξω, με τη βοήθεια του υπολογιστή κάποιες καμπύλες σ' ένα μαθητή κι αν δεν του διδάξω ταυτόχρονα ότι αυτοί οι νόμοι που έχουν βγει δεν βγήκαν τυχαία, γιατί κάποιος ξύπνησε και τους παρουσίασε στην ανθρωπότητα. Αλλά να του διδάξω ότι ήταν νόμοι που βγήκαν μέσα από τη συνεχή προσπάθεια των ανθρώπων. Μέσα από διώξεις. Γιατί ξέρετε πάντοτε το καινούριο έχει τις ενστάσεις του και τις αντιστάσεις του. Είναι η παγκόσμια αγωνία, η παγκόσμια συνεισφορά του κόσμου, είναι η γνώση που δεν μπορεί ν' ανήκει σε κανέναν, αλλά είναι συνεισφορά όλων διαχρονικά.
Ευχαριστώ

Δημήτρης Μπράτης (Πρόεδρος ΔΟΕ)
Γι' αυτό κι εμείς λέμε ότι το ελάχιστο που πρέπει να έχει ένας εκπαιδευτικός είναι η παιδαγωγική κατάρτιση, για να μπορέσει να δώσει αυτή τη διάσταση. Εκεί μπαίνει το ζήτημα κατ' αρχήν. Όσοι ζητάτε εισηγήσεις από τους εισηγητές ετοιμάζονται και μέχρι το τέλος της ημερίδας θα μοιραστούν. Άρα μην ανησυχείτε. Μέχρι το τέλος, όσες εισηγήσεις υπάρχουν, θα τις πάρετε φωτοτυπημένες.