Πρακτικά 20ου Πανελλαδικού Εκπαιδευτικού Συνεδρίου ΔΟΕ - ΠΟΕΔ, με θέμα: «Ολοήμερο Σχολείο -Δέκα χρόνια μετά. Εμπειρίες-Προοπτικές.»
26 και 27 Απριλίου 2006, Ηράκλειο Κρήτης, συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου «Aldemar - Cnossos Royal Village»
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
20ο Πανελλαδικό Εκπαιδευτικό Συνέδριο ΔΟΕ - ΠΟΕΔ, με θέμα: «Ολοήμερο Σχολείο -Δέκα χρόνια μετά. Εμπειρίες-Προοπτικές.»
26 και 27 Απριλίου 2006, Ηράκλειο Κρήτης, συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου «Aldemar - Cnossos Royal Village»
ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Αγαπητές συναδέλφισσες και αγαπητοί συνάδελφοι, την πανηγυρική συνεδρίαση του 20ου Πανελλήνιου Συνεδρίου μας, τιμούν με την παρουσία τους η συναδέλφισσα, βουλευτής Ηρακλείου, Βαγγελιώ Σχοιναράκη σαν εκπρόσωπος του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Παπανδρέου.
Ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ηρακλείου κ. Ματζαπετάκης Στέλιος, ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ηρακλείου, κ. Τεκέρογλου Βασίλης, ο Νομάρχης Ηρακλείου, κ. Δημήτρης Σαρής, ο Δήμαρχος Χερσονήσου, της περιοχής που φιλοξενεί το Συνέδριό μας, ο κ. Δανέλης Σπύρος.
Επίσης, ο εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κ. Ιντιχάκης Μανόλης και ο εκπρόσωπος του Συνασπισμού της Αριστεράς, κ. Καλόγηρος Νίκος. Ως εκπρόσωπος του πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Ρεθύμνου κ. Πυργιωτάκης Γιάννης, ο Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, κ. Σπύρος Παπασπύρος, ο Γενικός Γραμματέας της ΟΛΜΕ, κ. Γρηγόρης Καλομοίρης, ο εκπρόσωπος του Μεταρρυθμιστικού Ομίλου Κύπρου, κ. Κώστας Λυμπούρης.
Επίσης, ο περιφερειακός διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης, συνάδελφος κ. Σπανουδάκης Αρκάδιος, καθώς και οι προϊστάμενοι και οι σχολικοί σύμβουλοι Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ηρακλείου.
Καλώ στο βήμα τον Πρόεδρο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ηρακλείου «ΔΟΜΙΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ», Απόστολο Κλινάκη, να χαιρετίσει την πανηγυρική μας συνεδρίαση.
Α. ΚΛΙΝΑΚΗΣ: Τ' Απρίλη τσι μοσχοβολιές όλες τσι κανακίζω και όλες στα χέρια τσι κρατώ και σας καλωσορίζω.
Κύριοι βουλευτές Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ, κ. Νομάρχη Ηρακλείου, κ. Δήμαρχε του Δήμου Χερσονήσου, κ. Νομαρχιακοί Σύμβουλοι της Νομαρχίας Ηρακλείου, κ. Εκπρόσωποι των κομμάτων, κ. Πρόεδρε της ΑΔΕΔΥ, κύριε Γενικέ Γραμματέα της ΟΛΜΕ, κ. Πρόεδρε του ΙΠΕΜ-ΔΟΕ, κ. Πρόεδρε του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Περιφερειακέ Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης, κ. Προϊστάμενοι των γραφείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, κ. σχολικοί σύμβουλοι, κ. εκπρόσωπε της ΕΜΟΚ, κ. συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών, συναδέλφισσες και συνάδελφοι από την Κρήτη, κυρίες και κύριοι, σας καλωσορίζουμε στην αποψινή μας εκδήλωση και σας ευχαριστούμε που μας τιμάτε με την παρουσία σας.
Φίλοι Πρόεδροι της ΠΟΕΔ και της ΔΟΕ, αγαπητοί συνάδελφοι μέλη των Δ.Σ. των δύο Ομοσπονδιών, εκλεκτοί εισηγητές, συνάδελφοί μας από την υπόλοιπη Ελλάδα, αδέρφια μας από την μαρτυρική Κύπρο, το Ηράκλειο και η Κρήτη σας καλωσορίζουν.
Οι Σύλλογοι Εκπαιδευτικών Νομού Ηρακλείου πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σας καλωσορίζουν στο Ηράκλειο και στην Κρήτη. Σας καλωσορίζουν στο νοτιότερο τμήμα της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης και εύχονται η διαμονή σας, εδώ, στο νησί μας, να είναι ευχάριστη και δημιουργική.
Σας καλωσορίζουμε στο νομό Ηρακλείου, το Διοικητικό Αγροτικό και Εμπορικό Κέντρο της Κρήτης με την πλούσια ιστορική και πολιτιστική παράδοση. Σας καλωσορίζουμε στο νομό, όπου αναπτύχθηκαν τα σημαντικότερα κέντρα του Μινωικού πολιτισμού, η Κνωσός και η Φαιστός.
Σας καλωσορίζουμε στην Κρήτη, στην πατρίδα του Ελευθέριου Βενιζέλου, την πατρίδα του Καζαντζάκη του Βιτσέντζου Κορνάρου, του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου και πολλών άλλων μεγάλων.
Σας καλωσορίζουμε στο νησί με τους πολύχρονους αιματηρούς αγώνες και τις δεκάδες επαναστάσεις στο πέρασμα των χρόνων για ελευθερία και ανεξαρτησία. Έχουμε πολλά κοινά σημεία και πρέπει να το επισημάνουμε με τη μαρτυρική Μεγαλόνησο.
Η μοίρα μας συμβαδίζει στο πέρασμα των αιώνων με τη δική σας, αδέρφια μας Κύπριοι. Ως Κρητικοί νιώθουμε απόλυτα τον πόνο σας και την πίκρα σας και δηλώνουμε ότι, όπως το πράξαμε στο παρελθόν, έτσι θα συνεχίσουμε και στο μέλλον, να είμαστε στο πλευρό σας και να στηρίζουμε με κάθε τρόπο τους αγώνες σας για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Κύπρου.
Για μας τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Ηρακλείου αποτελεί ξεχωριστή τιμή, αλλά και δείγμα αναγνώρισης της συνεχούς προσφοράς των Συλλόγων μας στους αγώνες του κλάδου, το γεγονός ότι φιλοξενούμε το 20ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο της ΔΟΕ - ΠΟΕΔ.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τα Δ.Σ. της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος και της Παγκύπριας Οργάνωσης Ελλήνων Δασκάλων που έκαναν δεκτό το αίτημα των Συλλόγων μας και διάλεξαν το όμορφο Ηράκλειο και την Κρήτη για την πραγματοποίηση αυτού του Συνεδρίου.
Μέσα από αυτό το Συνέδριο δίνεται η ευκαιρία να βρεθούμε και πάλι μαζί με τους συναδέλφους μας από όλη την Ελλάδα, αλλά και με τα αδέρφια μας, τους δασκάλους και νηπιαγωγούς από την Κύπρο. Μας δίνεται η δυνατότητα να βρεθούμε και πάλι μαζί, εκπαιδευτικοί με κοινές ανησυχίες, με κοινές προσδοκίες, αλλά και προβληματισμούς για το μέλλον της εκπαίδευσης και το ρόλο που καλούμαστε να επιτελέσουμε.
Η μεγάλη συμμετοχή στο Συνέδριό μας και η παρουσία εκλεκτών επιστημόνων που κλήθηκαν για να καλύψουν με τις εισηγήσεις τους και τη συζήτηση τις εργασίες του, καταμαρτυρεί το τεράστιο ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση, και σε επιστημονικό επίπεδο, των συσσωρευμένων προβλημάτων του παραμελημένου, και ως ένα σημαντικό βαθμό παρεξηγημένου για την αξία και τη σημασία του, ολοήμερου σχολείου.
Θα καταγραφούν οι εμπειρίες, οι προβληματισμοί, αλλά και οι προοπτικές για τη συνέχιση της λειτουργίας του δασκαλοκίνητου θεσμού, που δυστυχώς, ενώ ο κόσμος και η κοινωνία το έχουν ανάγκη και το έχουν αποδεχτεί, δεν έχει την ανάλογη ανταπόκριση και την απαραίτητη στήριξη από το Υπουργείο Παιδείας και την πολιτεία, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα στη λειτουργία του.
Προβλήματα σημαντικά, όπως π.χ. η καθυστέρηση από τη μια και η μείωση από την άλλη των προσλήψεων των εκπαιδευτικών για την κάλυψη των θέσεων στα ολοήμερα τμήματα, γεγονός που έχει ως επακόλουθο τη μείωση του μαθητικού δυναμικού στα τμήματα του ολοήμερου σχολείου και την αποδυνάμωση του θεσμού γενικότερα, αφού οι γονείς αναγκάζονται να ψάχνουν να βρουν άλλες λύσεις για τα παιδιά τους.
Επίσης, η ελλιπής χρηματοδότηση των σχολείων αυτών. Αρκεί να πω ότι το 2005 δεν έχουν πάρει ούτε μια δραχμή τα ολοήμερα σχολεία με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα, τους απλήρωτους για πέντε και περισσότερους μήνες ωρομίσθιους συναδέλφους μας και πάρα πολλά άλλα.
Είναι αναγκαίο όλα τα παραπάνω, αλλά και πολλά άλλα σημαντικά θέματα, όπως ο εκπαιδευτικός, ο μορφωτικός, ο κοινωνικός και παιδαγωγικός χαρακτήρας του ολοήμερου σχολείου, η υλικοτεχνική υποδομή και ο κτιριακός σχεδιασμός των σχολείων αυτών, το ωράριο των σχολείων αυτών σε σχέση και με των υπολοίπων εκπαιδευτικών, η ουσιαστική επιμόρφωση του διδακτικού προσωπικού, τόσο στα νέα αντικείμενα όσο και στις νέες μεθόδους εργασίας, η απαραίτητη προσαρμογή στα αναλυτικά προγράμματα και βιβλία, προκειμένου να ανταποκρίνονται στο νέο τύπο σχολείου, η θεσμοθέτηση οργανικών θέσεων, η συνεχής αξιολόγηση του θεσμού και η γενίκευσή του, να αποτελέσουν κυρίαρχα θέματα για συζήτηση στο Συνέδριό μας και να καταλήξουμε σε ουσιαστικά συμπεράσματα.
Πριν κλείσω, θα ήταν παράλειψή μου, αν δεν ευχαριστούσα όλους τους φορείς του Ηρακλείου, που στήριξαν οικονομικά και όχι μόνο, το Συνέδριό μας και συγκεκριμένα, τη Νομαρχία Ηρακλείου, το Γενικό Γραμματέα της περιφέρειας Κρήτης, το Δήμο Ηρακλείου, όπως και τους Δήμους Αλικαρνασσού, Καστελίου, Χερσονήσου, Μοιρών, τις αγροτικές Ενώσεις Ηρακλείου και Πεζών, το Συνεταιρισμό Αρχανών, την Αγροτική Τράπεζα, αλλά και το τουριστικό γραφείο, CRETA HOLIDAYS Κώστας Μπαντουβάς Α.Ε., για τη δωρεάν προσφορά του σε λεωφορεία για κάποιες μετακινήσεις συναδέλφων συνέδρων.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω επίσης, όλους αυτούς τους συναδέλφους μου, που από την πρώτη στιγμή προσφέρθηκαν να βοηθήσουν για την προετοιμασία αυτού του Συνεδρίου και ιδιαίτερα τους μαθητές του 4ου Δημοτικού Σχολείου Αλικαρνασσού για τη συμμετοχή τους στην υποδοχή των Κυπρίων συνέδρων, αλλά και το Σύλλογο Αρτεμησία για τη δωρεάν προσφορά των κρητικών στολών. Επίσης, το Σύλλογο Ανθοπωλών Ηρακλείου για την προσφορά του σε λουλούδια.
Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τα μέλη της τοπικής Συντονιστικής Επιτροπής των τριών Συλλόγων για τη βοήθειά τους, αλλά και τις ομάδες εργασίας του Συλλόγου Δομίνικος Θεοτοκόπουλος και συγκεκριμένα, τη χορωδία που μόλις ακούσατε και απολαύσατε, την ομάδα των μουσικών παραδοσιακής και λαϊκής μουσικής, όπως και την ομάδα χορού, που θα δείτε και θα απολαύσετε στη μουσική βραδιά που θα ακολουθήσει μετά τη λήξη της πανηγυρικής συνεδρίασης.
Αγαπητοί σύνεδροι, εύχομαι και πάλι η διαμονή σας εδώ να είναι ευχάριστη και δημιουργική. Εμείς από τη μεριά μας υποσχόμαστε ότι θα κάνουμε ότι είναι δυνατό για αυτό. Σας ενημερώνουμε ότι, παράλληλα με το κυρίως πρόγραμμα των εργασιών του Συνεδρίου, φροντίσαμε να υπάρχει ένα πλούσιο και ενδιαφέρον πρόγραμμα επισκέψεων, ξεναγήσεων και ψυχαγωγίας στην πανέμορφη και φιλόξενη Κρήτη μας.
Σας καλωσορίζουμε για άλλη μια φορά και ευχόμαστε από την μεριά μας καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου. Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε και εμείς τους συναδέλφους από την Κρήτη. Το λόγο έχει ο Πρόεδρος της ΔΟΕ, κ. Δημήτρης Μπράτης.
Δ. ΜΠΡΑΤΗΣ: Ο Πρόεδρος του Ηρακλείου είναι ασυναγώνιστος στις μαντινάδες. Ρώτησα κι εγώ, λοιπόν, να μάθω: Τι είναι μαντινάδες; Και μου παν: «.αγάπη, πάθη και χαρές να λες με δυο αράδες.». Πώς, βέβαια, να το κάνεις αυτό; Πολύ δύσκολο. Θα προσπαθήσω, πάντως, στο τέλος της ομιλίας μου να σας πως κι εγώ μια μαντινάδα.
Κύριοι βουλευτές, αγαπητή συναδέλφισσα Βαγγελιώ, Κύριε Νομάρχη Ηρακλείου, κύριε Δήμαρχε Χερσονήσου, κύριοι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων της χώρας, όχι όλων, κ. Πρόεδρε του ΙΠΕΜ της ΔΟΕ, κ. Πρόεδρε της ΑΔΕΔΥ, κ. Γενικέ Γραμματέα της ΟΛΜΕ, κ. εκπρόσωπε του Μεταρρυθμιστικού Ομίλου Κύπρου, κ. Πρόεδρε του Παιδαγωγικού τμήματος Ρεθύμνου και εκπρόσωπε του πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. εισηγητές, κ. περιφερειακέ διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης, κ. σχολικοί σύμβουλοι, κ. προϊστάμενοι, κ. Πρόεδρε της ΠΟΕΔ, κ. πρώην Πρόεδρε της ΠΟΕΔ, αγαπητέ Σοφοκλή, χαιρόμαστε που είσαι εδώ πάλι, κ. Πρόεδροι των Συλλόγων Ηρακλείου, αγαπητοί συνάδελφοι, φίλες και φίλοι.
Το 20ο Συνέδριο αποτελεί, πλέον, γεγονός. Ένα Συνέδριο, που κάθε χρόνο συνδιοργανώνουν, μια φορά στην Ελλάδα και μια στην Κύπρο, η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας και η Παγκύπρια Οργάνωση Ελλήνων Δασκάλων, η ΔΟΕ και η ΠΟΕΔ. Ένα Συνέδριο, που αποτελεί τη συνέχεια ενός σημαντικού θεσμού που γεννήθηκε και ζει από την αγωνία, τον αγώνα και τα οράματα των δασκάλων της Ελλάδας και της Κύπρου για ποιοτική αναβάθμιση της δημόσιας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και της παιδείας μας γενικότερα.
Ζούμε, φίλες και φίλοι, σε μια εποχή συναρπαστικών, θα έλεγα, αλλαγών. Η τεχνολογική επανάσταση, η επιστημονική πρόοδος, οι νέες ταχύτητες στη διάχυση της πληροφορίας, τα αλλάζουν όλα. Οδηγούν σ' έναν κόσμο χωρίς σύνορα. Ο άνθρωπος βομβαρδίζεται καθημερινά από εκατομμύρια μηνύματα και πληροφορίες. Τα περισσότερα από αυτά δεν αντέχουν στο χρόνο, χάνονται, είναι εφήμερα, αλλά και τα πιο ουσιαστικά μεταβάλλονται πολύ γρήγορα.
Οι αλλαγές αυτές, οι τόσο γρήγορες, αναπόφευκτα επιδρούν στις κοινωνικές δομές και στους θεσμούς, όπως είναι η οικογένεια και το σχολείο. Το ερώτημα, που καλούμαστε να απαντήσουμε και προβάλλει επιτακτικά στις μέρες μας, είναι το εξής. Ποιες είναι οι γνώσεις, οι ικανότητες, οι δεξιότητες που απαιτεί η σημερινή κοινωνία και η ζωή; Τί πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας για να μπορέσουν με αξιώσεις να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα στον αιώνα που διανύουμε; Με ποιο σχολείο; Με ποιο πρόγραμμα; Με ποιον εκπαιδευτικό και με ποια μέσα παρεμβαίνουμε για να διαμορφώσουμε τον αυριανό Έλληνα πολίτη, τον πολίτη της Ευρώπης, τον πολίτη του κόσμου;
Εμείς, αγαπητοί φίλοι, πιστεύουμε ότι, το δημόσιο σχολείο μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών, στις προκλήσεις των καιρών. Μιλούμε βεβαίως, για ένα δημόσιο σχολείο που για να μπορέσει να ανταποκριθεί σ' αυτό το ρόλο, οφείλει να αναπροσδιορίσει και να εμπλουτίσει το σύνολο των δράσεων και των πρωτοβουλιών του.
Στόχος και όραμά μας είναι ένα σχολείο σύγχρονο, ανοικτό στην κοινωνία και τη ζωή, δημοκρατικό στην οργάνωση και τη δομή του, ένα σχολείο δημιουργικό, ανθρώπινο, ικανό να αναπτύξει την κριτική σκέψη του μαθητή και να του εμφυσήσει την αγάπη για το περιβάλλον, τον πολιτισμό και τη ζωή. Ένα σχολείο της παιδείας και του πολιτισμού, όπως λέγαμε, γιατί όπως έλεγε και η αείμνηστη Μελίνα μας, «.αν πετύχουμε την ευαισθητοποίηση του παιδιού στον πολιτισμό, θα δημιουργηθεί μια άλλη νοοτροπία, μια άλλη κοινωνία, μια άλλη πολιτική.»
Αγαπητοί συνάδελφοι σύνεδροι, αγαπητοί φίλοι. Το 20ο Συνέδριό μας έχει ως στόχο να απαντήσει σ' αυτά ακριβώς τα ερωτήματα. Ήδη το πρωί με τις εισηγήσεις που ακούστηκαν και απαντήσεις δόθηκαν και προβληματισμοί κατατέθηκαν.
Έντεκα χρόνια μετά το πρώτο, γι' αυτό το θέμα, Συνέδριό μας, που ήταν το ένατο στη σειρά και έγινε στην Πάφο της Κύπρου, τις ίδιες ακριβώς ημερομηνίες, ταίριαξε, 26 και 27 του Απρίλη του 1995, 11 χρόνια μετά από τότε και 9 χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση του ολοήμερου σχολείου από την πολιτεία, είναι νομίζω καιρός να κάνουμε μια στάση. Να δούμε τι σχεδιάσαμε, τι οραματιστήκαμε, πώς οραματίστηκε δηλαδή, ο κλάδος το θεσμό και τι έγινε όλα αυτά τα χρόνια. Να κρατήσουμε τα θετικά, να περιορίσουμε, γιατί δεν μπορούμε να εξαλείψουμε όλα, τα αρνητικά, να προσθέσουμε ότι καινούριο υπάρχει.
Θα σας διαβάσω τι λέγαμε ως κλάδος για το ολοήμερο σχολείο σε μια έκτακτη Γενική Συνέλευση που είχε γίνει στις 21 και 22 του Μάρτη στην Αθήνα το 1985, όπου συζητήθηκε το σχέδιο νόμου για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το γνωστό νόμο 1566/85.
Ο νόμος αυτός διατηρείται μέχρι σήμερα, με τόσες εναλλαγές κυβερνήσεων, γιατί συζητήθηκε, γιατί στηρίχθηκε από τους εκπαιδευτικούς. «.Εκτίμηση, λέγαμε τότε, της Γενικής Συνέλευσης της ΔΟΕ, είναι ότι το σχέδιο νόμου κάτω από τις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες αποτελεί τη μόνη ρεαλιστική πρόταση που στοχεύει και μπορεί να ανοίξει προοπτική για τη δημιουργία ενός σχολείου δημοκρατικού, ανοιχτού στην κοινωνία και τη ζωή...»
Να αμβλύνει το καθεστώς των ανισοτήτων και των διακρίσεων στην εκπαίδευση και να οδηγήσει στην ωρίμανση των συνθηκών για τη μετάβαση σε ένα ολοήμερο λαϊκό βασικό σχολείο, στο οποίο θα εξασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες μόρφωσης σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους.
Με την πρόβλεψη μάλιστα της εσωσχολικής βοήθειας, την άθληση, τις αθλητικές καλλιτεχνικές και άλλες εκδηλώσεις, το σχολείο θα μετατραπεί σε ζωντανή αγορά του Δήμου, σε ζωντανό πολιτιστικό κύτταρο της γειτονιάς και του χωριού...
Νομίζω ότι το όραμα αυτό του τότε, δεν απέχει από το σήμερα γιατί δεν κατακτήσαμε ποτέ φυσικά αυτόν το στόχο. Την πορεία του θεσμού συνάδελφοι, τη γνωρίζετε όλοι. Από τα τμήματα δημιουργικής απασχόλησης που ίδρυσαν οι γονείς πριν τις αρχές της 10ετίας του '90, η πολιτεία εγκαινίασε τα Σχολεία Δοκιμαστικής Εφαρμογής Νέων Προγραμμάτων, τα οποία στην πορεία καταργήθηκαν. Το 1997 θεσμοθετήθηκε το ολοήμερο σχολείο με τις γνωστές δομές, τα γνωστά προβλήματα, τον αποσπασματικό τρόπο εφαρμογής του, τη λειψή χρηματοδότηση, την αριθμητική επέκτασή του, χωρίς, τελικά, ουσιαστική διαδικασία μετάβασης από το παραδοσιακό σχολείο στο σχολείο με νέα δομή οργάνωση και λειτουργία.
Ουσιαστικά συνάδελφοι, φίλες και φίλοι, μιλούμε για τμήματα ολοήμερης λειτουργίας, το είπε πολύ καλά ο κ. Πυργιωτάκης το πρωί, δε μιλούμε για σχολείο, μιλούμε για τμήματα ολοήμερης λειτουργίας.
Όλα αυτά γίνανε με ελάχιστες αλλαγές στο σχολικό χώρο. Οι υποδομές είναι ανύπαρκτες και βέβαια, πρέπει να τονίσω εδώ ότι η σημερινή κυβέρνηση ονόμαζε τα ολοήμερα σχολεία ως πάρκινγκ, πριν από 2,5 περίπου χρόνια, και υποσχέθηκε τη βελτίωσή τους.
Ο Υφυπουργός Παιδείας, ο κ. Καλός, μας είχε πει ότι το κάθε σχολείο για να αποκτήσει τις στοιχειώδεις υποδομές, για να γίνει ολοήμερο, χρειάζεται 45.000 ευρώ. Πρέπει να σας πω, και με λύπη μου το λέω, ότι μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ για υποδομές, ούτε καν τα χρήματα για τα λειτουργικά έξοδα της περσινής χρονιάς. Έτσι όμως δε γίνεται παιδεία.
Η κατάσταση δε στα ολοήμερα Νηπιαγωγεία είναι ακόμη πιο τραγική. Τα ολοήμερα Νηπιαγωγεία στήθηκαν από την αρχή σε καλύτερη βάση, οι κτιριακές τους υποδομές όμως είναι άθλιες στη χώρα μας, κάτι που παραδέχτηκε και ο σημερινός Πρόεδρος του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων σε μια πρόσφατη συνέντευξή του.
Δε γίνεται, φίλες και φίλοι, παιδεία χωρίς χρηματοδότηση. Δεν στηρίχθηκε το ολοήμερο σχολείο και ούτε στηρίζεται από την πολιτεία οικονομικά. Εξαίρεση σ' αυτή την κατάσταση αποτελούν τα 28 πιλοτικά ολοήμερα σχολεία.
Το πρόγραμμα στα σχολεία αυτά είναι ενιαίο και όχι χωρισμένο σε μαθήματα πρωινού και απογευματινού κύκλου. Τα σχολεία αυτά είχαν τη στήριξη Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής. Είχαν επαρκή χρηματοδότηση από το ΕΠΕΑΕΚ, άλλαξαν οι υποδομές τους, υπήρχε πρόγραμμα ενιαίο και θα έλεγα ότι το σχολείο αυτό είναι πιο κοντά στα οράματα και στις προσδοκίες του κλάδου.
Είναι το σχολείο όμως που δε γενικεύτηκε, επειδή, όπως μας έλεγαν οι εκάστοτε Υπουργοί Παιδείας, κόστιζε πολλά χρήματα. Πολλές φορές συγκρίνουμε τη χώρα μας με άλλες χώρες σε σχέση με το τι πετυχαίνουν στην παιδεία. Πολύ ακούγεται τελευταία το παράδειγμα της Φιλανδίας. Η Φιλανδία όμως, παρέχει το 6,6% του ΑΕΠ για την παιδεία, η Ελλάδα το 3,52% του ΑΕΠ. Ποιότητα στην εκπαίδευση, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση δεν μπορεί να υπάρξει.
Αγαπητοί φίλοι, το ολοήμερο σχολείο για μας ήταν και εξακολουθεί να παραμένει μια πρόκληση. Είναι το σχολείο με προοπτική στη γνώση, στη δράση και στη δημιουργία. Είναι το δυναμικό σχολείο που θέλει να αποκολληθεί από τη στατικότητα του παρελθόντος και να δώσει την ευκαιρία στους μαθητές να ξεδιπλώσουν το πολύπλευρο ταλέντο τους στην κατάκτηση των γνώσεων, των αξιών και των δεξιοτήτων με προσωπική συμμετοχή. Δεν είναι ένα σχολείο φύλαξης των μαθητών, ούτε ένα παρατεταμένο φροντιστήριο για ενίσχυση του γνωστικού τομέα.
Πρόκειται για μια βιωματική παρουσία της σχολικής Κοινότητας, όπου το παιδί αισθάνεται ελεύθερο να μάθει, να δημιουργήσει, να οικοδομήσει και να αξιολογήσει ταυτόχρονα το δικό του έργο. Είναι ένα σχολείο ανοικτό, δημοκρατικό, αντιαυταρχικό, ένα σχολείο δράσης.
Σ' αυτό το σχολείο, ο εκπαιδευτικός, ο επιμορφωμένος εκπαιδευτικός, δεν είναι πια μεταδότης της γνώσης, παντογνώστης, πάνσοφος και κινητή εγκυκλοπαίδεια. Ο εκπαιδευτικός δε διδάσκει με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά κινητοποιεί και δραστηριοποιεί τους μαθητές ώστε να κατακτήσουν τη γνώση με προσωπική συμμετοχή μέσα από την ομάδα.
Στόχος αυτού του ολοήμερου σχολείου είναι να δημιουργήσει ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες με κριτική, δημιουργική και διαλεκτική σκέψη. Απώτερος στόχος να ισχυροποιήσει ο μαθητής τις γνώσεις, τις αξίες και τις δεξιότητες που θα τον αυτό-ολοκληρώσουν και θα τον εξανθρωπίζουν, ώστε να ζήσει σε πνεύμα κοινωνικής ειρήνης, πάντα διεκδικητικός και με απόλυτο σεβασμό στις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της ειρήνης, με ανεκτικότητα στην προσωπικότητα των άλλων.
Ένα σχολείο, στο οποίο θα κυριαρχεί, όπως λέει και ο Σήφης Μπουζάκης, η μορφωτική παιδαγωγική του διάσταση. Γιατί για μας, αγαπητοί φίλοι, τα σχολεία είναι θεσμοί που έχουν οικοδομηθεί πάνω στις ιδέες της ποιοτικής δημοκρατίας, της κοινωνικής ευημερίας, της ανθρώπινης αλληλεγγύης και του αγώνα για την ανακάλυψη της αλήθειας και του νοήματος της ζωής. Ένα σχολείο από τη ζωή, με τη ζωή, για τη ζωή. Αυτό οραματιζόμαστε, αυτό οραματιστήκαμε, γι΄ αυτό αγωνιζόμαστε.
Φίλες και φίλοι, όταν βρισκόμαστε στην Κρήτη, όταν και εγώ βρίσκομαι στην Κρήτη, το νησί που, όπως προανέφερε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ηρακλείου, ξεχωρίζει με τη χιλιοτραγουδισμένη ιστορία του από την εποχή του Μίνωα, του Βιντσέτζου Κορνάρου, του Καζαντζάκη και του Θεοτοκόπουλου, το νησί που δε γνώρισε ποτέ δουλεία, που πάντα εξεγέρθηκε ενάντια, σε κάθε μορφή της, το νησί που γέννησε τη μεγαλύτερη μορφή της νεότερης ιστορίας μας, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τότε, όπως όλους σας έτσι και εμένα αυτή τη στιγμή, με πλημμυρίζει το συναίσθημα και δε μ' αφήνει να κλείσω το χαιρετισμό μου με ένα τυπικό καλωσόρισμα.
Παροτρύνομαι και εγώ να σας καλωσορίσω με δύο λόγια κρητικά και θα με συγχωρήσετε για την προφορά καθότι Ηπειρώτης και όχι Κρητικός.
Εδώ, στη γη της λεβεντογέννας κρητικής παράδοσης, που τόσο απαράμιλλα ζωντανεύει με τον εσωτερικό ρυθμό της κρητικής μαντινάδας θα μου επιτρέψετε να σας καλοσωρίσω με μια κρητική μαντινάδα:
Την Κύπρο, την Ελλάδα μας
στην Κρήτη θα συζέψω
δασκαλοχαιρετίσματα από καρδιάς θα πέψω.
Χιλιοκαλοσωρίζω σας
κι ακριβοχαιρετώ σας
το Ηράκλειο να νιώθετε
σαν σπίτι εδικό σας.
Καράβι στη Μεσόγειο
παντοτινό 'ναι η Κρήτη
και έχει κατάρτι μεσακό
το γερο-Ψηλορείτη.
Με καπετάνιους διαλεχτούς
και ναύτες τω γραμμάτω
στσι μπόρες και στσι ταραχές
άξιους τω αρμάτω.
Η πένα της δασκάλεψε
τον κόσμο στους αιώνες,
το αίμα τζη επότισε
τση λευτεριάς αγώνες.
Καζαντζάκης, Θεοτοκόπουλος,
Κορνάρος, Βενιζέλος,
Κρήτη τα παλικάρια σου
χωρίς αρχή και τέλος.
Ακούς τση λίρας κοντυλιές,
νιώθεις ρακής τη ζάλη,
ορκίζεσαι στη λευτεριά,
χορεύεις πεντοζάλη.
Από την Κρήτη αφήνω σας
παραγγελιά μεγάλη,
«πάντα μπροστά» και «όλοι μαζί»
περήφανοι δασκάλοι.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ¶ξιος, για να σε κάνουν Κρητικό. Επίτιμος Κρητικός θα γίνεις. Ο Δημήτρης ο Μικελίδης, έχει το λόγο, ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Ελλήνων Δασκάλων.
Δ. ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ: Εμείς, ξέρετε, δεν έχουμε μαντινάδες, αλλά «τσατιστά». Θέλω όμως, να καθησυχάσω τους συναδέλφους μου από την Κύπρο, δε θα προχωρήσω με «τσατιστά». Κύριε βουλευτές, κύριε Νομάρχα, αξιότιμα μέλη της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας της Κύπρου, κύριοι εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και των Εκπαιδευτικών Φορέων της Κρήτης, κύριοι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αγαπητέ τέως Διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης της Κύπρου, κύριε Πρόεδρε της ΟΕΔΕ, φίλε τέως Πρόεδρε της ΠΟΕΔ, αγαπητέ Σοφοκλή Χαραλαμπίδη και τέως μέλη της Γραμματείας της ΠΟΕΔ, αγαπητοί εκπρόσωποι του Ταμιευτηρίου των Δασκάλων της Κύπρου, φίλοι εκπρόσωποι των οργανωμένων γονιών της Κύπρου, αγαπητοί εισηγητές από την Ελλάδα και την Κύπρο, συνάδελφοι της ΔΟΕ, της ΟΛΜΕ της ΠΟΕΔ, της ΟΕΔΕ και του ΕΜΟΚ, εκλεκτοί προσκεκλημένοι, όποιον ξέχασα θα παρακαλέσω να με συγχωρέσει, δεν ήταν σκόπιμο.
Αγαπητοί σύνεδροι, κυρίες και κύριοι. Οφείλω να ομολογήσω ότι αισθάνομαι δέος τη στιγμή που απευθύνω αυτό το χαιρετισμό στο 20ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο που από κοινού οι αδερφές εκπαιδευτικές οργανώσεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Κύπρου και Ελλάδας διοργανώνουν.
Και τούτο γιατί αναλογίζομαι το τεράστιο βάρος και την μεγάλη τιμή που επωμίζεται ένας Πρόεδρος μιας ιστορικής οργάνωσης, όπως είναι η ΠΟΕΔ, να συμβάλλει μαζί με τους συνεργάτες του στη συνέχιση ενός θεσμού που ξεκίνησε με μια ρομαντική, αλλά και ιδεολογική εθνική διάθεση ανάμεσα στις οργανώσεις της ΔΟΕ και της ΠΟΕΔ, πριν από δύο δεκαετίες.
Φυσικά, οι προσπάθειες για ένα τέτοιο θεσμό ξεκίνησαν πολύ πιο πριν. Ήδη από το 1962, πράγμα που δείχνει την ανάγκη που ένιωθαν οι εκπαιδευτικοί Ελλάδας και Κύπρου για μια πιο στενή συνεργασία.
Αλήθεια, τέτοιες ώρες είναι για να διερωτάται κανείς αν ο χαιρετισμός που απευθύνει, χρειάζεται να καταπιαστεί με εκπαιδευτικά θέματα, ή να αρκεστεί σε αυτά που συνειρμικά έρχονται στο νου και την καρδιά ως αποτέλεσμα του χώρου που τον φιλοξενεί.
Πολύ περισσότερο δε, όταν προσωπικά βρίσκομαι και πάλι στην Κρήτη, 25 ολόκληρα χρόνια μετά την εκπαίδευσή μου λίγα χιλιόμετρα πιο δυτικά, στη σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού στο Ηράκλειο. Βρήκα πολύ αλλαγμένη την Κρήτη, ωστόσο κάποια πράγματα δεν αλλάζουν, όσα χρόνια και αν περάσουν.
Η ανθρωπιά των κατοίκων της, η λεβεντιά τους, η φιλοξενία τους, που και τότε είχα βιώσει, 18χρονος έφηβος νέος, μα που και τώρα βρήκα, τόσο εγώ, όσο και όλη η αποστολή των 175 εκπαιδευτικών και συνοδών που ήρθαν από την Κύπρο, είναι στοιχεία που μένουν αναλλοίωτα στο χρόνο, γιατί αποτελούν μέρος του DNA των αδερφών μας Κρητικών.
Μια επίσκεψη στην Κρήτη αποτελεί για κάθε Έλληνα γερό εθνικό προσκύνημα, αφού έχει την ευκαιρία να ζήσει, έστω και για λίγο, στα αγιασμένα χώματα, τα ποτισμένα με το αίμα των μαρτύρων της ελευθερίας και της ένωσης με την υπόλοιπη Ελλάδα Κρητικών.
Όταν το βλέμμα στραφεί κατά τον Ψηλορείτη και τα Λευκά Ορη, όταν αφεθεί να ανηφορίσει κατά τα Σφακιά, όταν αγκαλιάσει τους κάμπους που γέμισαν ιερομάρτυρες και όταν ευλαβικά κοιτάξει κατά το Αρκάδι, δεν μπορεί παρά να δακρύσει, να νιώσει ρίγος και συγκίνηση, γιατί συνειρμικά ο νους στρέφεται σε άλλα παράλληλα μέρη της δικής μας ιδιαίτερης πατρίδας.
Στρέφεται στο Τρόοδο, στον κάμπο της Μεσαριάς και στα χωριά της Πιτσιλιάς, διαπερνά το ηρωικό μοναστήρι του Μαχαιρά και ευλαβικά κλείνει το γόνι στα φυλακισμένα μνήματα στον τύμβο της Μακεδονίτισσας και στην αγχόνη των κεντρικών φυλακών.
Ταξιδεύει ακόμη στις δαντελένιες ακρογιαλιές της κατεχόμενης σήμερα Κυρήνειας, ανεβαίνει στα κάστρα του Πενταδάχτυλου, προσκυνάει ευλαβικά τα μοναστήρια του Αποστόλου Ανδρέα και του Αποστόλου Βαρνάβα. Δακρύζει μπρος στις συλημένες εκκλησιές μας και στα βουβά καμπαναριά, ανατριχιάζει μπρος στις χορταριασμένες αυλές των κατεχόμενων σχολείων μας.
Και τότε ναι, η παρουσία μας στην Κρήτη δεν μπορεί παρά να μας γεμίσει αισιοδοξία και να στείλει σε όλους μας το μήνυμα ότι κανένα από αυτά τα μέρη δεν μπορεί να το ξεγράψουμε, γιατί δεν μπορεί παρά να πάρουμε από την αγωνιστικότητα και την εθνική φλόγα των αγωνιστών της Κρήτης, από την εγκαρτέρηση και τη συνεχή επαναστατικότητά τους, από τις θυσίες και το αίμα που έχυσαν ποτάμι μέχρι να δουν την Κρήτη λεύτερη. Και με τούτα στη φαρέτρα μας να πορευτούμε το δικό μας Γολγοθά ίσαμε να βιώσουμε τη δική μας εθνική ανάσταση.
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί σύνεδροι, βιώνουμε μια δύσκολη εποχή. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε πολύ διαφορετικές συνθήκες, από αυτές που μεγαλώσαμε εμείς και εσείς. Ζούμε σε μια εποχή παραζάλης και σύγχυσης. Οι υψηλές ηλεκτρονικές ταχύτητες έχουν επιβάλλει πλήθος αντιαισθητικών μορφών βίου, μια νέα κουλτούρα φαίνεται να κυριαρχεί με χαρακτηριστικά την εφήμερη δόξα, την κατασκευή ψεύτικων ειδώλων, την πνευματική ρηχότητα, τη φαιδρότητα και την έλλειψη πολιτιστικής ιδεολογίας.
Μια κουλτούρα που έχει Θεό της το εύκολο κέρδος, την ανέλιξη με κάθε τρόπο και την αυτοπροβολή. Ο κριτικός όμως, πολίτης, ο προβληματισμένος, το άτομο που ξέρει να επιλέγει και να ξεχωρίζει το σωστό από το λάθος, το ουσιαστικό από το επουσιώδες, είναι αυτός που θέλουμε. Είναι αδήριτη η ανάγκη για άτομα με αυτογνωσία, τόσο προσωπική όσο και εθνική. Αυτά τα άτομα θα πρέπει να τα δημιουργήσει ένα σύγχρονο δημοκρατικό συνεργατικό σχολείο. Ένα σχολείο που να ζουν σε αυτό ευτυχισμένα παιδιά με ευτυχισμένους δασκάλους, ένα σχολείο που δε θα διστάζει να καλλιεργεί το σκεπτόμενο άνθρωπο, να τον γαλουχεί σε αξίες και ιδανικά που σήμερα πολεμούνται και λοιδορούνται στο όνομα μιας κακώς νοούμενης ανάπτυξης και κοινωνικής ανέλιξης.
Ένα σχολείο που θα έχει στο κέντρο του ενδιαφέροντός του το ίδιο το παιδί, ενώ ταυτόχρονα θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός κόσμου, που στον 21ο αιώνα θα έχει τα δικά του ιδιόμορφα χαρακτηριστικά, που ήδη ψηλαφούμε.
Τα χαρακτηριστικά αυτά οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η ανάγκη για ένα άλλο σχολείο είναι όσο ποτέ προηγουμένως επιβεβλημένη με εμφαντική ανάπτυξη των συνιστωσών της αγωγής. Ένα σχολείο με αναδομημένο και σύγχρονο αναλυτικό πρόγραμμα, με νέες μεθόδους εργασίας, με ανάπτυξη πνεύματος, τοπικής αυτοδιοίκησης και αυτονομίας. Με δυνατότητα επιλογών και ευελιξίας τόσο στο πρόγραμμα, όσο και στις μεθόδους και στα μέσα.
Ίσως, και τονίζω το ίσως, ανάμεσα στα ζητούμενα του άλλου του διαφορετικού σχολείου να είναι η ανάπτυξη ενός μοντέλου ολοήμερου ενιαίου σχολείου. Τούτο αποτελεί ίσως και πάλι επιδίωξη μιας καθολικής και διευρυμένης πρότασης παιδείας.
Το ολοήμερο σχολείο το είχαμε εξετάσει προ 10ετίας στο 9ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο στην Πάφο. Τούτο εξετάζουμε και τώρα στο 20ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο. Καταρχήν, με μια κριτική διάθεση της πορείας που κάναμε στα δύο εκπαιδευτικά συστήματα Ελλάδας και Κύπρου, σε σχέση με το θεσμό του ολοήμερου σχολείου, τα χρόνια που μεσολάβησαν και έπειτα με μια διερευνητική διάθεση για το μέλλον ενός τέτοιου εγχειρήματος στους δοσμένους χώρους των χωρών μας, με τις δοσμένες εκπαιδευτικές, οικονομικές, κοινωνικές και κλιματολογικές συνθήκες, αλλά και τις δοσμένες νοοτροπίες τόσο των γονιών, όσο και των εκπαιδευτικών.
Στόχος δικός μας, ως ΠΟΕΔ, είναι να αντλήσουμε από αυτό το Συνέδριο μέσα από όσα ήδη ακούστηκαν και κατατέθηκαν από τους πανεπιστημιακούς δασκάλους που μίλησαν το πρωί και όσους θα ακολουθήσουν αύριο, όλα εκείνα που θα φανούν χρήσιμα στην οργάνωσή μας και θα τη βοηθήσουν να χαράξει τα επόμενα βήματά της σε μια διαλεκτική και εκλογικευμένη σχέση με την προοπτική του θεσμού αυτού.
Κλείνοντας το χαιρετισμό μου εδώ, στην πανέμορφη Χερσόνησο της Κρήτης, θα ήθελα να μεταφέρω σε όλους τους αδελφούς μας του μητροπολιτικού ελληνικού χώρου τις εγκάρδιες ευχές των πέντε χιλιάδων μελών της Παγκύπριας Οργάνωσης Ελλήνων Δασκάλων και Νηπιαγωγών.
Να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην αδελφή οργάνωση των δασκάλων της Ελλάδας, τη ΔΟΕ, και στους οικοδεσπότες διδασκαλικούς Συλλόγους της Κρήτης, το Δομίνικο Θεοτοκόπουλο, το Νίκο Καζαντζάκη και τη Φαιστό, που τόσο εξαίρετα έχουν διοργανώσει τα πάντα και προσφέρουν σε όλους μας τη φιλοξενία, που από τα αρχαία χρόνια χαρακτήριζε τα αδέρφια μας της Κρήτης.
Να εκφράσω προς όλους τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μας για όλα όσα η Ελλάδα προσφέρει στην Κύπρο, τόσο σε εθνικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, όσο και σε όλους τους άλλους τομείς. Να τονίσω εμφαντικά πως, ο απαρασάλευτος στόχος των δασκάλων και νηπιαγωγών της Κύπρου μας είναι να σταθούμε στη γη που μας γέννησε σαν τα δέντρα που τα μάχεται ο άνεμος, που τα δέρνουν οι μπόρες μα ασάλευτα τον καρπό ετοιμάζουν τα κλώνια τους. Ότι εκεί, «εις γην εναλία Κύπρο», θα παραμείνουμε αγωνιστές αταλάντευτοι, σταθεροί σε αρχές και αξίες και με το βλέμμα, το νου και την καρδιά στραμμένη στο κατεχόμενο κομμάτι της πατρίδας μας προσβλέποντας την άγια μέρα της δικής μας ανάστασης.
Με τα λόγια του διαλεκτικού μας ποιητή Δημήτρη «Λυμπέρτου», τα γραμμένα για την Κύπρο μας πριν 75 χρόνια, μα που δυστυχώς είναι πάντα επίκαιρα να ηχούν στα αυτιά μας και να έχουν γίνει κομμάτι του εαυτού μας, σας αφήνω. «Καρτερούμε μέρα νύχτα να φυσήσει ένας αέρας στούντον τον τόπο τον καμένο ποιος θωρεί ποτέ δροσιάν, για να φέξει καρτερούμε το φως τούτης της ημέρας που 'ναι να φέρει στον καθέναν και δροσιάν και ποσπασάν». Αδέρφια μας, Χριστός Ανέστη.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε τον Πρόεδρο της ΠΟΕΔ, το συνάδελφο τον Δημήτρη τον Μικελίδη. Η Υπουργός Παιδείας, κα Μαριέττα Γιαννάκου, έστειλε γραπτό μήνυμα προς τον Πρόεδρο της ΔΟΕ και θα διαβαστεί.
Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας να παραστώ στο 20ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο με θέμα «Το ολοήμερο σχολείο», που διοργανώνεται. Δυστυχώς, παρά την ειλικρινή επιθυμία μου να βρίσκομαι κοντά σας, οι ήδη προγραμματισμένες υποχρεώσεις μου καθιστούν την παρουσία μου αδύνατη.
Με δεδομένη τη σημερινή δομή της οικογένειας, τις αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις των γονέων, αλλά και την ανάγκη επέκτασης του ρόλου και της λειτουργίας του σχολείου, το ολοήμερο καλείται να διευρύνει το σχολικό περιβάλλον και να το καταστήσει εκτός από εστία μάθησης σε χώρο δημιουργίας, εντός του οποίου τα παιδιά αποκτούν νέες ικανότητες, επικοινωνούν και ψυχαγωγούνται.
Είμαι βέβαιη ότι τα συμπεράσματα που θα προκύψουν μέσα από την εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών όλων των συμμετεχόντων, θα αποβούν χρήσιμα για την περαιτέρω ενίσχυση και βελτίωση του θεσμού του ολοήμερου σχολείου.
Παρακαλώ να μεταφέρετε στους παρευρισκόμενους τους χαιρετισμούς μου.
Μετά τιμής,
Μαριέττα Γιαννάκου, Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Καλούμε στο βήμα την εκπρόσωπο του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Παπανδρέου, τη συναδέλφισσά μας βουλευτή ΠΑΣΟΚ Νομού Ηρακλείου, Βαγγελιώ Σχοιναράκη.
Β. ΣΧΟΙΝΑΡΑΚΗ: Αγαπητοί συνάδελφοι στο Κοινοβούλιο, κύριε Νομάρχη, αγαπητέ φίλε Σπύρο Παπασπύρου, Πρόεδρε της ΑΔΕΔΥ, φίλε Γρηγόρη Καλομοίρη Γενικέ Γραμματέα της ΟΛΜΕ, κ. Δήμαρχε Χερσονήσου, συνάδελφοί μου, αγαπητές συναδέλφισσες από την Ελλάδα και την Κύπρο, καλωσορίσατε στην Κρήτη, καλωσορίσατε στο νομό μας.
Είμαι σίγουρη ότι οι συνάδελφοί μας εδώ στο Ηράκλειο με τη στήριξη του νομάρχη Ηρακλείου, του Δημήτρη του Σαρή, και των δημάρχων Ηρακλείου, Χερσονήσου, Καστελίου και Μοιρών, έχουν φροντίσει, ούτως ώστε η παραμονή σας να είναι όσο το δυνατόν, καλύτερη.
Ο Δημήτρης, ο Μπράτης, τέλειωσε με μαντινάδες και έδειξε ότι είναι καλός μαθητής. Εξάλλου, εμείς στην Κρήτη λέμε ότι οι μαντινάδες θέλουν άνθρωπο να κατέχει γλώσσα να τις διαλαλεί και νου να τις ξετρέχει και ο Δημήτρης τα διαθέτει όλα, για όσους τον γνωρίζουμε.
Εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, το Γιώργο Παπανδρέου, θέλω να σας μεταφέρω τους θερμούς του χαιρετισμούς. Γνωρίζετε την ευαισθησία του και τη θέση του απέναντι στα ζητήματα παιδείας. Αποτελεί για μας ζήτημα πρώτης προτεραιότητας η παιδεία, είναι ένα κρίσιμο πολιτικό ζήτημα. Στις μέρες μας είναι κατανοητό όμως, πιστεύω απ' όλους, ότι γίνεται ζήτημα ύψιστης εθνικής σημασίας και προτεραιότητας.
Δε χρειάζεται νομίζω να επαναλάβουμε τους λόγους, γνωρίζουμε πολύ καλά, ιδιαίτερα εμείς που προερχόμαστε από το χώρο της εκπαίδευσης, για ποιους λόγους η γνώση και η εκπαίδευση παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητα μιας χώρας και μάλιστα σε ένα διεθνές περιβάλλον σκληρού ανταγωνισμού.
Θέλω να τονίσω με ιδιαίτερη έμφαση ότι, χωρίς παιδεία, χωρίς σωστή και σύγχρονη εκπαίδευση, είμαστε καταδικασμένοι να αποτύχουμε ως έθνος, ως χώρα, ως Έλληνες πολίτες. Θα μείνουμε πίσω και θα περιθωριοποιηθούμε.
Αυτό σημαίνει δηλαδή ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες για τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα, εφόσον οι έχοντες έχουν μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών. ¶ρα ο ρόλος της δημόσιας παιδείας, ως βασικός ανασχετικός παράγοντας κοινωνικών ανισοτήτων, πράγματι είναι και πρέπει να είναι στο επίκεντρο.
Επιτρέψτε μου να πω ότι, παρόλα τα προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε, οι πολιτικές του ελληνικού κράτους ιδιαίτερα την τελευταία 20ετία έκαναν σημαντικά βήματα στο χώρο της εκπαίδευσης. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν τελειώσει τα προβλήματα, ότι έχουν λυθεί τα πάντα και ότι πρέπει να σταματήσουμε εδώ.
Οι συνθήκες όμως έχουν αλλάξει, γι΄ αυτό ακριβώς χρειάζεται μια νέα, ποιοτική κυρίως, στροφή, χρειάζεται η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος σε όλες τις βαθμίδες.
Χρειάζεται μια μεταρρύθμιση και βεβαίως μια δυναμική γενναία χρηματοδότηση για να μπορέσουμε να κάνουμε πολλά βήματα μπροστά σε ότι αφορά την ποιοτική εκπαίδευση.
Δεν μπορεί να αναβαθμιστεί η δημόσια παιδεία, με κινήσεις που χαρακτηρίζονται από προχειρότητα, αποσπασματικότητα και κομματισμό και όταν ειδικά υποβαθμίζονται επιτυχημένοι κοινωνικοί εκπαιδευτικοί θεσμοί, κατοχυρωμένοι στη συνείδηση της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και της κοινωνίας, όπως είναι το ολοήμερο σχολειό. Το γνωρίζετε πολύ καλά εσείς, καλύτερα απ' όλους, γιατί ακριβώς βιώνετε τα προβλήματα καθημερινά, αλλά βιώνετε και γίνεστε δέκτες και των μηνυμάτων της οικογένειας, της κοινωνίας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και το πώς ακριβώς θέλει να είναι σήμερα το δημόσιο σχολειό.
Εμείς, έχουμε θέσει καταρχήν δύο μεγάλους στόχους, στους οποίους στοχεύουν οι προτάσεις μας. Την αποτελεσματική σύνδεση της παιδείας με την κοινωνία, την ανάπτυξη και την εργασία και την εξασφάλιση σύγχρονης και ολοκληρωμένης παιδείας για όλους τους πολίτες, θα έλεγα σε όποια φάση της ζωής τους και αν βρίσκονται γιατί αυτό είναι το ιδιαίτερα σημαντικό.
Γιατί στόχος μας, όταν πάρουμε την εντολή για διακυβέρνηση, είναι το ανοιχτό σχολειό, το νέο Πανεπιστήμιο, ενώ οι βασικές πολιτικές αρχές μας βάσει των οποίων διαμορφώνουμε τις θέσεις μας, είναι η αποκέντρωση, η δημοκρατική συμμετοχή και η κοινωνική λογοδοσία.
Το υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως και προανέφερα, ιδιαίτερα επί των κυβερνήσεων της προοδευτικής παράταξης, πέτυχε τη μαζικοποίηση της εκπαίδευσης σε όλο τον πληθυσμό με συνέπεια να ωφεληθούν οι πιο αδύναμες κοινωνικές τάξεις και να μειωθούν οι εκπαιδευτικές ανισότητες.
Ήταν ζητήματα, που τα έχουμε βιώσει όλοι. Όμως, το σύστημα αυτό έφτασε στα όριά του. Ο λόγος είναι ότι η δομή του συστήματος είναι πλέον άκρως συγκεντρωτική και γραφειοκρατική για τη σημερινή εποχή και δεν αφήνει περιθώρια δημιουργικών πρωτοβουλιών, τη στιγμή που όλος ο σύγχρονος κόσμος απαιτεί και επιβάλλει περισσότερο ευέλικτα και αποκεντρωμένα συστήματα.
Το ζητούμενο για την Ελλάδα είναι η διαμόρφωση πολιτικών για την εκπαίδευση, όχι κεντρικά και από τα πάνω, αλλά ως αποτέλεσμα διεργασιών κοινωνικής διαβούλευσης και κοινωνικής συμμετοχής των κοινωνικών φορέων, των γονέων, των μαθητών, της τοπικής κοινωνίας, των πολιτών.
Κάτι τέτοιο συνέβη με τον νόμο 1566 το 1984 - 85, όπως ακριβώς είπε ο Δημήτρης Μπράτης, γι΄ αυτό ακριβώς αυτός ο νόμος είναι διαχρονικός. Είχε τη σφραγίδα της εκπαιδευτικής κοινότητας, είχε τη σφραγίδα της ελληνικής κοινωνίας, είχε προέλθει από διαβούλευση, γι΄ αυτό ακριβώς και δεν ξεπερνιέται εύκολα.
Θα μου πείτε, όλα αυτά μπορούν να γίνουν με απλές θεωρητικές παρεμβάσεις. Όχι βέβαια. Το μεγάλο ζητούμενο, όπως τόνισαν όλοι οι προηγούμενοι εκπαιδευτικοί, οι εκπρόσωποί σας που μεταφέρουν τις δικές σας απόψεις, είναι η γενναία χρηματοδότηση. Το θέμα της χρηματοδότησης είναι το κομβικό σημείο στην εκπαίδευση.
Με τη σημερινή υποχρηματοδότηση στην παιδεία δεν υπάρχει καμιά περίπτωση αναβάθμισης του ελληνικού δημόσιου σχολείου και Πανεπιστημίου, ακόμα και αν η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, όποια και αν είναι αυτή, διέθετε μια συγκροτημένη πολιτική.
Πρέπει να υπάρξει γενναία χρηματοδότηση. Είναι ιδιαίτερα θετικό και σημαντικό το γεγονός ότι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εκείνο που τονίζει ιδιαίτερα είναι ότι το 40% από το 4ο Κ.Π.Σ. θα επενδυθεί στην εκπαίδευση, τη μόρφωση, την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού και ότι η χρηματοδότηση για την παιδεία θα φτάσει στο 5% επί του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, ούτως ώστε να πετύχουμε το στόχο που θέλουμε και να δώσουμε πραγματικά την ποιοτική ώθηση σε ότι αφορά την εκπαίδευση.
Είναι ζητήματα που τα πιστεύει ο ίδιος, γνωρίζετε εξάλλου από τη θητεία του στο Υπουργείο Παιδείας το όραμά του για τη σχολική στέγη που έγινε πράξη όλο το διάστημα ως το 2004 παρά το γεγονός ότι τώρα έχει μπει ένας δυναμικός φραγμός θα έλεγα και «πετάχτηκε» εκτός όλος εκείνος ο προγραμματισμός που είχε γίνει.
Το γνωρίζει πολύ καλά ο Νομάρχης Ηρακλείου, ο οποίος θα μπορέσει να πει και περισσότερα στη συνέχεια. Θέλω να τονίσω ότι στη νέα διάρθρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, δίνουμε έμφαση στην καλύτερη οργάνωση και λειτουργία της σχολικής μονάδας με στόχο τη διαρκή της βελτίωση και αυτό σημαίνει ενδυνάμωση της σχολικής μονάδας και των παραγόντων που την αποτελούν, της εκπαιδευτικής Κοινότητας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των τοπικών κοινωνιών, ώστε να μπορούν να διεκδικούν και να αναπτύσσουν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες και δράσεις για την επίτευξη των σκοπών και των στόχων της εκπαίδευσης.
Σε ό,τι αφορά τώρα το ολοήμερο σχολειό, ένα πραγματικά δασκαλογέννητο θεσμό, γιατί εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι αυτό δεν το κατανοούν όλοι, επειδή δεν υπάρχουν πολλές φορές πεφωτισμένες ηγεσίες να κατανοούν τα ζητήματα της εποχής και να δίνουν απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα των κοινωνιών, υπάρχουν τα μαζικά κινήματα που επιβάλλουν με τη συγκροτημένη και τεκμηριωμένη διεκδίκηση τις δικές τους θέσεις και απόψεις.
Κάτι τέτοιο έγινε με το ολοήμερο σχολειό. Είναι ένας θεσμός δασκαλογέννητος και έχουμε την πεποίθηση ότι αυτός ο θεσμός, που τέθηκε σε εφαρμογή το 1995-1996, αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη εκπαιδευτική πρόταση ως θεωρία και πράξη, ως όραμα και προοπτική για τη διαρκή βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, της εκπαίδευσης γενικότερα, που φιλοδοξούμε να κάνουμε περισσότερο παραγωγική, αποδοτική και αποτελεσματική.
Ο θεσμός του ολοήμερου σχολείου, παρά την απαξίωση που υφίσταται τα τελευταία χρόνια και τη φθίνουσα πορεία που ακολουθεί από λάθη και παραλείψεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, μπορεί με σύγχρονο και ευέλικτο εκπαιδευτικό σχεδιασμό να μπει σε πορεία δυναμικής εξέλιξης για να δώσει πειστικές απαντήσεις στις νέες εκπαιδευτικές ανάγκες και απαιτήσεις, αλλά και στις ιδιαίτερες ανάγκες της σύγχρονης εποχής.
Με την ενεργό συμμετοχή και συνεργασία της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, με το σύνολο των εκπαιδευτικών δηλαδή, με τους επιστήμονες της αγωγής, τους γονείς των μαθητών, την τοπική αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες, μπορούμε να πετύχουμε καλύτερα επίπεδα οργάνωσης και λειτουργίας των ολοήμερων σχολειών και να τα καταστήσουμε εκπαιδευτικά σύγχρονα, βιώσιμα και βεβαίως κοινωνικά αξιόπιστα και αποδεκτά. Κλείνοντας, εκείνο που ήθελα να τονίσω είναι το εξής. Το όραμά μας και οι προτάσεις μας, ως ΠΑΣΟΚ, για το ανοιχτό σχολειό, για το νέο Πανεπιστήμιο είναι σε μια διαρκή διαβούλευση. Ως άνθρωποι εσείς που αποτελείτε την καρδιά του εκπαιδευτικού συστήματος, που προβληματίζεστε για το αύριο της παιδείας μας στην Ελλάδα, θέλουμε τις δικές σας τις απόψεις να τις μπολιάσετε με τις δικές μας τις θέσεις και προτάσεις για να μπορέσουμε να βγάλουμε την καλύτερη σύνθεση, την καλύτερη τελική πρόταση, ούτως ώστε τα βήματα το επόμενο διάστημα στην εκπαίδευση να είναι παραγωγικότερο από το σήμερα. Εξάλλου, το όραμα όλων των εκπαιδευτικών είναι αυτό ακριβώς.
Κλείνοντας, εύχομαι καλή επιτυχία στο Συνέδριό σας και καλή δύναμη για να φέρετε σε πέρας το δύσκολο, αλλά ιδιαίτερα σημαντικό έργο που έχετε επιφορτιστεί. Να είστε καλά.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Το λόγο έχει ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ηρακλείου, κ. Ματζαπετάκης Στέλιος, για ένα σύντομο χαιρετισμό.
ΣΤ. ΜΑΤΖΑΠΕΤΑΚΗΣ: Πολύ σύντομο. ¶λλωστε, μετά από την τοποθέτηση της Βαγγελιώς της Σχοιναράκη, η οποία εκπροσωπεί το κόμμα και τον αρχηγό μας και υπήρξε συνδικαλίστρια επί έτη και άριστη γνώστης των θεμάτων αυτών, εγώ δεν μπορώ να προσθέσω τίποτε άλλο. Απλώς μονάχα να πω ότι η Κρήτη, οι Κρητικοί και εγώ βέβαια προσωπικά νιώθουμε ιδιαίτερη χαρά που σήμερα σας φιλοξενούμε στην Κρήτη μας, στο Ηράκλειο, σε αυτό το 20ο, όπως είπατε, το ενηλικιωμένο πια Συνέδριο που οργανώνεται από κοινού από τις Ομοσπονδίες της ΔΟΕ και της ΠΟΕΔ με τους αγαπητούς μας Κυπρίους, για να συζητηθεί ένα πάρα πολύ σημαντικό και σοβαρό θέμα, όπως είναι το θέμα του ολοήμερου σχολείου.
Είμαι περήφανος που επί κυβερνήσεων του κόμματος με το οποίο έχω την τιμή να εκλέγομαι, υπήρξε ο σχεδιασμός και η υλοποίηση αυτού του θεσμού. Ενός θεσμού, που έχει πολλά θετικά, αλλά και τα όποια αρνητικά μπορεί να έχει ένας πρωτοεφαρμοζόμενος θεσμός.
Πιστεύω ότι το Συνέδριο αυτό αποτελείται από ανθρώπους κατ' εξοχήν υπεύθυνους, γνώστες και με την ευαισθησία που πρέπει να συζητούν ορισμένοι. Είστε αρμόδιοι στο να κάνετε τις σωστές προτάσεις, τις εκτιμήσεις των παραλείψεων και τις προτάσεις εκείνων των θεμάτων, στα οποία να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή από εδώ και στο εξής.
Εύχομαι καλή επιτυχία. Πιστεύω πως έγινε, όπως πληροφορούμαι, μια θαυμάσια δουλειά σήμερα το πρωί, θα συνεχίσετε και αύριο και έτσι θα προσθέσετε το λιθαράκι εκείνο, το λιθάρι το σημαντικό στο να μπορέσουμε να δώσουμε κάποια πρόταση στην κυβέρνηση, στην πολιτική εξουσία του Υπουργείου Παιδείας για να συνεχίσει αυτό το θεσμό.
Δεν είμαι κακός και δεν είμαι είρων, αλλά θα έλεγα ότι η αγάπη που δείχνει το Υπουργείο είναι τόσο μεγάλη, το σφιχταγκάλιασμα τόσο ασφυκτικό, που φοβάμαι μην πνίξουν το ολοήμερο σχολείο.
Να είστε καλά, καλή εργασία, καλή επιτυχία και καλή διαμονή στην Κρήτη μας.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Ματζαπετάκη. Το λόγο για ένα σύντομο χαιρετισμό έχει ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, κ. Τεκέρογλου Βασίλης.
Β. ΤΕΚΕΡΟΓΛΟΥ: Αγαπητοί φίλοι και φίλες, είναι πράγματι σημαντικό γεγονός η διοργάνωση του 20ού Εκπαιδευτικού Συνεδρίου στο Ηράκλειο της Κρήτης. Είναι χαρά μας που φιλοξενούμε αυτές τις ημέρες εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης απ' όλη την Ελλάδα, αλλά ιδιαίτερη χαρά μας δίνει η παρουσία των αγαπητών φίλων από την Κύπρο.
Θα ήθελα με δύο κουβέντες να πω ότι πραγματικά, όπως ειπώθηκε ήδη από τους προλαλήσαντες, το ολοήμερο σχολείο, που είναι και το θέμα του 20ού Συνεδρίου σας, έχει διανύσει ένα σημαντικό δρόμο. Τα δέκα χρόνια είναι αρκετά για να μας δείξουν και να αποτυπώσουμε, να μπορούμε να μιλήσουμε για τα λάθη, τις παραλείψεις, τις ελλείψεις και τα σημεία στα οποία δεν προχώρησε έτσι όπως θα έπρεπε.
Είναι αρκετά για να το επανασχεδιάσουμε και να πάρει μια συνολική μορφή, στα πλαίσια βέβαια μιας συνολικής πρότασης για το ανοιχτό σχολείο που χρειάζεται τη σύγχρονη εποχή ο τόπος μας και βέβαια θα πρέπει να πούμε ότι δε χρειάζεται να ενηλικιωθεί, να γίνει 18 ή 20 χρόνων, όπως είπε ο Πρόεδρος για τα Συνέδρια, προκειμένου να πάρει τη μορφή που θέλουμε.
Είναι αρκετά αυτά τα χρόνια για να μπορέσουμε σήμερα με συναίνεση, με διάλογο που είναι το σημαντικότερο πράγμα, να προχωρήσουμε στην ολοκλήρωση του θεσμού.
Κλείνοντας αυτό θέλω να τονίσω, ότι αυτό που λείπει σήμερα, δεν είναι μόνο τα χρήματα, μακάρι να ήταν μόνο τα χρήματα, λείπει και το σχέδιο και η πολιτική, χρειάζεται πρώτα απ' όλα η συναίνεση, η διαβούλευση και ο διάλογος με τους φορείς, με την εκπαιδευτική κοινότητα και αυτό δεν υπάρχει.
Το πρώτο θέμα, τη συναίνεση και το διάλογο που είναι το προαπαιτούμενο, δυστυχώς το Υπουργείο Παιδείας, η κυβέρνηση, το έχει βάλει στην μπάντα και αυτό θα πρέπει να αλλάξει, προκειμένου να προχωρήσουμε σε όλα τα άλλα.
Ευχαριστώ που μου δώσατε το λόγο και είμαι σίγουρος για την επιτυχία του Συνεδρίου, τα συμπεράσματα του οποίου φυσικά θα πρέπει να αξιοποιήσουμε όλοι εμείς που ασχολούμαστε με τα κοινά. Ευχαριστώ πάρα πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε και εμείς τον κ. Τεκέρογλου. Το λόγο έχει στο βήμα του 20ου Συνεδρίου μας ο Νομάρχης Ηρακλείου ο κ. Δημήτρης Σαρής.
Δ. ΣΑΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε της ΠΟΕΔ, κύριε Πρόεδρε της ΔΟΕ, κύριοι βουλευτές, κύριε Δήμαρχε, κύριοι σύνεδροι, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι. Θα ήθελα καταρχάς να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την πρόσκληση να παρευρεθώ και να χαιρετήσω τις εργασίες του 20ού Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου, που αποφάσισαν να συνδιοργανώσουν οι Ομοσπονδίες των Δασκάλων Ελλάδας και Κύπρου σε συνεργασία με τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ηρακλείου, η θεματολογία του οποίου εκπέμπει επίκαιρης αξίας μηνύματα, που οι εμπειρίες και οι προοπτικές του ολοήμερου σχολείου, 10 χρόνια μετά την καθιέρωσή, του εκπέμπουν.
Φίλες και φίλοι, η επιλογή της Κρήτης και ιδιαίτερα του Νομού Ηρακλείου, για την οργάνωση και διεξαγωγή των εργασιών του 4ήμερου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου, περικλείει ιδιαίτερη τιμή για μας και τους συμπολίτες μας.
Με ιδιαίτερη χαρά και ανυπόκριτη συγκίνηση σας καλωσορίζω εδώ στην Κρήτη, στο Νομό Ηρακλείου, που έχω την τιμή να εκπροσωπώ. Εδώ, στο Νομό Ηρακλείου, όπου γεννήθηκε για πρώτη φορά η έννοια της Ευρώπης. Εδώ, σύμφωνα με το μύθο, ο Κρηταγενής Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο απήγαγε από την παραλία της Σιδώνας την Τύρο, τη Φοινίκη την κόρη του βασιλιά Αγήνορα, την Ευρώπη, και τη μετέφερε μέσω θαλάσσης συνοδευόμενος από Νηρηίδες και Τρίτωνες στη Γόρτυνα του Ηρακλείου. Λίγα χιλιόμετρα από εδώ, πιο κάτω από τον πλάτανο τον αιωνόβιο, ολοκληρώθηκε ο υμέναιος και γεννήθηκε από τη σύζευξη αυτή ο Μίνωας, ο περίφημος βασιλιάς της Κρήτης και τα αδέρφια του ο «Σαρπηδόνας» και ο «Αραδάμαντης».
Ο Αραδάμαντης μάλιστα, βασίλεψε στη χώρα των Ολβίων των Μακάρων, που δεν είναι άλλη από τη χώρα που, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ηρακλής βρήκε τα μήλα των Εσπερίδων και δεν είναι άλλη από τα Κανάρια Νησιά. Μέχρι εκεί είχε φτάσει η θαλασσοκρατορία του Μίνωα.
Και βέβαια είναι η κοινή πορεία της Κρήτης με την Κύπρο, όπως αναφέρθηκε, την ερωτόκο και την αιματόβρεχτη. Πράγματι είναι μια κοινή πορεία αγώνων και ελπίζουμε ότι και η Κύπρος κάποια στιγμή θα αποκτήσει την ανεξαρτησία της, την ενότητά της, και βέβαια όλους εσάς πραγματικά σας βλέπω με δέος γιατί είστε οι διδάσκαλοί μας. Σε όποια ηλικία και να βρισκόμαστε μπροστά στο δάσκαλο είμαστε το παιδί που κάθεται στο θρανίο και βλέπει απέναντι εκείνον τον παιδαγωγό, τον Αριστοτέλη του Μεγαλέξανδρου. Είστε εσείς λοιπόν, οι δάκαλοί μας που μας δώσατε το ευ ζην, μιας και το ζην μας το δώσανε οι γονείς μας. Εσείς είστε οι πνευματικοί μας ταγοί, που μας πήρατε από το χεράκι μικρά παιδιά για να μας γνωρίσετε τον κόσμο.
Είμαστε πάντα ευγνώμονες προς τους διδασκάλους. Μας δώσανε πραγματικά τη γνώση, που αποτελεί δύναμη. Όμως, είναι γεγονός ότι εσείς, που είστε οι μεταλαμπαδευτές της γνώσης, πρέπει να μεταφέρετε πραγματικά την ιστορία, όπως πρέπει να καταγραφεί, και να τη μεταδώσετε, όπως βέβαια και τις γνώσεις της επιστήμης.
Όμως, τα σχολικά μας βιβλία και η ευθύνη βέβαια είναι διαχρονικά στα Υπουργεία Παιδείας, δεν περιέχουν την πραγματικότητα. Πράγματι σε αυτό το κενό, προσπαθούμε εμείς, ως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, να το καλύψουμε. Ποιος γνωρίζει π.χ. ότι τους Ολυμπιακούς Αγώνες τους ίδρυσε ο Κλύμενος, ο γιος του Κάρδη του Κυδωνιαίως, ότι οι απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων στήριξαν, ως Κορύβαντες Κουρήτες, τη γέννηση του Δία και τον προστάτευσαν από τον Κρόνο και τη μήνη του πατέρα του που ήθελε να τον καταφάει, όπως έτρωγε τα παιδιά του; Ότι ίδρυσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και πως μέσω του Αλφειού ποταμού, κατέφθασε στην Ολυμπία, έχτισε τον βωμό και θυσίασε στη μνήμη του προπάτορά του, του Ιδαίου Δάχτυλου Ηρακλή; Ελάχιστοι.
Εμείς, ως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, δημιουργήσαμε μια ταινία, τους Κρήτες ολυμπιονίκες και πάνω σε αυτό το στοιχείο προσφέρουμε την αποκατάσταση του μύθου της ιστορίας, αν θέλετε, σε αυτό το κενό, αλλά το σπουδαιότερο απ' όλα, σύντομα σε ένα μήνα, θα έχουμε στο Ηράκλειο την πρεμιέρα μιας ταινίας 75 λεπτών, ενός ντοκιμαντέρ δραματοποιημένου με 200 κομπάρσους που γίνεται με ευθύνη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου. Είναι μία ιδέα καθαρά δική μας που καταδεικνύεται τη συμβολή της Κρήτης στον αγώνα του 21, στην επανάσταση, στην Εθνική Παλιγγενεσία. Σε ποιο από τα βιβλία που διδάσκεται, αναφέρεται η συμμετοχή της Κρήτης σε αυτό τον αγώνα; Περίπου σε κανένα. 'Η, αν αναφέρεται, είναι μια δυο σειρές.
Εμείς κάνουμε παρέμβαση με αυτή τη δραματοποιημένη ταινία, η οποία πραγματικά αποδεικνύει ότι η Κρήτη προηγήθηκε της επανάστασης του '21. Το 1770 στα Γλυκά Νερά των Σφακίων με το Δασκαλογιάννη, 51 χρόνια πριν το '21 με τον Καραϊσκάκη στο Μεσολόγγι, αλλά βεβαίως και στην Πελοπόννησο, τη Σάμο και τις Κυκλάδες συμπρωταγωνίστησε η παρουσία των Κρητικών με μια πλειάδα ιστορικών στελεχών.
Το αναφέρω αυτό για να αποδείξουμε ότι τα βιβλία έχουν ελλείψεις και πρέπει να μεταφέρουμε στα νιάτα την πραγματικότητα και όχι βέβαια παραποιημένα κείμενα και ψαλιδισμένη ιστορία.
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, το θέμα του Συνεδρίου σας είναι πραγματικά επίκαιρο και πολύ ορθά επιλεγμένο, γιατί αποτελεί νομίζω μια πρόκληση προς όλους όσους εμπλέκονται καθ' οιονδήποτε τρόπο στην εκπαιδευτική διαδικασία, εκπαιδευτικούς, γονείς, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, Δήμους, ολόκληρη δηλαδή η κοινωνία.
Είναι η παροχή της γνώσης και βέβαια το παραδοσιακό σχολείο, που ως γνωστόν επιδιώκει αποκλειστικά γνωστικούς στόχους, έχει φτάσει στα όριά του, αφού αποθαρρύνει τη συμμετοχή, περιορίζει τις επιλογές των εμπλεκομένων φορέων και προσώπων, δεν ενισχύει την ανάπτυξη των επικοινωνιακών σχέσεων στο σχολείο και υπονομεύει την καλλιέργεια των απαραίτητων μεταγνωστικών ικανοτήτων δεξιοτήτων των μαθητών. Η επιδίωξη όμως, γνωστικών και μόνο στόχων οδηγεί στην υπερσυγκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος, προκαλεί αναπόφευκτα δυσλειτουργίες, ουσιαστικά αναπαραγάγει πελατειακές σχέσεις και οδηγεί τέλος στο παρελθόν.
Την επέκταση του ρόλου και των ορίων του παραδοσιακού σχολείου πέτυχε, εν μέρει βέβαια, η λειτουργία του ολοήμερου σχολείου στη χώρα μας που ξεκίνησε στα μέσα της 10ετίας του '90. Στην πράξη βέβαια, οι προτάσεις για την ίδρυση και λειτουργία ολοήμερων σχολείων συνδέθηκαν περισσότερο με την κοινωνική ανάγκη δημιουργίας ενός προστατευόμενου παιδαγωγικού περιβάλλοντος για τα παιδιά των εργαζόμενων γονέων, που αρχικά οδήγησε στην ίδρυση των ολοήμερων σχολείων διευρυμένου ωραρίου, τα γνωστά ΟΣΔΩ, στα οποία φοιτούσε ένα μικρό ποσοστό μαθητών από το μητρικό σχολείο.
Οι δομές αυτές απάντησαν μονοσήμαντα στο πρόβλημα και δεν μπόρεσαν να αναδείξουν και να υλοποιήσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου σχολικού προγράμματος, γεγονός που οδήγησε στην ανάγκη ίδρυσης πιλοτικών ολοήμερων σχολείων για όλους τους μαθητές του σχολείου.
Έτσι, παράλληλα με τα ΟΣΔΩ, ιδρύθηκαν 28 πιλοτικά ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία, μεταξύ των οποίων και αυτό της Χερσονήσου, με το οποίο βρισκόμαστε πολύ κοντά, με πολύ καλά εκπαιδευτικά και κοινωνικά αποτελέσματα, όπως μπορεί να διαβεβαιώσει και ο παριστάμενος δήμαρχος.
Εμπλέκουν σε κάποιο βαθμό στις διαδικασίες λειτουργίας του και άλλους παράγοντες τοπικής κοινωνίας, Συλλόγους Γονέων, Δήμους κλπ. Γίνεται προσπάθεια αξιοποίησης της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και της μεθόδου των σχεδίων εργασίας και επιδιώκεται η ενεργός συμμετοχή του μαθητή, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών, η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης.
Δημιουργούνται διάφορα προγράμματα με βάση τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Έχουν τεράστιες δυνατότητες και πεδία παρέμβασης, γιατί το ολοήμερο σχολείο μπορεί πραγματικά να συμβάλει στην ποιοτική διαφοροποίηση της εκπαιδευτικής διδασκαλίας, στην ανάδειξη εναλλακτικών εκπαιδευτικών πρακτικών, στη δημιουργία εσωτερικών κινήτρων μάθησης, στην αντιμετώπιση του ευαίσθητου ζητήματος των εκπαιδευτικών ανισοτήτων.
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, η λειτουργία του ολοήμερου σχολείου εξασφάλισε γενικότερες αλλαγές ποιοτικού χαρακτήρα στις αρχές του ανοιχτού σχολείου, που απαιτούν την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει ο διευρυμένος εκπαιδευτικός χρόνος του ολοήμερου σχολείου, η κάλυψη του οποίου θα πρέπει να περιλαμβάνει θέματα που θα απασχολήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου σας.
Χωρίς αμφιβολία θα περιλαμβάνονται κείμενα πολιτισμού, χρήση νέων τεχνολογιών, τέχνες, μουσική, θέατρο, χορός, εικαστικά, εκπαιδευτικές επισκέψεις κλπ.
Στο πλαίσιο της απασχόλησης του μαθητή, με θέματα πέραν των ορίων του γνωστικού αντικειμένου, με τη διεύρυνση του διατιθέμενου εκπαιδευτικού χρόνου, δημιουργείται χώρος τόσο για την αξιοποίηση νέων επιστημονικών απόψεων και μεθοδολογιών, όσο και για την κατοχύρωση αποτελεσματικών συμμετοχικών διαδικασιών.
Είναι σημαντικό να αναζητήσουμε τρόπους ίδρυσης του σχολείου από την τοπική κοινωνία και μεγαλύτερη αποκέντρωση βασικών λειτουργιών από το κράτος, το συγκεντρωτικό, που βάζει στόχους έξω από τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί σύνεδροι. Είναι γεγονός ότι στην εκπαιδευτική διαδικασία, τεράστιο ρόλο έχει η μάθηση, η γνώση, το γνωστικό αντικείμενο. Όπως, όμως, η ψυχή έχει κατοικητήριο το σώμα, έτσι απαιτείται και κατάλληλη σχολική στέγη.
Έχουν γίνει πρόοδοι τα τελευταία χρόνια, πραγματικά, πρέπει να το πούμε. Περίπου 1.000 αίθουσες έχουν χτιστεί στον Νομό Ηρακλείου. Όμως έχουμε ανάγκη άλλων 350 - 400. Δυστυχώς όμως έχουμε αντιμετωπίσει τον τελευταίο καιρό ένα ιδιότυπο οικονομικό εμπάργκο από το Υπουργείο Παιδείας και καταφέρνουμε να προχωρούμε με βήμα σημειωτόν το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα των σχολικών κτιρίων με ίδια έσοδα, με ίδιες δαπάνες και πραγματικά εκλιπαρώντας κάποιες χρηματοδοτήσεις.
Σκεφτείτε ότι το 2004 πήραμε μόνο 900.000 ευρώ επιχορήγηση ενώ τα προηγούμενα χρόνια παίρναμε από 4.000.000 μέχρι 90.000.000 ευρώ. Γίνεται προσπάθεια, γίνεται αγώνας προς αυτή την κατεύθυνση.
Με τις σκέψεις αυτές επιθυμούμε τη βοήθειά σας προς αυτή την κατεύθυνση. Πραγματικά η Διδασκαλική Ομοσπονδίας Ελλάδος μπορεί να γίνει συνήγορος προς την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας για να βοηθηθούμε οικονομικά οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα της σχολικής μας στέγης.
Με αυτές τις σκέψεις χαιρετίζω τις εργασίες του 20ού Εκπαιδευτικού Συνεδρίου και εύχομαι μια καρποφόρα και ευχάριστη παραμονή στο νησί μας, με την ελπίδα να σας δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσετε και να επισκεφτείτε τους χώρους καταπληκτικής ομορφιάς που διαθέτει το νησί μας και να απολαύσετε την περίφημη, φημισμένη άλλωστε κρητική κουζίνα, που στηρίζεται στο ελαιόλαδο, που θεωρείται ο υπ' αριθμόν ένα παράγοντας μακροζωίας. Και ακόμα, κάθε επιτυχία στο τόσο σημαντικό συνέδριό σας, τα συμπεράσματα και τις προτάσεις του οποίου με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένουμε.
Σας ευχαριστώ κ. Πρόεδρε, και εύχομαι καλή επιτυχία.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε και εμείς το Νομάρχη Ηρακλείου. Το λόγο για ένα σύντομο χαιρετισμό έχει ο Δήμαρχος της περιοχής που μας φιλοξενεί, ο Δήμαρχος Χερσονήσου, ο κ. Σπύρος Δανέλης.
ΣΠ. ΔΑΝΕΛΗΣ: Ευχαριστώ πολύ. Κύριοι Πρόεδροι, κυρίες και κύριοι καλώς ήρθατε στη Χερσόνησο. Θέλω να ευχαριστήσω την Οργανωτική Επιτροπή για την επιλογή της Χερσονήσου ως τόπου τέλεσης του 20ού σας Συνεδρίου, με ένα θέμα μάλιστα ιδιαίτερα ενδιαφέρον για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, διότι ο θεσμός του ολοήμερου σχολείου δημιούργησε εξαιρετικές προοπτικές και προσδοκίες σε ολόκληρη την κοινωνία. Δυστυχώς όμως, δεν μπόρεσε να απαλλαγεί από μια σειρά προβλημάτων, τα οποία το κρατούν ακόμα και σήμερα σε διαρκή κρίση.
Επ' αυτών όμως, νομίζω ότι εσείς είστε οι κατάλληλοι. Το μόνο που θέλω να προσθέσω είναι ότι η Χερσόνησος, η οποία ξεκινάει από το παράκτιο τμήμα της στο οποίο βρισκόμαστε και φτάνει μέχρι το οροπέδιο του Λασιθίου, διαθέτει μία μοναδική ποικιλία οικοσυστημάτων ιδιαίτερης αξίας και ποιότητας.
Βρίσκονται σε όλη της την Επικράτεια διάσπαρτα τα μνημεία από την πολύ μακριά πορεία της μέσα στο χρόνο, από τα υστερομινωικά μέχρι τα μνημεία των αρχών του αιώνα μας. Έχει ιδιαίτερα πλούσιες ειδικές υποδομές που καλύπτουν τα ξεχωριστά γούστα και του πιο απαιτητικού μας ακόμα επισκέπτη και, παρότι συνήθως η εικόνα που δίνει είναι ότι έχει αφιερώσει την καρδιά της στον Κερδώο Ερμή και την ερωτική Αφροδίτη, έχει ένα μεγάλο κομμάτι της καρδιάς της κρατημένο για την Αθηνά.
Χαιρόμαστε πολύ που σας έχουμε στα μέρη μας έστω και για ένα διήμερο. Εύχομαι εξαιρετική επιτυχία στις εργασίες σας. Εύχομαι ευχάριστη παραμονή και βεβαίως θα θέλαμε πολύ να σας υποδεχτούμε ξανά με τις οικογένειες και τους φίλους σας για να έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε πραγματικά τη φιλόξενη Χερσόνησο.
Καλώς ήρθατε, καλή διαμονή.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε πολύ, κ. Δήμαρχε. Το λόγο έχει ο εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κ. Ιντιχάκης Μανόλης, για ένα σύντομο χαιρετισμό.
Μ. ΙΝΤΙΧΑΚΗΣ: Κυρίες και κύριοι, αποφεύγοντας τις προσφωνήσεις μπαίνω απευθείας στην ουσία του θέματος λέγοντας, ότι ο θεσμός των ολοήμερων σχολείων προβάλλεται από το 1997 λίγο - πολύ ως επαναστατική καινοτομία στην εκπαίδευση.
Κατά τη γνώμη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας δεν πέτυχε ούτε στη μορφή ούτε και στο περιεχόμενο και δε θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά τα πράγματα.
Το ζήτημα έχει βαθύτατες κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Το ΚΚΕ στηριγμένο στην ιδεολογία του, στην ανάλυση που κάνει για την ταξική φύση της κοινωνίας και στην παραδοχή της ανάγκης για σύνδεση της οικονομίας με την πολιτική, μπορεί πολύ εύκολα και με επιστημονικό τρόπο να πει το εξής. Ότι το σημερινό σχολείο δεν υπηρετεί λαϊκές ανάγκες, ότι ο τύπος του σημερινού σχολείου συνδέεται όπως το νύχι με το κρέας, με τον επιλεκτικό και άνισο ρόλο της εκπαίδευσης, που αντί να μορφώνει και να διαπαιδαγωγεί το σύνολο των μαθητών, προσανατολίζεται στο να ξεδιαλέγει την ήρα από το στάρι, τα παιδιά δηλαδή που θα σχηματίσουν αύριο τον μεγάλο στρατό της ψευτοαπασχόλησης, της απλήρωτης δουλειάς και της ανεργίας.
Ομολογείται άλλωστε και από το ΠΑΣΟΚ και από τη Νέα Δημοκρατία ότι ένας από τους σκοπούς του ολοήμερου σχολείου, είναι η διαφοροποίηση και η εξατομίκευση των μαθησιακών ευκαιριών και τέλος, η απόκτηση από τους μαθητές των απαραίτητων δεξιοτήτων που θα τους εξασφαλίσουν δυνατότητες δια βίου εκπαίδευσης. Δηλαδή, σκόρπιες, φτηνές, αμιγώς εξατομικευμένες γνώσεις, προκειμένου μέσα από την ολοκλήρωση της μαθησιακής τους πορείας να ενταχθούν εντέλει στην παραγωγή για να υπηρετήσουν την ευελιξία της αγοράς.
Στη βάση αυτής της λογικής τα ολοήμερα σχολεία είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ανατροπή του κλασικού τύπου δημοτικού σχολείου, του ενιαίου προγράμματος για όλους τους μαθητές. Αυτή η ανατροπή έχει προβλεφτεί και γενικευτεί σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, προκειμένου να υπηρετηθούν οι παραπάνω σκοποί.
Κυρίες και κύριοι, το ότι χρειάζεται σήμερα ένα σχολείο που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες παιδαγωγικές και κοινωνικές ανάγκες του λαού μας, αυτό είναι φανερό, αλλά άλλο αυτό και άλλο η ολοσχερής αντικατάσταση του κλασικού τύπου δημόσιου, δημοτικού σχολείου με την κατάλυση του ενιαίου περιεχομένου της εκπαίδευσης, με βάση τα σχολεία τύπου ολοήμερων.
Ποιος θα ξεχάσει ότι σχεδόν δια της βίας επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί το ολοήμερο σχολείο με τα πόδια πάνω και το κεφάλι κάτω; Ακόμη και σήμερα, που έχει ξεφτίσει κατά τη γνώμη μας στα μάτια της συντριπτικής πλειοψηφίας εκπαιδευτικών και γονέων και το λέω και από την άποψη ότι είμαι ενεργός στο κίνημα των γονέων, ασκούνται αφόρητες πιέσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η κοινωνική συναίνεση για τη διαιώνιση αυτού του θεσμού έκτρωμα.
Πρόκειται για εξωραϊσμό της πραγματικότητας, που με συντονισμένη προπαγάνδα και παραπληροφόρηση και η προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η τωρινή της Νέας Δημοκρατίας επιδίδονται, για μαραθώνιο απάτης, προκειμένου να πειστούν όλοι, οι πάντες, ότι το σχολείο του μέλλοντος είναι το ολοήμερο. Και είναι απόλυτα λογική η στάση και του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, θα έλεγα και του Συνασπισμού, αφού και οι τρεις είναι υπέρμαχοι ενός τέτοιου τύπου σχολείου, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαφωνίες ως προς τον τρόπο εφαρμογής του.
Σχεδόν επί μια δεκαετία οι κυβερνήσεις αυτές είπαν τη μισή αλήθεια. Πιστεύει αλήθεια, κανείς σήμερα ότι, το ολοήμερο σχολείο είναι απλά η κοινωνική αναγκαιότητα της διεύρυνσης του χρόνου λειτουργίας για να διευκολυνθούν οι γονείς;
Το κυριότερο σε μια διαπαιδαγωγητική διαδικασία δεν είναι το θέμα του χρόνου. Αν και αποτελεί μια από τις βασικές συνιστώσες της διαπαιδαγωγητικής λειτουργίας, το κύριο είναι το παιδί, που αποτελεί το υποκείμενο της αγωγής και το αντικείμενο της εκπαίδευσης.
Επομένως, το ουσιαστικό είναι το περιεχόμενο και η μεθόδευση της διαπαιδαγωγητικής εργασίας. Η χρήση και μόνο των τίτλων, Ολοήμερο, σχολείο διευρυμένου ωραρίου ή έστω τμήματα ολοήμερου, αποτυπώνουν το περιεχόμενο αυτού του θεσμού, αλλά και τις προθέσεις των κυβερνήσεων και όλων όσων τις αποδέχονται.
Δεν πρόκειται για σχολείο μόρφωσης, όπως το διαφημίζουν, αλλά χώρο ψυχοσωματικής εξουθένωσης παιδιών και πρόσθετο οικονομικό βάρος για τους γονείς, που ανάλογα με το πορτοφόλι τους, οδηγούν τα παιδιά τους σε μέτριο, καλύτερο ή απαράδεκτο σχολείο.
Αυτά όλα τα γνωρίζουν πάρα πολύ καλά οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς των οποίων τα παιδιά μένουν στο ολοήμερο από ανάγκη προς δόξα των ελαστικών εργασιακών σχέσεων και της ακόμα βαθύτερης εκμετάλλευσής τους. Το 95% των γονέων απαντούν ότι δε θα άφηναν τα παιδιά τους στο ολοήμερο σχολείο, έχοντας την εμπειρία του παρελθόντος.
Είναι φανερό πια ότι όσοι στηρίζουν αυτό το θεσμό στοχεύουν στην παγίωσή του. Έστω αργά, αλλά σταθερά, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, Ευρωπαϊκή Ένωση και πολυεθνικές, επιδιώκουν κάτι πιο ουσιαστικό. Την εισβολή των ιδιωτικών επιχειρήσεων στο περιεχόμενο του σχολείου κάτι που ήδη δρομολογείται, μιας και η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ στο πρόγραμμά τους προτάσσουν την επίτευξη αυτού του στόχου.
Αποκέντρωση, αξιολόγηση, επιλογή. Είναι τρεις λέξεις - κλειδιά που αποκαλύπτουν την ταυτότητα, τις προθέσεις και του νεοφιλελεύθερου και του σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου για την παιδεία. Αποκαλύπτουν κάτι πολύ σημαντικό ότι τα όρια και των δύο μοντέλων είναι δυσδιάκριτα και υπηρετούν ακριβώς τον ίδιο σκοπό, τον ταξικό επιλεκτικό ρόλο του σχολείου προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου και σε βάρος της συντριπτικής πλειοψηφίας των παιδιών των λαϊκών στρωμάτων.
Αγαπητοί φίλοι, κατά τη γνώμη του ΚΚΕ υπάρχει ανάγκη από ένα άλλο, ριζικά διαφορετικό σχολείο, που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες του λαού, στους οραματισμούς του. Αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από το δημόσιο και δωρεάν ενιαίο 12χρονο βασικό υποχρεωτικό σχολείο, το σχολείο των σύγχρονων αναγκών.
Ένα τέτοιο σχολείο μπορεί να είναι το σχολείο ολοκληρωμένης διαπαιδαγωγητικής παρέμβασης που θα ξεκινά από το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό, που αποτελούν το υπόβαθρο όλης της εκπαίδευσης αλλά και της διαμόρφωσης του ψυχισμού του ανθρώπου.
Αυτό που σήμερα συμβαίνει δηλαδή, η επέκταση του προγράμματος με την έννοια όμως της χρονικής επιμήκυνσης της λειτουργίας, δε συνιστά ποιότητα του σχολείου. Το θέμα του χρόνου είναι συνάρτηση πάρα πολλών παραγόντων, κοινωνικών, παιδαγωγικών και διδακτικών.
Σε ένα σχολείο που θα εξασφαλίζει ίσες δυνατότητες σε όλα τα παιδιά, ώστε να μπορούν να κατακτήσουν τη γνώση, να συνθέτουν όλες τις επιμέρους πτυχές της, τη νόηση, το συναίσθημα, τη θέληση, την αισθητική, τις χειρονακτικές δεξιότητες.
Το ΚΚΕ, τελειώνοντας, ξεκινά από τη βασική επιστημονικά θεμελιωμένη άποψη του Μαρξ, ότι τα πλέον ωφέλημα πράγματα, τέτοια όπως είναι η γνώση, γενικά δεν έχουν ανταλλακτική αξία. Στη βάση αυτή εξετάζουμε και τη μορφή και το περιεχόμενο του σχολείου.
¶ρα, βασικότερη προϋπόθεση για να κατακτήσει το σχολείο το ρόλο που του αξίζει μέσα στην κοινωνία είναι, στη θέση της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας των λίγων που σήμερα υπηρετεί, να μπει η ανύψωση της υλικής και πνευματικής στάθμης του συνόλου του λαού και κριτήριο για την ανάπτυξή της αντί για το κέρδος να γίνει η γενική ευημερία.
Με λίγα λόγια, είναι η αντικατάσταση της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας από μια νέα πραγματικότητα, τη σοσιαλιστική. Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε και εμείς τον εκπρόσωπο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, τον κ. Ιντιχάκη. Το λόγο έχει ο εκπρόσωπος του συνασπισμού, κ. Ν. Καλόγηρος.
Ν. ΚΑΛΟΓΗΡΟΣ: Αγαπητοί σύνεδροι, εκ μέρους του Τμήματος Παιδείας του Συνασπισμού της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας χαιρετίζουμε το 20ο Πανεκπαιδευτικό Συνέδριο της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας και της Παγκύπριας Οργάνωσης Δασκάλων σε μια στιγμή που το Συνέδριό σας αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί πραγματοποιείται σε μια περίοδο που τα τελευταία χρόνια, όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, στην εκπαίδευση συντελούνται αλλαγές που οδηγούν το σχολείο σε προσαρμογή στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και κατά συνέπεια στην απορρύθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Επιχειρείται να εδραιωθεί και στην Ελλάδα η αντίληψη ότι το ζητούμενο σήμερα είναι να προσαρμοστεί η εκπαίδευση στις απαιτήσεις της αγοράς και των επιχειρήσεων. Η πορεία σύμπλευσης της εκπαιδευτικής πολιτικής με αρνητικές διεθνείς τάσεις και εξελίξεις και με τις συμφωνίες Μπολόνιας και Λισσαβόνας διαμορφώνει ένα σύστημα συντηρητικών αντιδραστικών αλλαγών στην εκπαίδευση, με στόχο να εξυπηρετηθούν ακόμα καλύτερα οι ανάγκες της ασύδοτης αγοράς και του καπιταλιστικού κέρδους.
Ένα πρόγραμμα που καθιερώνει τις ελαστικές μορφές εργασίας, την ωρομίσθια και τη μερική απασχόληση, τη συνέχιση της υποχρηματοδότησης της δημόσιας εκπαίδευσης, τη διατήρηση των σημερινών χαμηλών αμοιβών των εκπαιδευτικών.
Επιπλέον, δρομολογούνται μεταρρυθμίσεις, οι οποίες σηματοδοτούν το πώς αντιλαμβάνεται η νεοφιλελεύθερη πολιτική τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Η συνταγματική αναθεώρηση και η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών Πανεπιστημίων με τη συναίνεση και των δύο μεγάλων κομμάτων, όπως και οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, που ξεκίνησαν με την κατασκευή σχολικών μονάδων, αποτελούν μέρος μόνο αυτής της πολιτικής και δείχνουν πως στόχος του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι η παραγωγή ευέλικτου και εκπαιδεύσιμου εργατικού δυναμικού και όχι πολιτών με βαθύτερη παιδεία και γνώση.
Για όλους τους παραπάνω λόγους αποκτά ιδιαίτερη σημασία το θέμα του Συνεδρίου, αφού το ολοήμερο σχολείο υφίσταται και θα συνεχίσει να υφίσταται τις επιπτώσεις αυτών των πολιτικών.
Όταν το 1997 νομοθετούνταν με τον νόμο 2525 το ολοήμερο σχολείο, ο Συνασπισμός ήταν το μόνο κόμμα που από το σύνολο του νόμου στηρίξαμε επί της αρχής το θεσμό, κάνοντας παρατηρήσεις και καταθέτοντας τροπολογίες στα επιμέρους άρθρα που όμως δεν έγιναν δεκτές.
Θα μπορούσε το ολοήμερο σχολείο να αποτελέσει μια ριζοσπαστική μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το είδαμε όμως, να διολισθαίνει σε απλή φύλαξη επί ημερών ΠΑΣΟΚ, αλλά και επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, ενώ προεκλογικά το αποκαλούσε πάρκινγκ, δια στόματος Πρωθυπουργού μάλιστα, δεν έδειξε καμιά διάθεση στήριξης αλλά προχώρησε επιπλέον σε μείωση των λειτουργικών δαπανών και των αποδοχών των ωρομισθίων εκπαιδευτικών.
Τα πιλοτικά ολοήμερα εγκαταλείφθηκαν και σχεδόν καταργήθηκαν, αν και κάποια ακόμη στοιχειωδώς υπολειτουργούν. Είναι δυνατόν όμως, να λειτουργήσει και να προσφέρει παιδαγωγικό και διδακτικό έργο ένα Δημοτικό σχολείο στηριγμένο σε ωρομίσθιους και μερικής απασχόλησης εκπαιδευτικούς χωρίς το απαιτούμενο βοηθητικό προσωπικό;
Για μας, το ολοήμερο σχολείο ενταγμένο σε μια συνολική δημοκρατική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που προτείνουμε, θα μπορούσε να αποτελέσει μια ριζοσπαστική καινοτομία, ένα νέο τύπου σχολείο που θα ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των εποχών, στις ανάγκες της ελληνικής οικογένειας, αλλά πρωτίστως στις ανάγκες των μαθητών. Και θα συνέβαλλε σημαντικά στην μείωση των μορφωτικών ανισοτήτων.
Απαιτείται όμως, επανεξέταση των προγραμμάτων σπουδών και των αναλυτικών προγραμμάτων, ώστε να εξασφαλίζεται η ολοκλήρωση του διδακτικού έργου του μαθητή στο σχολείο και να έχει στη διάθεσή του περισσότερο ελεύθερο χρόνο.
Απαιτείται δημιουργία κατάλληλων υποδομών, πλήρως εξοπλισμένων με τα αναγκαία μέσα και στελέχωση με το απαραίτητο επιστημονικό, αλλά και μη εκπαιδευτικό προσωπικό.
Απαιτείται εφαρμογή προγραμμάτων αντισταθμιστικής αγωγής ώστε να αντιμετωπιστεί ο λειτουργικός αναλφαβητισμός.
Τέλος, προγράμματα που θα καλύπτουν και θα προάγουν όλα τα ενδιαφέροντα του μαθητή και θα παρέχουν ολόπλευρη ανάπτυξη.
Το πιο σημαντικό όμως και πριν από όλα αυτά απαιτείται γενναία αύξηση των δαπανών για την παιδεία και οικονομική αύξηση των εκπαιδευτικών.
Εύχομαι επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου. Παρακολούθησα και θα παρακολουθήσω, αφού είμαι και συνάδελφος, τις συνεδρίες, αλλά και θα μελετήσουμε ως τμήμα παιδείας με πολύ προσοχή τα πορίσματα του Συνεδρίου, ώστε να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο τις επεξεργασίες και τις θέσεις μας. Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Και εμείς ευχαριστούμε, Νίκο. Το λόγο έχει ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Παιδαγωγικών Ερευνών και Μελετών της ΔΟΕ, ο κ. Χαράλαμπος Καλύβας.
Χ. ΚΑΛΥΒΑΣ: Αναπολώντας μνήμες του '95, τότε που στο Συνέδριο της Πάφου ΠΟΕΔ και ΔΟΕ εγκαινιάζαμε τον εναρκτήριο προβληματισμό για το νεοσύστατο θεσμό του ολοήμερου σχολείου, έχω κάθε λόγο να αισθάνομαι και ιδιαίτερη χαρά και ιδιαίτερη συγκίνηση, αλλά και περίσκεψη στο 20ο πλέον Συνέδριο των δύο Ομοσπονδιών.
Ως Πρόεδρος της ΔΟΕ τότε, είχα συμβάλλει και εγώ στη διαμόρφωση πορισμάτων, τα οποία ως στόχο είχαν να διαμορφώσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχία του θεσμού. Ως Πρόεδρος σήμερα του Ινστιτούτου Παιδαγωγικών Ερευνών και Μελετών της ΔΟΕ συμμετέχω σε μια κορυφαία διαδικασία που αποτολμά μια αποτίμηση της δεκαετούς πορείας του θεσμού.
Σε αυτά τα 10 χρόνια διαπιστώνω ότι αυτός ο θεσμός έγινε αντικείμενο έντονης κριτικής. Αυστηρότερος κριτής όλων ο εκπαιδευτικός. Αυτός κλήθηκε να τον εφαρμόσει. εκπαιδευτικός με την κριτική του ουδέποτε υποτίμησε ή επιχείρησε να αναιρέσει είτε τον κοινωνικό σκοπό, είτε τον παιδαγωγικό χαρακτήρα του ολοήμερου σχολείου.
Η κριτική του ήταν και παραμένει απόρροια πηγαίας αγωνίας για το αν το ολοήμερο σχολείο αλλάζει την ταυτότητα του συμβατικού σχολείου, αν αναπροσδιορίζει το παραδοσιακό πλαίσιο λειτουργίας του, αν συμβάλει στην αλλαγή της παιδαγωγικής αντίληψης για το χώρο του σχολείου, που σχετίζεται άμεσα με το εύρος των γνωστικών αντικειμένων και με την αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου του μαθητή.
Αν ενισχύει την αυτονομία του σχολείου, επιτυγχάνοντας αποκέντρωση προς τη σχολική μονάδα και την εκπαιδευτική κοινότητα. Αν προσφέρει σύγχρονες γνώσεις, κοινωνικές δεξιότητες και εξειδικευμένη γνώση, κυρίως στους τομείς της ξένης γλώσσας, της νέας τεχνολογίας, των εικαστικών τεχνών, της μουσικής, του θεάτρου και του αθλητισμού.
Αν ικανοποιεί ανάγκες, οι οποίες σήμερα καλύπτονται δυστυχώς από την ιδιωτική αγορά. Αν αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες, αν στηρίζεται τέλος στον εκπαιδευτικό της μόνιμης και σταθερής εργασίας, στον έμπειρο επαγγελματία εκπαιδευτικό, που με την παιδαγωγική διδακτική του επάρκεια και ποιοτική του επιμόρφωση ξέρει να εντάσσει τις νέες παιδαγωγικές αρχές και τις νέες διδακτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις στην πορεία μετάβασης από τη μια πραγματικότητα στην άλλη, από το παραδοσιακό στο σύγχρονο σχολείο.
Η θεματολογία των εισηγήσεων του Συνεδρίου πιστεύω ότι αναδεικνύει δύο σημαντικά ζητήματα. Είναι τελικά το ολοήμερο ο τύπος σχολείου που προσφέρει μέλλον στην εκπαίδευση; Αν πράγματι είναι σε ποιες δράσεις πρέπει να επικεντρωθούμε οι εμπλεκόμενοι με την εκπαίδευση, ώστε να διασφαλιστεί και να προαχθεί η αποτελεσματικότητά του;
Το Ινστιτούτο Παιδαγωγικών Ερευνών και Μελετών της ΔΟΕ συνεργαζόμενο με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ αποτολμά μια έρευνα πεδίου σε πανελλαδικό επίπεδο, για να διακριβωθούν ακριβώς αυτές οι διαστάσεις του προβλήματος με στόχο να βελτιωθεί και να προαχθεί παραπέρα ο θεσμός.
Με τις σκέψεις αυτές χαιρετίζω τους συνέδρους και της Κύπρου και της Ελλάδας, βέβαιος ότι όλοι συμμετέχουμε σε ένα εκπαιδευτικό συνέδριο, οι εργασίες του οποίου θα διατηρήσουν, όπως και διατηρούν, αμέριστο το ενδιαφέρον από την αρχή μέχρι το τέλος. Ευελπιστώ επίσης, να τείνει η πολιτεία ευήκοον ους στους προβληματισμούς και τις ανησυχίες των εκπαιδευτικών, που στέλνουν το μήνυμα ότι η εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν ικανοποιεί, ότι αποτυχία του ολοήμερου σχολείου ισοδυναμεί με ήττα της δημόσιας εκπαίδευσης και ήττα της δημόσιας εκπαίδευσης ισοδυναμεί με ήττα της νέας γενιάς και της κοινωνίας γενικότερα. Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε τον κ. Καλύβα. Το λόγο έχει ο κ. Γιάννης Πυργιωτάκης, Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Ρεθύμνου, εκπροσωπώντας τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Γ. ΠΥΡΓΙΩΤΑΚΗΣ: Κύριοι βουλευτές, αγαπητοί συνάδελφοι, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης με παρακάλεσε να σας διαβιβάσω τους εγκάρδιους χαιρετισμούς του και παρακαλεί επίσης, να μην εκληφθεί η απουσία του από την αίθουσα αυτή ως περιφρόνηση προς τους δασκάλους, τους οποίους ιδιαιτέρως εκτιμά, αλλά να σας μεταφέρω ότι οφείλεται σε ειδικούς λόγους, απουσιάζει στο εξωτερικό. Με παρακάλεσε να σας δώσω αυτή τη διευκρίνιση.
Για όσους αντέχουν ακόμη να ακούσουν κάτι, επιτρέψτε μου παρακαλώ να αφήσω μόνο μια σκέψη στην κρίση σας, η οποία είναι η εξής. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης είναι γνωστό, το ξέρουμε όλοι, ελέχθη και από τους Προέδρους των δύο Ομοσπονδιών, υφίσταται βαθμιαία μια αναδόμηση του κόσμου της οποίας ωστόσο, προηγείται μια αποδόμηση αρχών και αξιών.
Μέσα σε αυτό το πνεύμα, το πνεύμα της νέας τάξης πραγμάτων, οι ανθρώπινες αξίες μπαίνουν στο περιθώριο. Αυτό που έχει το πρόταγμα κατά κανόνα είναι οι υλικές αξίες, η ανταγωνιστικότητα, η παραγωγικότητα και θεοποιείται ο ανταγωνισμός.
Θα παρακαλούσα να σκεφτούμε εμείς, ως δάσκαλοι, τι θέση πρέπει να κρατήσουμε μπροστά σε αυτό το παιχνίδι, που φαίνεται σήμερα να είναι το κυρίαρχο. ¶ποψη μου είναι ότι οι ανθρώπινες αξίες, οι πνευματικές και ηθικές αξίες, καλούνται σήμερα να παίξουν το ρόλο της Ιφιγένειας, να ανέβουν δηλαδή στο βωμό και να θυσιαστούν για να πνεύσει ούριος άνεμος και να ταξιδέψει πιο άνετα η παγκοσμιοποίηση. Μια παγκοσμιοποίηση που εμείς δεν τη θέλουμε.
Θα παρακαλούσα εμείς να σταθούμε στην πλευρά των ανθρώπινων και ουμανιστικών αξιών. Τέλος, θέλω να συγχαρώ τους δύο Προέδρους των Ομοσπονδιών που αξιώθηκαν να κάνουν 20 τα Συνέδρια αυτής της συνεργασίας, να ευχηθώ να τα εκατοστίσετε και να είμαστε και εμείς εκεί. Να είστε καλά.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Το λόγο έχει ο Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, κ. Σπύρος Παπασπύρου, για ένα σύντομο χαιρετισμό.
ΣΠ. ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ: Τώρα που υπάρχει ο αντίλαλος της χορωδίας των μαντινάδων, της ιστορίας και της σύζευξης της πορείας της Κρήτης με την Κύπρο, να χαιρετίσω κι εγώ την παρουσία των συναδέλφων από την Κύπρο. Υπάρχουν διάφορα τρέχοντα, ενδιαφέροντα και επίκαιρα αυτές τις ημέρες. Η επίσκεψη π.χ. της Κοντολίζας Ράϊς για τα στρατηγικά συμφέροντα του πετρελαίου, που στο βάθος αφαιρεί το ρόλο της Κίνας, ενώ από την άλλη μεριά οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την κατ' όνομα κομμουνιστική Κίνα την αξιοποιούν για ένα γενικευμένο μισθολογικό ντάμπινγκ σε όλο τον κόσμο.
Υπάρχουν μίξεις, συζεύξεις, προβληματισμοί. Εγώ εκτιμώ και τη σκέψη της πανεπιστημιακής Κοινότητας της διανόησης για τον αγώνα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, αλλά σε ένα πάρα πολύ μικρό μέρος συμμετέχει με τη διαμόρφωση εναλλακτικών προτάσεων για την πορεία του κόσμου, για τη διακυβέρνηση των χωρών και για τη στήριξη των κινημάτων στον αγώνα της αντιπαγκοσμιοποίησης. Το λέω με την ευκαιρία ότι την επόμενη εβδομάδα 4 με 7 του μηνός έχουμε εδώ την παγκοσμιοποίηση των κινημάτων με το ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ.
Θα μπορούσα κι εγώ να σας πω για την ακρίβεια, τη λιτότητα και για μια σειρά τέτοια ζητήματα για τα οποία απεργούμε στις 10 Μάη. Θα κάνω όμως μια άλλη σύζευξη του προηγούμενου αιώνα και του τωρινού.
Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, κι αν στον προηγούμενο αιώνα υπήρξαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, καταστροφές, ολοκληρωτικά καθεστώτα, στο σημερινό αιώνα βλέπουμε την ίδια επίθεση με χαρακτηριστικά την ισοπέδωση των δικαιωμάτων, την επίθεση στα κοινωνικά δικαιώματα, στην παιδεία, στους μισθούς και τις εργασιακές σχέσεις. Όμως, υπήρξε και ένα κίνημα, το οποίο συνέδεσε τη διανόηση, την μόρφωση, τη μουσική και την άσκηση, την ουσία, απ' ότι αντιλαμβάνομαι εγώ, των αναζητήσεων για το ολοήμερο σχολείο στη σημερινή καθημερινότητα όχι μόνο της οικογένειας, αλλά και του παιδιού, των επιλογών και των αναγκών, του ανθρώπου που εσείς έχετε στα χέρια σας στην πιο κρίσιμη ηλικία και που είναι ο πιο σκληρά εργαζόμενος σήμερα.
Και άρα τι το δημιουργικό αποκομίζει από αυτό το κάτι που εμείς δίνουμε και πως διευρύνει τη δυνατότητα, στο σημείο που το σύστημα θέλει να το τοποθετήσει, για να μπορέσει να συμβάλλει πρωτοποριακά ως νέος άνθρωπος στον 21ο αιώνα; Οι ανησυχίες οι δικές μας είναι να έχουμε ξανά την πρωτοπορία των απλών ανθρώπων και όχι των εκείνων των κλισέ και των πλαισίων. Θέλω εδώ να υπογραμμίσω την αξία της πρωτοβουλίας της ΔΟΕ, που προφανώς διεκδικεί την αύξηση των πόρων, αλλά ενδιαφέρεται και για την αξιοποίηση των πόρων για την ουσία και τα περιεχόμενα των θεσμών, καθώς εκεί πρέπει να ακολουθούν οι όποιοι πόροι, το όποιο ευρώ και όχι γενικά τους θεσμούς και τους στόχους των θεσμών.
Πιστεύω ότι, στόχος της παιδείας, είναι η σύζευξη με τις ανάγκες του παιδιού και της οικογένειας, όπως και η δημιουργία συνθηκών ανοιχτής σκέψης στην κοινωνία, ανοιχτής δημιουργίας, ανοιχτού κινήματος, κάτι που το έχουμε απόλυτη ανάγκη. Κι αυτό, γιατί η συγκεκριμένη πρωτοπορία και στον 21ο αιώνα θα επιφέρει, όπως και στον προηγούμενο, ένα πλήθος προβλημάτων, ανατροπών και αμφισβητήσεων, αλλά και νέων κατακτήσεων για την κοινωνία και τους εργαζόμενους.
Τα συγχαρητήριά μου για την πρωτοβουλία σας.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε πολύ, Σπύρο. Το λόγο έχει ο Γενικός Γραμματέας της ΟΛΜΕ, ο συνάδελφος Γρηγόρης Καλομοίρης και να πούμε ότι πριν από λίγο ήρθε μαζί μας ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ του Νομού Ηρακλείου, ο Μανόλης ο Στρατάκης.
ΓΡ. ΚΑΛΟΜΟΙΡΗΣ: Κυρίες και κύριοι προσκεκλημένοι, συνάδελφοι του Προεδρείου, αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι της ΠΟΕΔ και της ΔΟΕ, χαιρετίζω από μέρους της ΟΛΜΕ το Συνέδριό σας, όλους εσάς που μας συνδέουν κοινά οράματα και κοινοί αγώνες, για την υπεράσπιση της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης, την υπεράσπιση της θέσης του εκπαιδευτικού.
Πριν από 2,5 μήνες στις 10 του Φλεβάρη συγκεκριμένα, ξεκινήσαμε από την κεντρική πλατεία της πόλης του Ηρακλείου τον οδικό χάρτη αγώνα όλων των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών με αιτήματα αιχμής την απόκρουση της προωθούμενης ιδιωτικοποίησης στην παιδεία, την αύξηση των κρατικών δαπανών, τις αυξήσεις στις αποδοχές μας, ώστε να ζούμε με αξιοπρέπεια από το μισθό μας.
Αυτό το οδοιπορικό των αγώνων μας, που ξεκίνησε από την Κρήτη, πέρασε από 12 πόλεις της χώρας, κορυφώνεται στις 10 Μάη, όπως είπε και ο Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, το μεσημέρι στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου της Αθήνας, μέρα πανελλαδικής απεργίας των δημοσίων υπαλλήλων της χώρας μας.
Εμείς, ως ΟΛΜΕ, θέλουμε να δηλώσουμε από το βήμα του Συνεδρίου σας ότι εκτιμούμε ως πολύ σημαντική για τη δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας την κοινή δράση των φορέων της εκπαίδευσης, κοινή δράση που στηρίχθηκε ιδιαίτερα τη φετινή σχολική χρονιά στη στενή συνεργασία και τις κοινές πρωτοβουλίες της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ, που όμως διευρύνθηκε και αγκάλιασε στη συνέχεια τους διδάσκοντες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την ΠΟΣΔΕΠ και την ΟΣΕΠ-ΤΕΙ, καθώς επίσης και τους φοιτητές της χώρας μας και Συλλόγους Γονέων σε πολλές περιπτώσεις.
Είμαι σίγουρος, φίλες και φίλοι, ότι ο δρόμος για να ανακάμψει το συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών, για να αποκτήσει μεγαλύτερη αξιοπιστία, απήχηση, αποτελεσματικότητα και αυτονομία, περνάει μέσα από την ενότητα και την κοινή δράση των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών, μέσα από τη συγκρότηση μιας μεγάλης εκπαιδευτικής συνομοσπονδίας των 200 χιλιάδων περίπου εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Οι κοινοί μας αγώνες στη φετινή σχολική χρονιά αποτελούν μια πολύτιμη εμπειρία για όλους μας. Θα μπορούσαμε να σιωπήσουμε με αντίτιμο την ησυχία μας. Ωστόσο, προτιμήσαμε και προτιμούμε τον τραχύ δρόμο του αγώνα, έχοντας κατά νου πως ο δάσκαλος πρέπει να αποτελεί ζωντανό παράδειγμα για τους μαθητές του. Να αφουγκράζεται τις αγωνίες της κοινωνίας, να ανοίγει δρόμους ως σκεπτόμενος δραστήριος πολίτης.
Αρνούμαστε ένα σχολείο το οποίο δεν ελκύει τη νέα γενιά. Απομακρύνεται από τις ανησυχίες των μαθητών μας προσφέροντας όλο και πιο πολύ κατακερματισμένες πληροφορίες, παρά τη στέρεη και ολόπλευρη γνώση που χρειαζόμαστε.
Αρνούμαστε την αποδοχή της σημερινής οικονομικής μας καχεξίας και τη θεμελίωση ενός ζοφερού εργασιακού μέλλοντος, όπου το δικαίωμα στην ασφαλή και σταθερή εργασία αντικαθίσταται από την αόριστη δυνατότητα για απασχολησιμότητα.
Αρνούμαστε τις θυσίες της Ιφιγένειας, όπως είπε και ο συνάδελφος Καθηγητής του Πανεπιστημίου, ο κ. Πυργιωτάκης, για να φυσήξει ούριος άνεμος στην αγορά και τις αγοραίες λογικές με χιλιάδες μαθητές έξω από τις σχολικές τάξεις, τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού.
Στο βιβλίο ύλης της καθημερινής μας παρουσίας στα σχολεία, όλο και περισσότερο εγγράφονται οι έννοιες-λέξεις, όπως κοινωνικός αποκλεισμός, οικονομικός μαρασμός, απόρριψη, παιδική εργασία, συνθήκες βίας των ισχυρών, πόλεμος καταλήστευση της φύσης, οδηγίες ενάντια στους εργαζόμενους, Πολκενστάιν κλπ. απολύσεις και αυτό το γεγονός μας αφορά ως εκπαιδευτικούς, γονείς και πολίτες.
Βλέπουμε και δεν παραβλέπουμε έννοιες τις οποίες οφείλουμε να διδάσκουμε στις τάξεις μας, όπως η έννοια της αλληλεγγύης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, του πολιτισμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και δημοκρατίας μέρα με τη μέρα να συρρικνώνονται.
Εμείς όμως, οι εκπαιδευτικοί, είμαστε περήφανοι για την εργασία μας. Με σεμνότητα και χωρίς έπαρση θεωρούμε πως στις αντίξοες συνθήκες που εργαζόμαστε επιτελούμε ένα σημαντικό έργο, το οποίο δε μας αναγνωρίζει η πολιτεία. Γι' αυτό λέμε όχι στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών, υπερασπίζουμε το δημόσιο σχολείο ως θεσμό κοινωνικής συνοχής, κλειδί για τον πολιτισμό μας, απαραίτητο όπλο για τη σωστή διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς.
Σε ότι αφορά το θέμα του Συνεδρίου σας είναι φανερό ότι εμάς, την Ομοσπονδία των Λειτουργών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη χώρα μας, μας εκφράζουν απόλυτα οι θέσεις και οι εκτιμήσεις της ΔΟΕ και πιστεύω ότι το σημερινό Συνέδριο θα συμβάλει στην ολοκλήρωση, τεκμηρίωση αυτών των θέσεων και των εκτιμήσεων.
Τελειώνοντας, φίλοι και φίλες, να πω ότι, όπως είπε και ο Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ λίγο πριν, επειδή είχαμε χτες την επίσκεψη της Υπουργού Εξωτερικών της Αμερικής στη χώρα μας, θεωρώ ότι χρειάζεται να κάνουμε μια αναφορά. Τα δακρυγόνα και η αστυνομοκρατία της Αθήνας δεν μπορούν να σταματήσουν την οργή και την αγανάκτησή μας, αγανάκτηση όλων των Ελλήνων πολιτών για τη φιλοπόλεμη και τυχοδιωκτική πολιτική των Αμερικανών.
Το όχι στον πόλεμο που εκφράζει η συντριπτική πλειονότητα του λαού μας, το όχι των Κυπρίων αδελφών μας στα αμερικανονατοϊκά σχέδια για την Κύπρο, το όχι των ανυπότακτων πολιτών της Κρήτης στη χρησιμοποίηση της Σούδας στους νέους πολεμικούς σχεδιασμούς των Αμερικανών, το όχι στις ευρύτερες διευκολύνσεις που ζητάει η γερακίνα Ράις, έχω τη γνώμη ότι είναι και δικό μας, όχι όλων των Ελλαδιτών και Κυπρίων δασκάλων.
Στέλνουμε το μήνυμα το δικό μας από εδώ, από τη φιλόξενη Χερσόνησο του νομού Ηρακλείου προς την κυβέρνηση της χώρας μας ότι δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για να συνταχθεί με τους πρόθυμους του νέου πολέμου στο Ιράν, που προετοιμάζουν οι Αμερικάνοι.
Να καλέσουμε την κυβέρνηση της χώρας μας να δεσμευτεί ότι δε θα επιτραπεί στα αμερικάνικα πολεμικά αεροπλάνα να χρησιμοποιήσουν τον ελληνικό εναέριο χώρο, να την καλέσουμε, ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να απορρίψει κατηγορηματικά κάθε στρατιωτική επέμβαση στο Ιράν.
Κλείνοντας το χαιρετισμό μου και ενόψει αυτών των εξελίξεων θεωρώ ότι επιβάλλεται και μπορούμε όλοι οι εκπαιδευτικοί Ελλάδας και Κύπρου να ανοίξουμε το δρόμο και πιστεύω ότι το Συνέδριο σε αυτή την κατεύθυνση κινείται, σε ένα κίνημα εκπαιδευτικού διαφωτισμού, ένα κίνημα αμφισβήτησης της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής και ιδεολογίας, όπως έγινε σε όλες τις μεγάλες στιγμές ανάτασης στην εκπαιδευτική και κοινωνική ιστορία του τόπου μας.
Να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη να οργανωθούν οι δυνάμεις της εργασίας, της παιδείας και του πολιτισμού και σε τοπική και σε διεθνή κλίμακα, αμφισβητώντας και ακυρώνοντας σχεδιασμούς που στρέφονται ενάντια στους λαούς του κόσμου.
Να επιμείνουμε στη σημασία που έχουν οι κοινοί αγώνες για το μέλλον της ανθρωπότητας στον πλανήτη μας, όλων των δυνάμεων που αντιπαρατάσσουν ένα άλλο όραμα απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό και της ιδιωτικοποίησης, να θυμηθούμε το λόγο του μεγάλου δασκάλου μας, του Δημήτρη Γληνού, ότι η σοβαρότερη ελπίδα βρίσκεται στη συνείδηση των μεγάλων λαϊκών ομάδων αν ξυπνήσουν, αν κατανοήσουν και αν αποφασίσουν να ενεργήσουν σκόπιμα.
Πιστεύω ότι η μεγάλη κοινωνική ομάδα των εκπαιδευτικών της Ελλάδας και Κύπρου έχει ήδη ξυπνήσει, παλεύει για μια άλλη πορεία για τον τόπο και αυτό σίγουρα αποτελεί την μεγάλη ελπίδα.
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ευχαριστούμε πολύ το συνάδελφο, Γρηγόρη Καλομοίρη. Αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι, αγαπητοί προσκεκλημένοι που έχετε παραμείνει μέχρι αυτή την ώρα, εδώ ολοκληρώνεται η πανηγυρική συνεδρίαση του 20ου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου ΔΟΕ - ΠΟΕΔ.